عینالله غریب مترجم آثار اروهان پاموک به فارسی در گفتوگو با ایسنا گفت:همسایگی ترکیه با ایران و رغبتی که به سریالها و محصولات ترک شده، در رغبت به ادبیات ترک هم نمود پیدا کرده، فقط هم پاموک نیست که از ادبیات ترک شناخته شده است. در سالهای اخیر از کارهای ترک خیلی ترجمه میشود.
این مترجم درباره اینکه شناختهشده بودن پاموک باعث شده مخاطب ایرانی او را بیشتر بشناسند یا ویژگیهای فرهنگی ایران و ترکیه و توجه پاموک به این مسائل گفت: به گمانم هر دو، حتی چیزهای دیگر هم میتواند تأثیرگذار باشد. ما میدانیم هر نویسندهای که جایزهای میگیرد، آن هم نوبل، نویسندهای است که کارش خوب است، خب این نویسنده را در همه جای دنیا میخوانند؛ اما برعکسش هم هست و ممکن است مخاطبانی خبر نداشته باشند و بعد از اینکه مراجع ذیصلاح تأیید کردند، کتابهای او را بخوانند که هیچ اشکالی ندارد. به همان شکل که نوبلیستهای آمریکا و اروپا، آمریکای لاتین یا هر فرهنگ و زبان دیگری مخاطب دارند، پاموک هم مخاطب دارد.
او ادامه داد: فارغ از این موضوع، به لحاظ مضمونی تقریباً تمامی کارهای پاموک به دلیل سنخیتی که با فرهنگ ایرانی دارد، مضامینش نزدیک به مضامین ماست. شاید آثار عمده نوبلیستها به لحاظ ادبی برای مخاطب ایرانی، جذابیتهایی داشته باشند؛ اما در فرهنگ ما خیلی قابلیت بازسازی ندارند. خلاف این را در کارهای پاموک میبینیم، کارهای پاموک نیازی به بازسازی ندارند چرا که ما بهازای آن در فرهنگ ما وجود دارد.
او با اشاره به اینکه در اکثر کارهای پاموک بهصورت مستقیم به فرهنگ ایران و ایرانی اشاره شده است، گفت: رمان «نام من سرخ» که درباره هنرهای تجسمی است به سبکهای نگارگری یا خود نگارگری و شهرهایی که مرکز نگارگری بودهاند اشاره میکند. یا در «کتاب سیاه» که به ادبیات پرداخته میشود به آثار ادبی ایرانی چون مولوی اشاره میشود.
یا «مو قرمز» که رمانی اسطورهای است، به اسطوره رستم و سهراب و دیگر اسطورهها که حول محور پسرکشی است، اشاره دارد. کمتر رمانهایی در دنیا داریم که در آن بهصورت مستقیم با مولوی یا رستم و سهراب مواجه شویم. احتمالاً این موضوعات به کشش رمانهایش افزوده باشد. شاید دلایلی بیرون از ادبیات را هم بتوان در این زمینه لحاظ کرد که نیاز به تحقیق میدانی دارد؛ ولی همسایگی ترکیه با ایران و رغبتی که به سریالها و محصولات ترک شده، در رغبت به ادبیات ترک هم نمود پیدا کرده، فقط هم پاموک نیست که از ادبیات ترک شناخته شده است. در سالهای اخیر از کارهای ترک خیلی ترجمه میشود.
عصر ایران