- فرهنگی

تکیه‌های قدیمی شهر جان‌گرفت

 پس از عبور از موج‌های سنگین کرونا، امسال مراسم‌ ماه محرم نسبت به 2سال پیش پرشورتر برگزار می‌شود. مساجد، تکایا و حسینیه‌ها با حضور مردم، عطر محرم به‌خود گرفته‌اند.
به گزارش همشهری، در این میان، تکایا و حسینیه‌های قدیمی شهر تهران هم با برگزاری سنت‌های دیرینه خود، میزبان عزاداران هستند؛ بناهایی که نه‌تنها قدمت ساخت طولانی دارند بلکه معماری و فضای خاص و سرگذشتی خواندنی دارند. البته همچنان توصیه می‌شود که عزاداران حسینی با رعایت فاصله‌گذاری‌های اجتماعی و مسائل بهداشتی در مراسم حضور پیدا کنند. تکیه‌ها و حسینیه‌های قدیمی تهران بیشتر در مرکز پایتخت یا محله‌های شمیران ازجمله نیاوران، حصاربوعلی، اوین، درکه، امامزاده قاسم(ع)، چیذر، تجریش و رستم‌آباد قرار دارند. در این بین، قدیمی‌ترین تکیه تهران در محله عودلاجان است که «سادات اخوی» نام دارد. تکیه‌ای که این روزها از ساعت 7صبح پذیرای عزاداران است و مطابق گذشته دوباره با حضور زنان و مردان، حال و هوای قبل را پیدا کرده است. البته قدیمی‌ترین تکیه‌های شهر تهران که همچنان پابرجا هستند و مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) را برگزار می‌کنند، کم نیستند. در اینجا، تعدادی از قدیمی‌ترین تکیه‌های شهر تهران معرفی می‌شود.

تکیه سادات اخوی
احتمالا تکیه سادات اخوی یکی از نخستین و قدیمی‌ترین حسینیه‌های شهر تهران باشد. این تکیه با 200سال قدمت در زمان فتحعلی شاه قاجار در محله عودلاجان تاسیس شد. تکیه سادات اخوی هنوز با سبک و سیاق گذشته در تمام مراسم مذهبی میزبان عزاداران و ارادتمندان در ایام ماه محرم است. جالب اینکه این تکیه از ابتدا برای مراسم ویژه عزاداری بانوان احداث شده و به همین جهت مراسم عزاداری در این هیئت روزها قبل از اذان ظهر برگزار می‌شود. اما بعدها با گذشت زمان قسمتی نیز برای مراسم عزاداری آقایان مدنظر قرار گرفت. پارچه‌های عزای امام حسین(ع) با قدمت 100ساله که بر دیوارهای حسینیه نقش بسته است، در بدو ورود عزاداران حسینی فراروی آنها قرار می‌گیرد. پذیرایی از عزاداران اهل‌بیت(ع) در این تکیه با قهوه، چای شیرین زغالی و نان قندی صورت می‌گیرد.

تکیه رفتگران
تکیه سوپورها (رفتگران) در محله دزاشیب قرار دارد. تکیه‌ای قدیمی که با حضور تعدادی رفتگر در مسجد کوچک آشیخ علی شکل گرفت. آن زمان که‌ آبادی‌های کوچک و بزرگ با مزارع صیفی و گندمکاری و باغ‌های میوه شمیران را تشکیل می‌داد آشیخ علی شریعتمدار استرآبادی ازجمله افراد نیکوکاری بود که در گوشه باغش محلی را برای برپایی نماز اختصاص داده بود. آشیخ علی قریب به یک قرن پیش این نمازخانه کوچک را برای مسجد وقف کرد. سال‌های بعد در ایام محرم تعدادی از رفتگران(پاکبانان) در این  دور هم جمع شدند و روضه‌خوانی و عزاداری کردند تا اینکه به تکیه سوپورها معروف شد.

تکیه نیاوران
تکیه نیاوران بیشتر از 160سال قدمت دارد. این تکیه به دستور ناصرالدین شاه قاجار و توسط استاد حسن خرپاکوب ساخته شده است. البته امروز این تکیه تغییر شکل زیادی داده، اما همچنان پابرجاست و لبه‌های ایوان هنوز چوبی و دست‌نخورده باقی مانده است. روی ایوان پایین، ایوان دیگری بنا شده که طبقه دوم تکیه محسوب می‌شود و زنان در آنجا مستقر می‌شوند. درِ اصلی تکیه نیاوران که بیش از 3 متر ارتفاع دارد، از چوب گردو ساخته شده است. جالب اینکه تکیه نیاوران زمانی لوکیشن سریال شب دهم بود.
تکیه حصاربوعلی
قدمت تکیه معروف حصار بوعلی بیشتر از ۱۰۰سال برآورد شده و البته در حدود ۴۰سال قبل در این بنا تغییراتی صورت گرفته است. این تکیه گرچه بازسازی شده ولی به‌خاطر قدمت آن، اشیای عتیقه و برگزاری عزاداری به سبک سنتی در فهرست جاهای دیدنی تهران قرار دارد.

تعدادی دیگر از تکایا و حسینیه‌ها
تکیه نفرآباد: این تکیه واقع در محله نفرآباد شهرری است و  در کاشی سر در آن، لحظه شهادت حضرت علی اکبر(ع) به تصویر کشیده شده است. سکوی ‌گردی که روی آن تعزیه اجرا می‌کردند از شاخصه‌های جالب این تکیه به‌حساب می‌آید. تکیه درکه: تهران‌پژوهان قدمت این تکیه را متعلق به اواخر دوره قاجار می‌دانند. آخرین بازسازی آن طبق کاشی آبی‌رنگ کنار تکیه به سال۱۳۵۱ برمی‌گردد. افراد ناشناس این تکیه را در سال۹۶ به آتش کشیدند و فرش‌ها، علم‌ها و توق‌های آن -که از قدمتی تاریخی برخوردار بودند- از بین رفت. اکنون اما دوباره سر پا شده و مراسم محرم در آن برقرار است. حسینیه نوجوانان قنات‌آباد: این تکیه با حدود 65سال قدمت در بازارچه سنتی قنات‌آباد مولوی قرار دارد. نوجوانانی که این هیئت را برپا کرده‌اند، حالا برای خودشان، ریشی ‌سفید کرده‌اند.

روزنامه همشهری

دیدگاهتان را بنویسید