ابلاغ «سند ملی موسیقی» توسط رئیس جمهور، ماجرای بازگشت معین، تغییر و تحول در دفتر موسیقی، پایان لغو کنسرت‌ها با ایستادگی وزیر ارشاد و بررسی مجوزدار شدن رپ از جمله اتفاقات مهم حوزه موسیقی در سال ۱۴۰۲ محسوب می‌شود.
سال ۱۴۰۲ را پس از پایان همه گیری کرونا در کشور را شاید بتوان بهاری در آغاز فرآیند برنامه‌های فرهنگی و هنری در کشور پس از حدود چهار سال تلقی کرد.
موسیقی نیز از این قائله مستثنی نبود و در سال ۱۴۰۲ سالی مملو از اتفاقات مختلف و فراز و فرود‌های متفاوتی بود، در این مطلب به چند اتفاق حائز اهمیت در حوزه موسیقی اشاره می‌شود.
ابلاغ «سند ملی موسیقی» توسط رئیس جمهور
مهمترین اتفاق سال در حوزه موسیقی تصویب «سند ملی موسیقی» و ابلاغ آن توسط رئیس جمهور است. موضوعی که با پیگیری‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم و پس از ۹ سال خاک خوردن مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در دولت‌های قبل، برای نخستین بار در تاریخ بعد از انقلاب رنگ و بوی عملیاتی به خود پیدا کرد.
وزیر ارشاد پس از ابلاغ «سند ملی موسیقی» توسط رئیس جمهور، گفت: ابلاغ این سند توسط رئیس جمهور اقدامی بسیار مبارکی برای حوزه هنر محسوب می‌شود. ۴۵ سال بود که حوزه موسیقی قانون بالادستی نداشت.
ماجرای بازگشت معین و دیگر هنرمندان خارج نشین/ از حاشیه تا متن
سیدابراهیم رئیسی در اولین نشست خبری خود پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور وعده داد که «همه زمینه‌ها را برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور فراهم میکنیم.»
همین سخنان بار‌ها به اشکال مختلف در دولت سیزدهم تکرار شد و در ادامه تلاش مقامات مختلف در دولت رئیسی برای جلب نظر ایرانی‌های مقیم خارج از کشور، وزیر خارجه گفت وزارتخانه‌اش امنیت این افراد را «تضمین» می‌کند.
اما این موضوع نیز با پیگیری و واکنش متفاوت از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شکلی جدی‌تر به خود گرفت؛ همواره همه دولت‌ها این گونه وعده‌ها را عنوان می‌کردند، اما اینبار حتی پس از مطرح شدن آن، دولت مردان سیزدهم موضوع را از تیتر اخبار جدا کرده و به جای موج سواری قدم بر راه عملی شدن بازگشت هموطنان خود به کشور برداشتند.
با اظهار نظر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوال خبرگزاری برنا مبنی بر فراهم بودن شرایط بازگشت هنرمندان خارج‌نشین به ویژه معین (نصرالله معین) به ایران؛ این ماجرا رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفت که نشان از آن است که دولت سیزدهم به این موضوع ورای وعده می‌نگرد و بنا دارد شرایط را برای حضور تمام ایرانیان خارج نشین در کشور فراهم سازد.
البته علیرغم استقبال اکثر کاربران شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها و افکار عمومی از اظهارات وزیر ارشاد، برخی جریان‌ها سعی کردند با طرح شایعاتی مبنی بر اینکه هنرمندانی همچون «معین» در صورت بازگشت به ایران باید به زندان برود تا این خواننده و سایر ایرانیان خارج از کشور را از بازگشت به کشور منصرف سازند.
این امر موجب شد تا خبرگزاری برنا این موضوع را در نشست خبری سخنگوی قوه قضاییه نیز مطرح کند.
مسعود ستایشی سخنگوی قوه قضائیه هم در پاسخ به سوال خبرنگار برنا اظهار داشت: عده‌ای در داخل و خارج از کشور برای دور شدن هرچه بیشتر ایرانیان خارج از کشور از وطنشان در حال هراس‌افکنی و تلاش مضاعف هستند. مقامات مسئول با ایجاد فضای مناسب به صراحت می‌گویند ایرانیانی که خارج از کشور هستید، اگر مرتکب جرمی نشدید و تعرضی نکردید و خیانتی به مصالح کشور نکردید، بیایید و حضور پیدا کنید، اما در مقابل این تفرقه‌انداران تلاش مضاعف می‌کند که اینها نیایند چرا؟ چون آنها می‌دانند که اگر ظرفیت‌ها در سراسر جهان بیایند و حضور پیدا کنند، کاسبی‌های این تفرقه‌انداز‌ها کساد می‌شود.
وی از شورایعالی ایرانیان خارج از کشور خواست سازوکار‌های لازم در این زمینه را سریعتر اعلام و تایید و برای اجرا ابلاغ کند.
ستایشی تأکید کرد: به صراحت اعلام میکنیم که نگاه قوه قضائیه استفاده از ظرفیت همه دلسوزان به این آب و خاک و بازگشت همه علاقمندان به وطن است و ما از این موضوع استقبال میکنیم.
بر اساس این گزارش؛ برخی افراد ساده لوح و تنگ نظر پیگیری وعده رئیس جمهور دولت سیزدهم و طرح این سوال را طرحی ژورنالیستی برای جذب مخاطب مطرح کرده و برخی آن را پروژه‌ای ساماندهی شده عنوان کردند. در حالی ثابت شد که اهمیت این موضوع در کشور به دور از وعده بوده است.
طبق شنیده‌ها قرار است به زودی طرحی در مجلس شورای اسلامی مطرح شود که بر اساس آن به دولت مجوز داده می‌شود که زمینه ورود خوانندگان و سلبریتی‌هایی که قصد بازگشت به ایران را دارند، فراهم سازد.
البته لازم به ذکر است این طرح شامل افرادی خواهد شد که با خروج خود خللی در تمامیت ارضی کشور ایجاد نکرده و یا از رفتار‌های سابق خود ابراز ندامت کرده‌اند.
پیش از این، همین سخنان بار‌ها به اشکال مختلف در دولت سیزدهم تکرار شد و در ادامه تلاش مقامات مختلف در دولت رئیسی برای جلب نظر ایرانی‌های مقیم خارج از کشور، وزیر خارجه گفت وزارتخانه‌اش امنیت این افراد را «تضمین» می‌کند.
تغییر و تحول در دفتر موسیقی وزارت ارشاد/ امید به مدیریت موسیقی ادامه دارد
آمدن امیرحسین سمیعی به دفتر موسیقی و رفتن محمد اله یاری به بنیاد فرهنگی هنری رودکی از اتفاقات مهم حوزه مدیریتی موسیقی کشور محسوب می‌شود.
بررسی و تدوین «سند ملی موسیقی» در دوران مدیریتی محمداله یاری صورت گرفت که از اقدامات مهم وی محسوب می‌شود.
با آمدن امیرحسین سمیعی امید اهالی موسیقی به مدیریت این حوزه بیشتر شد. زیرا با توجه به جایگاه سمیعی به عنوان هنرمند فعال حوزه موسیقی و تجارب مدیریتی وی، انتظار می‌رود شرایط موسیقی کشور با توجه به رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم با روند رو به رشدی ادامه پیدا کند.
اگرچه نیاز به یادآوری است سمیعی در بدو ورود به دفتر موسیقی سعی کرد تا شعار عدالت فرهنگی را با اجرای طرح کنسرت موسیقی پاپ در جنوب شهر با محوریت فرهنگسرای بهمن در سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر را عملیاتی کند که در این امر موفق هم ظاهر شد.
پایان لغو کنسرت‌ها توسط افراد غیرمسئول/ وزیری که باید می‌ایستاد و ایستاد
متولی صدور مجوز برای اجرا‌های صحنه‌ای موسیقی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. سالیان متوالی لغو کنسرت‌های گروه‌های موسیقی در شهر مختلف کشور باعث ایجاد اختلال در امور اجرایی دولت‌ها شده بود و همواره افرادی غیرمسئول به بهانه‌های مختلف مانع برگزاری برخی برنامه‌های هنری به ویژه کنسرت‌ها می‌شدند. اتفاقی که در دولت سیزدهم نیز روی داد، اما با واکنشی متفاوت مواجه شد.
مهرماه سال جاری با لغو کنسرت علیرضا قربانی در شهر اصفهان با مداخله غیرمسئولان در امور مربوط به دفتر موسیقی وزارت ارشاد با واکنش صریح محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مواجه شد.
وزیر ارشاد در این باره گفت: در دولت، سیاست ما سیاست واحدی است و این اصلا پذیرفته نیست که بخشی قانون را رعایت کنند و بخش دیگری همکاری نکنند، زیرا دولت یک ید واحده است. به دعوت وزیر محترم کشور در جمع استانداران حاضر شدم و در آنجا گفتیم که ما در همه استان‌ها برای اجرا‌های هنری چیزی که برایمان خط قرمز به حساب می‌آید، اجرای قانون است.
اسماعیلی تاکید کرد: کسی حق ندارد، قانون را معطل تفسیر خود کند. قانون روشن است و بحمدالله در آن جلسه این وفاق به صورت کامل بود و من با استانداران عزیزمان صحبت کردم و همه استانداران ان‌شاءالله پای این قانون هستند. ما در اجرای قانون، سلیقه نداریم و همه متعهد به قانون هستیم و الحمدلله این مورد وفاق است و بدون مشکل آن چیزی که مر و صراحت قانون است در موضوع اجرا‌های هنری و فرهنگی عمل خواهد شد.
سر انجام با ایستادگی وزیر ارشاد به عنوان مسئول دفاع از مجوز صادر شده از سوی دولت برای یک برنامه هنری، کنسرت علیرضا قربانی برگزار شد.
جدیت وزیر ارشاد در این امر به گونه‌ای بود که قائم مقام و مدیر روابط عمومی وزارت ارشاد را به منظور نظارت بر برگزاری کنسرت علیرضا قربانی عازم شهر اصفهان کرد.
علیرضا قربانی پیش از آغاز اجرای کنسرت ۱۵ اسفند ماه خود در اصفهان گفت: از همه دوستان به ویژه مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به خصوص شخص وزیر که مردانه ایستادند و تلاش کردند که با گفتگو همه را مجاب کنند تا در بین شما مردم عزیز باشیم و این کنسرت به صحنه برود، سپاس گزارم.
وی‌با بیان اینکه خوشحالم که با گفتگو این اجرا میسر شد، تصریح کرد: بدانید که ما به عنوان فرزند این سرزمین، هنجار‌های این سرزمین را می‌شناسیم و همیشه با نگاهی پر از احترام و پر از حرمت به آنها می‌نگریم و سعی بر رعایت آنها داریم و حرمت مقدسات همه عزیزانی که در شهر زندگی می‌کنند و نسبت به آنها حساسیت دارند را حفظ خواهیم کرد و با مهر و احترام با آن برخورد میکنیم. به نظرم باید بیشتر از اینها به هنرمندان اعتماد کنیم.
بررسی مجوزدار شدن موسیقی رپ
موسیقی «رپ» در کشور ما در حالتی بلاتکلیف به سر می‌برد و از آن به عنوان گونه‌ای زیرزمینی و بدون مجوز یاد می‌شود.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این سؤال خبرنگار خبرگزاری برنا که آیا دولت و وزارت ارشاد برنامه‌ای برای به رسمیت شناختن «موسیقی رپ» در ایران دارند، گفت: آقای سالاری معاون امور هنری وزارت ارشاد مأمور بررسی جوانب درباره موسیقی رپ شده است.
وی از برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد برای ایجاد تحول جدی در حوزه موسیقی و استفاده از همه گونه‌های موسیقی خبر داد و تأکید کرد: درباره موسیقی رپ باید همه جوانب در نظر گرفته شود و من فکر می‌کنم بتوانیم در آینده نزدیک جمع‌بندی خود را در این باره اعلام کنیم.
محمود سالاری معاون امور هنری وزارت ارشاد نیز در خصوص روند بررسی مجوز دار شدن موسیقی «رپ» به برنا گفت: گونه «رپ» یک گونه‌ای خاص از موسیقی است و در واقع یک سبک زندگی تلقی می‌شود. «رپ» یک سبک زندگی و هنر اعتراض است.
یه گفته سالاری برای بررسی دقیق این سبک زندگی می‌بایست به تمام ابعادش پرداخته شود، کارگروهی که در معاونت هنری وزارت ارشاد برای بررسی موسیقی «رپ» شکل گرفته است، متشکل از متخصصان تمامی رشته‌ها اعم از روانشناسی، جامعه شناسی و … است.
معاون امور هنری وزارت ارشاد تصریح کرد: به هر حال سبک زندگی خاصی را موسیقی «رپ» توصیه می‌کند، زیرا «رپ» هنر اعتراض است. امیدواریم با ارزیابی‌های کلی که میکنیم به زودی بتوانیم نتیجه را اعلام کنیم، اما در حال حاضر در دست بررسی است البته بعید است تا پایان سال بتوانیم نتیجه را اعلام کنیم
سالاری خاطرنشان کرد: زمان اعلام بررسی‌ها و نتیجه یابی درباره این ژانر موسیقی را نمی‌توان مشخص کرد، زیرا در دو ماه آخر سال معاونت هنری به شدت درگیر جشنواره‌های فجر و دیگر اقدامات است بنابراین بعید خواهد بود تا پایان سال بتوانیم درباره این موضوع اظهار نظر کنیم.
شروین حاجی‌پور حادثه تروریستی کرمان را محکوم کرد
شروین حاجی پور ترانه سرا، آهنگساز، خواننده و برنده جایزه گرمی به حادثه تروریستی کرمان در حساب توییتری خود واکنش نشان داد.
او ضمن عرض تسلیت، نوشت: «بچه‌ی ده ساله چمیدونه فرق اصولگرا و اصلاح طلب و اپوزوسیون و چپ و راست و … رو؟ چتون شده؟ از کی میخواین انتقام بگیریدن؟».
«کوچه» فستیوال موسیقی مردم نهاد/ واکنش ارشاد به حواشی
فستیوال موسیقی «کوچه» بعد از چهار سال از اولین دوره برگزاری، سومین دوره خود را از دوم اسفند در شهر بوشهر از سرگرفت.
فستیوال موسیقی «کوچه» یک جشنواره کاملا مستقل است که با تمرکز بر موسیقی محلی و فولکلور نواحی مختلف کشور برگزار می‌شود. این جشنواره که در کوچه‌های شهر بوشهر، شهر شعر و موسیقی هرساله برپا می‌شود و تقریبا مهمترین فستیوال در زمینه موسیقی اقوام به شمار می‌رود.
فستیوال موسیقی کوچه که برای نخستین بار در اسفند ماه سال ۹۶ در کافه حاج رئیس بوشهر برگزار شد در سال دوم برگزاری خود به صورت پرشورتری در اسفند ۹۷ برپا کرد. اما با همه گیری کرونا برگزاری این جشنواره لغو شد و به مدت چهار سال هیچ خبری از برگزاری مجدد آن نبود.
در دو دوره قبلی فستیوال «کوچه» بوشهر، کافه حاج رئیس میزبان این رویداد موسیقی بود، اما استقبال بسیار زیاد مخاطبان و محدودیت ظرفیت کافه حاج رئیس سبب شد تا برگزارکنندگان کوچه، به فکر میزبانی در یک مکان بزرگ‌تر باشند بنابراین این دوره در خانه تاریخی «عمارت حاج رئیس» برگزار خواهد شد که به «عمارت حاج رئیس‌التجار» نیز معروف است. این عمارت تاریخی متعلق به دوره قاجار است و در قلب بافت تاریخی بوشهر، در خیابان گمرک، قرار گرفته است. عمارت رئیس‌التجار به‌همت برگزارکنندگان کوچه، بازسازی شده است تا هر شب میزبان بیش از ۳۰۰ مهمان در فستیوال کوچه در بوشهر باشد.
فستیوال کوچه ۱۴۰۲ علاوه بر موسیقی اقوام و نواحی ایران، به فرهنگ اقوام ایرانی نیز پرداخته است. چهره‌های شناخته‌شده‌ای مثل احسان‌عبدی‌پور، سروش صحت، اردشیر رستمی و … میزبان جشنواره اقوام ایرانی کوچه خواهند بود که همزمان با فستیوال موسیقی کوچه بوشهر از ۲ تا ۸ اسفند ۱۴۰۲ برگزار می‌شود.
این فستیوال در روز پایانی خود درگیر حواشی شد و برنامه‌های آن کنسل شد.
مهدی سموعی رئیس مرکز روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره حواشی به وجود آمده در فستیوال موسیقی «کوچه» در بوشهر توضیحاتی در حساب توییتری خود ارائه داد.
در توضیحات مهدی سموعی آمده است: «لازم به توضیح است که «فستیوال کوچه» یک رویداد گردشگری است که از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجوز خود را دریافت کرده است. این رویداد در بخش‌های متعدد و مختلفی برنامه ریزی و اجرا شده است.
مجریان برنامه در بوشهر، از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بابت بخش موسیقی این رویداد تقاضای مجوز می‌نمایند که طبق قوانین و بخشنامه‌ها، پس از دریافت تاییدیه اداره اماکن عمومی و همچنین اخذ استعلامات لازم، مجوز اجرا را برای یک مکان محدود و مشخص (عمارت رئیس) صادر می‌نمایند.
اجرا‌های این مکان با حضور و نظارت کامل همکاران ما برگزار شده است و اقدام خلافی هم صورت نگرفته است.
اما براساس فیلم‌های منتشر شده و گزارشات مردمی، در کوچه‌های بافت قدیم مواردی غیرقابل قبول و مخالف ارزش‌ها صورت گرفته است.
قطعاً این حواشی مورد تأیید وزارت فرهنگ نیست و تاکید داریم از عوامل در آن، باید موضوع را مطالبه و پیگیری نمود.
مجدداً تاکید می‌شود (خارج از محدوده عمارت رئیس) هیچ مجوزی از اداره کل صادر نشده است.»
خبرگزاری برنا
