محمدمهدی اسماعیلی در پیامی به اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای عضو سازمان علمی فرهنگی ملل متحد، با بیان اینکه یونسکو با تدبیری هوشمندانه سال 2013 تا 2022 را به عنوان دهه جهانی تقارب فرهنگ‌ها معرفی و نامگذاری کرده است، نوشت: در این ارتباط اقدامات موثری از سوی کشورها انجام شد و اکنون در آخرین سال این دهه قرار داریم؛ به نام جمهوری اسلامی ایران به عنوان گام اول پیشنهاد می‌کنم با الگویی برای صلح و توسعه پایدار، طرح راهبردی با عنوان «خواهرخواندگی شهرهای مرزی کشورها با شهرهای مرزی کشورهای همسایه» به منظور هم‌افزایی و توسعه روابط فرهنگی و اجتماعی در دستور کار یونسکو قرار گیرد تا خطوطی سبز و مولد بر روی مرزها نمایان شود.

وی همچنین خواستار حفظ و اعتلای معنویت و پاسداشت حریم خانواده در برابر تهدیدهای فضای مجازی شد و تاکید کرد: افزایش دسترسی کودکان و نوجوانان به محصولات دیجیتالی، از بازی های رایانه‌ای تا حضور در شبکه‌های اجتماعی، گرچه ظرفیت‌های آموزشی و یادگیری را در اختیار آنان قرار داده است اما کم رنگ شدن روابط خانوادگی و نیز رها شدن کودکان و نوجوانان در اقیانوسی از اطلاعات و داده‌های ناهمسان با آنان را نمی‌توان نادیده گرفت.

متن پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای عضو سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در کشور مکزیک، که توسط احمد پاکتچی سفیر و نماینده دائم ایران در یونسکو قرائت شد، به شرح زیر است:

در دو دهه اخیر تحولات اجتماعی و فناورانه در جهان به صورت حیرت‌آوری موجب سرگشتگی تصمیم‌سازی‌ها به خصوص در حوزه‌های گوناگون فرهنگی شده است، بطوریکه تصمیم‌گیری‌های جدید همواره با چالش‌های غیرقابل انتظار روبه رو بوده و بحران‌های جدی و جدیدی در مقابل ملت‌ها و حکومت‌ها قرار داده است.

همانطور که همه ما شاهد هستیم، به جای آنکه علم و فناوری و اطلاعات در خدمت رستگاری انسان و اعتلای معنوی او باشد، در بیشتر موارد در خدمت افرادی قرار گرفته که جز به آیین منفعت نمی‌اندیشیند. در دو دهه اخیر، علاوه بر پیشرفت‌های بزرگی که در حوزه‌های علم و فناوری نصیب بشر شده، انسان بیش از همیشه طعم تلخی و تبعیض را چشیده است.

با تشکر از خانم اُدره ازوله دبیرکل محترم یونسکو که از زمان تصدی ایشان این دومین بار است که نشست وزرای فرهنگ با مدیریت یونسکو برگزار می‌شود و همین طور تشکر از کشور میزبان این کنفرانس، مکزیک که سال‌ها با همکاری یونسکو تلاش‌های ارزشمندی را برای احیای فرهنگ‌ها با رویکرد توسعه پایدار در جهان داشته و دارد، امیدوارم با بهره‌مندی از فرهنگ غنی ملت‌ها به تصمیم‌های منصفانه‌ای که بر ستون‌های عدالت و صلح پایدار استوارند، همت نماییم.

سال گذشته، آقای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی خود در هفتاد و ششمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شش شکاف بزرگ در تصمیم‌سازی برای برون رفت از وضعیت بغض آلود جهان کنونی مطرح کردند، که نخستین آن برطرف کردن شکاف صلح در سطح جهان است. برای احیای اعتماد و امیدبخشی به همکاری‌ و درک متقابل نیازمندیم. فرهنگ‌ها با ظرفیت های متنوع شان بهترین نقش را می‌توانند ایفا نمایند.

برای برون رفت از وضعیت کنونی در جهان، جامعه انسانی را باید به مرحله تعاون مشترک ارتقا داد با بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و ظرایف فرهنگی و هنری ملت‌ها در پیشبرد انسجام و اقتدار صلح موفق خواهیم شد. مردم جهان از تبعیض، جنگ، خشونت و افراط به ستوه آمدند و این فرصتی بی‌نظیر است که همگان از میراث معنوی ملت‌ها بهره‌مند شوند.

بر این باورم با ترکیبی هوشمندانه از امید، معنویت و عدالت، می‌توان چالش‌های کنونی را مدیریت کرد، زیاده‌خواهان با جنگ افروزی و از بین بردن میراث فرهنگی که متعلق به بشریت است، می‌خواهند جامعه انسانی آینده را از هویت اصیل شان مبرا کنند و امیدها را بخشکانند تا تحقق عدالت و آزادی از میان برود و از انسان به عنوان ابزاری در جهت بهره‌مندی از منافع مادی‌شان استفاده کنند. روند کنونی و پیامدهای آن در جهان چنین رژیم‌ها و قدرت‌هایی را به ما نشان می‌دهد.

با تدبیری هوشمندانه از سوی یونسکو سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به عنوان دهه جهانی تقارب فرهنگ‌ها معرفی و نامگذاری شد و البته در این رابطه اقدامات موثری از سوی کشورها انجام شد. در آخرین سال این دهه قرار داریم. به نام جمهوری اسلامی ایران به عنوان گام اول پیشنهاد می‌کنم با الگویی برای صلح و توسعه پایدار، طرح راهبردی با عنوان «خواهرخواندگی شهرهای مرزی کشورها با شهرهای مرزی کشورهای همسایه» به منظور هم‌افزایی و توسعه روابط فرهنگی و اجتماعی در دستور کار یونسکو قرار گیرد تا خطوطی سبز و مولد بر روی مرزها نمایان شود.

بهره‌مندی از ظرفیت‌های فرهنگی و احترام متقابل اقوام برای حفظ ارزش‌ها و میراث فرهنگی ملموس و غیرملموس ما را در توسعه و کرامت و پویایی ملت‌ها یاری خواهد کرد. امیدوارم سال آینده به عنوان «شهرهای خواهرخوانده مرزی» با رویکرد توجه به بن مایه‌های اصیل فرهنگی نسبت به تحقق عدالت و توسعه پایدار اقدامات موثری صورت پذیرد. با این امید که نخستین گام‌های ضروری برای رهیافت‌های تقویت صلح و توسعه پایدار که همان استفاده از ظرفیت‌های ارزشمند فرهنگ و هنر ملت‌هاست برداشته شود.

ملت‌های آزاده با استفاده از این الگوی عملی آسان، با همسایگانشان به گفت و گوی صمیمانه بنشینند و ضمن احترام متقابل با رویکرد حل معضلات پدید آمده در جهان جدید، همدیگر را یاری نمایند. بر این باورم که در سایه صلح، خلاقیت‌ها و ابتکارات در ملت‌ها سرعت بیشتری پیدا می‌کند و آرامش به ملت‌ها باز می‌گردد.

عالیجنابان، قسمت دوم سخنانم در حفظ و اعتلای معنویت و پاسداشت حریم خانواده در برابر تهدیدهای فضای مجازی است. با توجه به دسترسی منابع هویتی متنوع در فضای مجازی با پدیده‌ای مواجه هستیم که هویت‌های جوامع را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. افزایش دسترسی کودکان و نوجوانان به محصولات دیجیتالی، از بازی های رایانه‌ای تا حضور در شبکه‌های اجتماعی، گرچه ظرفیت‌های آموزشی و یادگیری را در اختیار آنان قرار داده است اما کم رنگ شدن روابط خانوادگی و نیز رها شدن کودکان و نوجوانان در اقیانوسی از اطلاعات و داده‌های ناهمسان با آنان را نمی‌توان نادیده گرفت. بطوریکه آسیب پذیری های روحی و روانی آنان را بشدت افزایش داده است.

جمهوری اسلامی ایران به اقتضای مبانی اعتقادی و بن مایه‌های تمدن دیرپای خود، خواستار جهانی سرشار از صلح و آرامش بر اساس کرامت انسانی است و بر مبنای اصول انقلاب اسلامی، سیاست موزون گسترش روابط دیگر کشورها را بر پایه احترام عملی به استقلال و برابری حقوق بین کشورها ادامه خواهد داد.

وظیفه خود می‌دانم که از تلاش‌های دور و نزدیکی که در همه جا با این نگاه به انجام می‌رسد صمیمانه تشکر کنم. اگرچه تهدیدهای پیش روی جهان ما زیاد است، با این وجود امیدها و فرصت‌های تغییر آنها نیز فراوان است و با گفت و گو و همفکری و با استفاده از منابع و ذخایر معنوی و مادی راه حل های مناسب را  خواهیم یافت. اگر چهره‌ جهان ما، ناامنی و فقر و جنگ است، چهره‌ بنیادین آن میل و تلاش در راه صلح و توسعه و امنیت پایدار است. با اتکا بر اندیشه‌ها می‌توانیم جهان را بسازیم و آینده روشنی را ببینیم انشاءالله.

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (UNESCO) که به‌ طور خلاصه یونسکو نامیده می‌شود، یکی از سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که سال ۱۹۴۵ تشکیل شد. هدف این سازمان کمک به صلح و امنیت در جهان از راه همکاری بین‌المللی در زمینه‌های آموزشی و علمی و فرهنگی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانون‌مداری و حقوق بشر، بر پایه منشور سازمان ملل متحد است و این روزها جدیدترین اجلاسیه آن با حضور وزرای فرهنگ برخی کشورهای عضو در کشور مکزیک برگزار می‌شود.