اصفهان دبیر شصت‌وششمین اجلاس معاونان فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی سراسر کشور گفت: نهادهای حاکمیتی نیز باید بپذیرند که دانشگاه، آفریننده فرهنگ است، نه صرفاً مصرف‌کننده آن.
ابراهیم رضایی امروز چهارشنبه هفتم خرداد در شصت‌وششمین اجلاس معاونان فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور که با حضور معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاون فرهنگی اجتماعی این وزارت در دانشگاه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: مدت‌ها در اندیشه بودم که عنوانی شایسته و درخورِ محضر شما فرهیختگان حوزه فرهنگ، برگزینم در نهایت، به سخنی از مقام معظم رهبری بازگشتم که فرمودند: «تمدن نوین اسلامی» و این تعبیر، بار معنایی عظیمی در خود نهفته دارد.
وی افزود: ما وارثان و سرمایه‌داران فرهنگی هستیم با ریشه‌هایی بس کهن، اما از قضای روزگار، برگ‌های این درخت تناورِ فرهنگ‌مان گاه سست و پژمرده می‌نماید و ثمراتی که از آن برمی‌خیزد، آن‌گونه که شایسته میراث ماست، نیست. از همین رو، عنوان این سخن را «ریشه‌های کهن، برگ‌های نو و میوه‌های گرانبها» نهادم.
معاون فرهنگی دانشگاه اصفهان بیان کرد: ما امروز با نسلی جوان روبه‌رو هستیم که پیوند ما با آن‌ها گاه گسسته یا کم‌رمق شده، در حالی که یکی از غنی‌ترین فرهنگ‌های بشری را در اختیار داریم، فرهنگی که بی‌هیچ مبالغه‌ای، سنتی والا، دینی متعالی، زبانی بی‌نظیر و عرفانی آسمانی را در خود گرد آورده است. همان کسانی که در فرازهای معنوی بشری گام نهاده‌اند، به‌روشنی بر عظمت فرهنگ ما واقف‌اند.
رضایی دامه داد: امروزه، مولانا جلال‌الدین، سعدی شیرین‌سخن، حافظ طناز و خیام ژرف‌اندیش، به چهره‌هایی جهانی بدل شده‌اند. تعالیم «نهج‌البلاغه» منبعی است که علمای اخلاق جهان بدان رجوع می‌کنند. اجازه دهید تنها به یک نمونه اشاره کنم؛ نیچه، فیلسوف بزرگ آلمانی و استاد معنوی هایدگر که خود از تأثیرگذارترین متفکران قرن بیستم به‌شمار می‌رود، در کتاب «تبارشناسی اخلاق» می‌گوید: «سه نفر در دنیا حقیقت زهد را دریافته‌اند.» و از این سه، نام نخستین را حافظ ایرانی می‌برد، سپس گوته و در نهایت، با تواضع، خود را یاد می‌کند.
وی گفت: واژه «زهد» واژه‌ای ژرف و ریشه‌دار در فرهنگ ماست؛ فرهنگی که همچنان زنده، پویا و بالنده است. مرحوم شهید مطهری به‌درستی فقه ما را پویا می‌دانستند. فرهنگ نیز چنین است. امام خمینی (ره) نیز به‌زیبایی فرمودند: «فرهنگ، اساس انسانیت ماست» و نیز فرمودند: «دانشگاه باید مبدأ تمدن و فرهنگ باشد.»
دبیر شصت‌وششمین اجلاس معاونان فرهنگی‌اجتماعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی سراسر کشور افزود: ما در حوزه فرهنگ، از نیروهای مؤثر و سازمان‌یافته کافی برخوردار نیستیم. امروز دانشگاه‌ها با چالش‌های متعددی دست به گریبان‌اند و از همین‌رو، نیازمند سازماندهی مجدد نیروهای فرهنگی خود هستیم، همچنین ضرورت بهره‌گیری از راهکارهای خلاقانه و برآمده از حکمت است. ما ناگزیریم به جوانان اعتماد کنیم. راهی جز این نیست. شکاف میان ما و نسل امروز اگر چاره نشود، روزبه‌روز عمیق‌تر خواهد شد. همان‌گونه که امروز شکاف میان صنعت و دانشگاه را به دره‌ای ژرف تشبیه می‌کنیم، شکاف فرهنگی نیز در حال تعمیق است.
رضایی ادامه داد: باید از فناوری‌های نو و نرم‌افزارهای خلاقانه بهره ببریم. ما باید بپذیریم که برخی روش‌های پیشین دیگر کارایی ندارند. اگر بر آن‌ها اصرار ورزیم، به تعبیر مولانا دچار آن خصلت خواهیم شد، همچنین همه امکانات پژوهشی و آموزشی دانشگاه باید در خدمت ارتقای فرهنگ قرار گیرد. اگر نتوانیم انسانی فرهیخته و مؤثر به جامعه تحویل دهیم، به‌گمان بنده، دانشگاه کارکرد بنیادین خود را از دست داده است، اما رسیدن به این افق‌های فرهنگی نیازمند مواجهه با چند چالش مهم است؛ نخست، مجال ندادن به اندیشه‌های نوست. به هر دلیلی، از نوآوری می‌هراسیم. ما باید این فضا را بگشاییم. نهادهای حاکمیتی نیز باید بپذیرند که دانشگاه، آفریننده فرهنگ است، نه صرفاً مصرف‌کننده آن.
وی اضافه کرد: دغدغه همیشگی دیگر، کمبود منابع و امکانات است؛ اما برای این نیز راهکارهایی وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، همانا بهره‌گیری از رفتارهای خلاقانه و مؤثر است.
رضایی در پایان گفت: امیدوارم این دو روز اقامت، سرشار از هم‌افزایی، تبادل تجربه و اندوختن توشه‌ای غنی برای بازگشت به دانشگاه‌های سراسر کشور و انجام اقدامات مؤثر در مسیر تعالی دانشجویان، کارکنان و اعضای هیئت علمی باشد.
ایسنا
