- فرهنگی

در کشور ما نویسندگی یک شغل نیست!

سالن همایش کتابخانه مملو از جمعیت بود.
طبق معمول صندلی های ردیف جلو را مسئولین و مدیران شهری و استانی پر کرده بودند. از فرماندار و مدیر کل کتابخانه های عمومی مازندران گرفته تا مدیر اداره ارشاد شهرستان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و غیره .
صندلی های عقب تر نیز به بقیه میهمانان رسیده بود.
میهمانانی که در میان آنها شاعر و نویسنده کمتر دیده می شد.
خبری از گل و شمع و شیرینی نبود.
فقط پذیرایی مختصری که در بدو ورود به صورت پکیج به دست میهمانان داده می شد. هفته دفاع مقدس بود و مراسم رونمایی از کتاب.
کتاب “دایی” که در قالب روایت خاطرات یک رزمنده جمع آوری و به همت حسن و حسین شیردل به رشته تحریر درآمده بود.
کمتر کسی است که نام برادران شیردل را در حوزه ادبیات دفاع مقدس مازندران نشنیده باشد.
این دو برادر بابلی که کمتر از ۴۰ سال سن دارند ، سالهاست که در عرصه شعر و ادبیات کشور کار می کنند و آثار قابل توجهی در قالب نظم و نثر خلق کرده اند.
به قول منتقد دعوت شده به مراسم: از سنشان بیشتر کار کرده اند!
بعد از خوش آمد گویی مجری برنامه که به نظر می رسید از دوستان است و شاعران و نویسندگان حاضر در جمع را می شناسد ، نوبت به سخنرانی فرماندار قائم شهر رسید تا به رسم میزبانی ادای احترام کند و از ارزشهای هشت سال دفاع مقدس بگوید.
بعد از آن تریبون را به مولفین کتاب دادند تا چند کلمه ای درمورد آخرین اثرشان صحبت کنند.
بین دو برادر تعارفاتی درگرفت و در نهایت مقرر شد آنکه بزرگتر است و به نثر نویسی شهره تر ، صحبت کند و به همه بگوید که برای نوشتن و انتشار این کتاب چه ها کشیده اند؟!
ما ریه های ادبیات دفاع مقدس کشور هستیم.
حسن آقای شیردل اینگونه صحبتش را شروع کرد که: تمام تلاش ما اینست که رزمندگان و ایثارگران مازندران را به کشور معرفی کنیم.
خوشبختانه برخی از آثار تولید شده ما موفق به کسب جایزه کتاب سال ، جایزه دوسالانه کتاب جمهوری اسلامی و جایزه بین المللی سرخ نگاران شد. کتاب ” زمین ناله می کند” جایزه کتاب سال ، کتاب ” شیری شبیه آهو” جایزه بین المللی سرخ نگاران و رمان “انارستان” حسین آقا ، نامزد بهترین رمان دفاع مقدس در سال گذشته شده است. من و حسین بیش از ۳۰ اثر در حوزه رمان ، شعر ، داستان و خاطره به بازار کتاب عرضه کرده ایم که اغلب آنها به چاپ چندم رسیده اند.
کتاب دایی هم به جایزه کتاب سال دیر رسید اما بالاخره در هفته دفاع مقدس رونمایی شد. این کتاب در نمایشگاه کتاب امسال تهران عرضه شد و به چاپ دوم هم رسید. کتاب دایی اولین کتاب لشکر ۲۵ کربلاست که در موزه دفاع مقدس چاپ شده و دومین کتاب تخریب لشکر ۲۵ کربلا نیز به شمار می رود که توسط من و حسین نوشته شده است.
نوشتن این کتاب دو سال و نیم طول کشید و حاج علی آقا یحیی پور که راوی اصلی داستان است در تمام طول مدت نوشتن کتاب با ما بود و یک لحظه هم از ما جدا نشد. متاسفانه این کتاب هنوز پخش نشده و لازم است که اتفاقی مهم در امر توزیع کتاب بیفتد.
او ادامه می دهد: کتابخانه ها ، خانه دوم ما نویسندگان هستند و باید شرایط لازم برای حضور و کار کردن در آنها فراهم باشد.
متاسفانه در کشور ما تعریف درستی از کتابخانه ها وجود ندارد!
چون برنامه مشخصی برای نشر کتاب و حضور نویسندگان در کتابخانه ها وجود ندارد! ما از مدیر کل کتابخانه های عمومی مازندران و مدیر کتابخانه قائم شهر که میزبانی این مراسم را به عهده گرفتند تشکر می کنیم اما انتظارمان از متولیان امور فرهنگی بیشتر است.
تمام دستگاههای اجرایی بخش فرهنگی دارند و می توانند کمیسیون های فرهنگی خود را در کتابخانه ها برگزار کنند.  
شوراها و شهرداری ها به عنوان یک نهاد مردمی می توانند بخشی از بودجه های فرهنگی خود را به نشر کتاب اختصاص دهند.
در کشورهای اروپایی به محض اینکه نویسنده ای برای تالیف یک کتاب اعلام آمادگی می کند ، دولت یک میلیون نسخه از آن کتاب را پیش خرید نموده و بعد از چاپ در اختیار شهروندان قرار می دهد.
در تمام دنیا کتابهایی که در حوزه جنگ نوشته می شوند نوبل ادبیات می گیرند. اما در کشور ما نویسندگان با بی مهری مسئولین مواجه می شوند.
چون در اینجا نویسندگی یک شغل نیست!
و اراده ای برای مدیریت و تامین منابع مالی نشر و توزیع کتاب وجود ندارد.
این نویسنده جوان بابلی یک عبارت کلیدی را هم به زبان می آورد و می گوید: هر سرباز یعنی یک قصه.
ما بچه های نویسنده شهرستانی ریه های ادبیات دفاع مقدس کشور هستیم! چون لشکر ۲۵ کربلا ریه تنفسی هشت سال دفاع مقدس بود.
در تهران هیچ اتفاقی نمی افتد! من این را با ادعا می گویم.
بقیه استانها اگر بدوند هم نمی توانند به ما برسند!
هنوز جنگ و صلح ما نوشته نشده
در ادامه از منتقد کتاب دایی دعوت می کنند تا ۱۵ دقیقه راجع به کتاب صحبت کند
میثم امیری که خود از نویسندگان برتر کشور به شمار می رود و کتاب “داغ دلربایش” بسیار معروف است ، به پشت تریبون می آید و می گوید: قرار نیست امروز مثل دیفن هیدارمین تلخ باشم!
بلکه می خواهم شربت قرص جوشان به گلوی نویسندگان داستان سرازیر کنم!
امیری ادامه می دهد:
اگر به سفر عتبات عالیات در کشور عراق بروید ، می بینید که در هیچ کدام از کتابخانه های شهرهای مهم این کشور ، کتابی در مورد جنگ ایران و عراق پیدا نمی کنید!
نه در کربلا ، نه در نجف و نه در بغداد.
به این دلیل که ادبیات هیچ وقت به متجاوز اجازه نمی دهد ، تجاوزش را روایت کند! ادبیات و هنر کارش با نفوس انسان است و همیشه در سمت درست تاریخ می ایستد.
کربلای پنج ، ته جنگ و ته عملیات در دوران هشت سال دفاع مقدس بود و هنوز کتابی که بتواند آن را به طور کامل توصیف کند نوشته نشده.
به تعبیر مقام معظم رهبری هنوز جنگ و صلح ما نوشته نشده است.
میثم امیری راوی داستان دایی را انسان بی نظیری می خواند و می گوید: علی یحیی پور رزمنده بی نظیری است مثل همه رزمنده های کشور ما که خودشان می گویند ما بعد از جنگ هرگز آن آدم سابق نشدیم که در جنگ بودیم! در این کتاب این واقعیت کاملا حس می شود. احمد محمود می گوید: داستان توصیف است در حرکت.
و این تعریف در کتاب دایی کاملا رعایت شده.در این کتاب از خودگذشتگی تا به امروز ادامه دارد و راوی ترجیح داده به جای صحبت از خود در مورد دایی اش صحبت کند که او را به زور به جنگ برد. برادر بودن نویسنده های این کتاب نیز از دیگر شاخصه های آن است که نتیجه کار را ضربدر دو نمی کند ، بلکه به توان دو می رساند.
در تاریخ برادران موفق زیادی وجود دارند که به کمک هم کارهای بزرگی انجام داده اند. مثل برادران لومیر که سینما را اختراع کردند یا برادران رایت که هواپیما ساختند یا برادران گریم که ادبیات آلمان متحول شدنش را مدیون آنهاست. در دین ما هم به برادری و اخوت سفارش زیادی شده است.
این نویسنده و منتقد ادبی ، کتاب دایی را خواندنی توصیف می کند و می گوید: در کتاب دایی نکات ریز فنی وجود دارد اما آنقدر خوب هست که بشود آن را یک نفس خواند. شخصیتهای فرعی کتاب مثل رمضان و خانم دکتر آرام بسیار درست و به جا استفاده شدند که به روایت بهتر داستان کمک می کنند. عملیات کربلای ۴ و ۵ دو عملیات سخت جنگی در هشت سال دفاع مقدس بودند که در آن رزمندگان زیادی شهید شدند. من هر کتابی که در حوزه ادبیلت دفاع مقدس به دستم برسد اول این دو بخش را می خوانم چون خاطره ها و واقعیتهای بسیار زیبا و تکان دهنده ای در دل آنها وجود دارد.
بعد از صحبتهای آقای امیری ، مجری برنامه مراسم رونمایی از کتاب را اعلام کرد و صحبتهای راوی را به زمان بعد از رونمایی موکول کردند.
با دعوت از بزرگان مجلس و مدیران حاضر در جلسه ، برادران شیردل هم در جایگاه قرار گرفتند و پارچه را از روی کتاب دایی برداشتند. رونمایی که انجام شد ، برخی از میهمانان و دانش آموزانی که از کانون پرورش فکری آمده بودند از روی صندلی هایشان بلند شدند و سالن همایش را ترک کردند.
حاج علی که به پشت تریبون آمد ، جمعیت کمی در سالن مانده بود و تاکید مجری هم کاری چندانی از پیش نبرد!  
او با ادعای اینکه من آدم پرچانه ای هستم به واگویی بخشی از خاطرات جنگ خود پرداخت که قبلا آنها را در کتاب دایی شرح داده بود.
دعا کن شهید بشویم!حاج علی می گفت: عملیات والفجر ۸ بود. سه ماه در آب بودیم و گوشت و پوستمان کلفت شده بود. عملیات که تمام شد ۸ معبر را به اتفاق بچه های تخریب باز کردیم. در حین بازگشایی پیکر شهید حسن محمدیان را که از بچه های گیلان بود ، در کنار اروند پیدا کردیم. به دایی ام گفتم : دایی! بعد از جنگ مردم ما را روی سر خود حلوا حلوا می کنند! عملیات به این بزرگی را در فاو انجام داده ایم!
دایی زد پس گردنم و گفت: پسر ! دعا کن شهید بشویم!
این چه حرفی است که می گویی؟!
بعد از جنگ مردم خودشان کشور را می سازند.
ما باید از این فضا استفاده بکنیم.
این تکه از خاطرات حاج علی در پشت کتاب دایی آمده است.
حاج علی یحیی پور مطمئن بود که دایی اش در مراسم رونمایی کتاب حاضر است و می گفت: هر کسی به زنده بودن شهدا اعتقادی ندارد ، خدا شفایش را در جای دیگر بدهد.
ادبیات پایداری ، از پرفروش های کشور است
مدیر کل کتابخانه های عمومی مازندران آخرین نفری بود که اجازه صحبت پیدا کرد. سکینه خاتون مهدیان پور ادبیات پایداری را ابزاری برای ماندگار شدن وقایع جنگ و مکتوب ماندن اسناد جنگی توصیف کرد. او ادامه داد: ادبیات پایداری در شرایط اختناق و سرکوب خلق می شود تا چهره رنج کشیده رزمندگان را به تصویر بکشد. در کشور ما ادبیات پایداری بسیار فعال و پرفروش است.
به عنوان نمونه ، وصیت نامه شهید حاج قاسم سلیمانی که تحت عنوان “میثاق نامه حاج قاسم” به چاپ رسیده ، از پرفروش ترین کتابهای سال گذشته بود.یا کتاب “تنها گریه کن” که از کتابهای تقریظی مقام معظم رهبری است و درباره خاطرات مادر شهید محمد معماریان نوشته شده است.
ما سعی کردیم در کتابخانه های عمومی مازندران از نویسندگان بومی حمایت کنیم و با برگزاری نشستهای کتابخوان ، کتابهای آنها را رونمایی و آثارشان را مورد نقد و بررسی قرار بدهیم تا در سطح ملی شناخته شوند.
بالاخره سخنرانی ها به پایان رسید و علی رغم جمعیت اندکی که در سالن مانده بود ، بازار عکس گرفتن های یادگاری داغ شد و هر کسی که می خواست از نویسندگان کتاب دایی امضایی می گرفت و یا قابی از تصویر می ساخت.
با اتمام مراسم رونمایی ، برادران شیردل ، بار امانت دیگری از کوله بار فرهنگی خود را بر زمین گذاشتند.
کوله باری که روی دوش برخی از نویسندگان کشور ما سنگینی می کند و روی دوش برخی دیگر نه!
اگر به گفته حسن آقای شیردل ، ادبیات دفاع مقدس کشور ما ، رشد و غنایش را مدیون نویسنده های شهرستانی باشد ، باید دید که متولیان امور فرهنگی تا چه اندازه دین خود را نسبت به سربازان بی ادعای قلم ادا کرده اند و نویسندگان جوان مازندرانی تا کی می توانند به تنهایی این کوله بار سنگین را بر دوش بکشند؟!
آنچه که مسلم است جنگ در هیچ کجای دنیا زیبا نیست.
اما گفتمان جنگ می تواند زخمهای کهنه خنثی نشده را تا حدود زیادی التیام بخشد و راویان قصه جنگ را از عملیات تخریب بیرون بکشد….

قائم شهر – مهتاب مظفری سوادکوهی
مهر ۱۴۰۲

دیدگاهتان را بنویسید