- فرهنگی

پادکست؛ هنری جذاب و در دسترس برای مخاطب

سوقندی گفت: یکی از ابزار های رسانه ای که به سادگی در دسترس مخاطبان پادکست یا همان پادپخش است که همین در دسترس بودن، آن را جذاب و پر مخاطب می‌کند.

 محمدرضا سوقندی در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره پادکست حوزه علمیه با ابراز خرسندی از برگزاری چنین جشنوار هایی ابراز داشت: من به نمایندگی از جامعه رسانه‌ای، از برگزارکنندگان اولین جشنواره «پادکست» که با نام «پادپخش» در فرهنگستان علوم اسلامی قم شکل گرفت، صمیمانه تقدیر می‌کنم. هرچند که ایرانیان حدود یک قرن با تأخیر به این روش رسانه‌ای روی آوردند، اما اکنون که بیش از دو دهه است در این عرصه فعال شده‌ایم، برگزاری این جشنواره، یک ابتکار بایسته و ضروری است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با تأکید براهمیت ابتکار و رویکرد تولیدی در حوزه رسانه، اظهار داشت: نکته اول این است که این ابتکار عمل که ما در حوزه، به جای واکنش صرف، به تولید محتوا در فضای جدید بپردازیم، یک گام راهبردی است و ما نباید اجازه دهیم که آنچه می‌تواند ابزار گسترش فرهنگ ما باشد، توسط جریان‌های دیگر مصرف شود یا ما را تهدید کند بلکه باید خودمان تولیدکننده اصلی باشیم.

وی ضمن برشمردن محاسن پادکست خاطر شنان کرد: درک ماهیت این رسانه است؛ ما نباید رسانه‌های شنیداری را صرفاً محدود به چارچوب سنتی رادیو بدانیم؛ اگرچه رادیو همچنان پابرجاست و آرشیوهایش ارزشمند است، اما پادکست یک مدیوم متفاوت است؛ این یک ابزار شنیداری با ویژگی‌های منحصر به فرد است.

سوقندی افزود: پادکست یک قالب واحد نیست؛ انواع مختلفی دارد که عبارتند از انگیزشی، روانشناسی، علمی، و اخلاق اجتماعی. پادکست به یک صنعت تبدیل شده است و این صنعت، مسیر تجاری شدن را طی کرده و به یک کسب‌وکار تبدیل شده است؛ یعنی هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده را درگیر می‌کند و درخواست‌های اینترنتی را به خود جذب می‌نماید. پادکست‌ها قصه‌محور هستند، اقسام و انواع گوناگون دارند و موضوعات واحدی را در قالب‌های متفاوت ارائه می‌دهند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم  ادامه داد: با توجه به آمار مخاطبینی که دوستانمان در بخش تصویری ارائه کردند، در آینده، با بستر تکنولوژی و هوش مصنوعی، ما شاهد تفوق کمی و کیفی در مصرف و تولید محتوای شنیداری خواهیم بود. لذا، برگزاری جشنواره‌ای که بر مبنای توسعه کمی و کیفی بنا شده، نیازمند همگامی با ظرفیت‌های موجود در قم، به‌ویژه ظرفیت‌های حوزوی و نهادهای بین‌المللی است که می‌توانند در عرصه جهانی شدن این محتوا نقش آفرین باشند.

وی دسترسی آسان به پادکست را از ویژگی های مهم آن برشمرده و ابراز داشت: یکی از ویژگی‌های مهم پادکست، «در دسترس بودن» آن است. برخلاف رادیوی سنتی که شنیدن آن مقطعی است، پادکست یک فایل است که مخاطب هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را نقد کند، متوقف سازد و بازگردد. خوشبختانه در کشور ما، پادکست به یک رسانه مؤثر تبدیل شده است.

سوقندی با ابراز تاسف از برخی تولیدات سطحی در شبکه های اجتماعی ابراز داشت: تولیدکنندگان محتوای عمیق محدودند و غالب بر اشتراک‌گذاری اطلاعات سطحی‌اند. تولیدکننده محوری در پادکست، برخلاف شبکه‌های اجتماعی، یک اصل بسیار مهم است. در شبکه‌های اجتماعی، رهبر کسی است که یک جریان را راه‌اندازی کند؛ ساختار هرمی و اختاپوسی گذشته از بین رفته است.

وی با هشدار نسبت به جنگ فرهنگی خاطر شنان کرد: یک درس تاریخی مهم از انقلاب اسلامی و تهاجم فرهنگی باید بیاموزیم و آن این است که ما همواره نگران بودیم که از لحاظ فکری و فرهنگی، مصرف‌کننده شویم و تجربه تلخ آندلس بهترین سند تاریخی ماست چون با اینکه مسلمانان ۸۰۰ سال بر آن سرزمین حکومت کردند، اما دو دلیل عمده برای سقوط ذکر شده است.

سوقندی ادامه داد: دلیل اول، درگیری‌های داخلی و حکومت‌های ملوک‌الطوایفی بود؛ یعنی خودشان با خودشان درگیر بودند و کشور را تجزیه کردند؛ همان سیاستی که امروز در کشورهای اسلامی پیاده می‌شود و دلیل دوم، که از نظر تاریخی به واقعه آندلس نزدیک‌تر است، نکته‌ای است که ابن خلدون اشاره می‌کند: زمانی که مسلمانان از تولیدکننده به مصرف‌کننده تبدیل شدند، افول آغاز شد. زمانی که دانشمندان ما دست از تولید علم و دانش بومی برداشتند و تنها به مصرف تولیدات دیگران (اغلب غربی‌ها در علوم انسانی) اکتفا کردند، این سکوت و مصرف‌زدگی، زمینه‌ساز عقب‌ماندگی شد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم  افزود: این درس برای رسانه امروز ما حیاتی است و در کارهای رسانه‌ای باید بر تولید محوری تأکید کنیم، هرچند که مخاطب‌شناسی نیز بسیار مهم است.

وی ضرورت توسعه نقد منصفانه در این عرصه را یادآور شده و اظهار داشت: باید باب نقد را باز کنیم و اگر ما در این عرصه جدید رسانه‌ای، نقد را نهادینه نکنیم، کارهای غیرتخصصی و غیراصولی غلبه خواهند کرد همانطور که امروز، در حوزه کتاب، فیلم و رسانه‌های دیگر، اگر نقد علمی رواج می‌یافت و مدیران و جامعه ما سواد پذیرش نقد را داشتند، با تولیدات مبتذل علمی و شبه‌علمی مواجه نبودیم.

سوقندی در پایان افزود: در فضای کنونی، نظارت دولتی به تنهایی کافی نیست؛ چرا که کتاب‌های ممنوعه در همین کانال‌ها در دسترس است. تنها عامل مؤثر برای مقاومت در برابر ابتذال، «بازار نقد منصفانه و مؤثر» است و ما به عنوان طلایه‌داران تولید محتوا، باید خود را آماده کنیم تا با این ابزار جدید، پیام غنی اهل بیت را نه فقط در حوزه تخصصی، بلکه در عموم جامعه منتشر سازیم.