نشست خبری کنگره بین المللی «نبی رحمت» عصر امروز_شنبه هفدهم آبان_ با حضور حسین دیوسالار معاون همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ربانی مدیرکل همکاری‌های علمی و دانشگاهی این سازمان و دبیر اجرایی کنگره نبی رحمت و علیرضا قزوه دبیر علمی کنگره نبی رحمت در سالن شهید رحیمی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
کنگره نبی رحمت؛ از برنامه‌های گرامیداشت هزاروپانصدمین سال میلاد پیامبر (ص)
در ابتدای این نشست حسین دیوسالار معاون همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، گفت: می‌دانید که به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و با پیگیری‌های وزارت امور خارجه، امسال به عنوان هزار و پانصدمین سال میلاد پیامبر نبی اسلام (ص)، در سطح بین المللی و جهان اسلام به عنوان سال نبی رحمت نام‌گذاری شده است و از همه کشورهای اسلامی خواسته شده برای همگرایی و معرفی جایگاه و شخصیت پیامبر اسلام (ص)، برنامه‌های مختلف و متنوعی اجرا کنند. پیرو این مصوبه در هیئت دولت، ستاد گرامیداشت میلاد حضرت رسول (ص) به ریاست دکتر عارف معاون اول رئیس جمهور تشکیل شد و در ادامه ستادها و کمیته‌های مختلف ی در بدنه اجرایی کشور و با حضور نهادها و ثمن‌های مختلف شکل گرفت.
دیوسالار ادامه داد: ما هم به عنوان عضو کارگروه دیپلماسی فرهنگی، هم با وزارت امور خارجه و هم به صورت جداگانه، در قرارگاه فرهنگی بین المللی فعالیت‌هایمان را برای بزرگداشت این سال مقدس شروع کردیم. هم در ستاد سازمان، هم در صف، هم در بخش‌های مختلف داخلی سازمان و نیز نمایندگی‌های فرهنگی ما در کشورهای مختلف، ویژه‌برنامه‌هایی پیش‌بینی شده و تلاش شده برنامه‌هایی دقیق‌تری برای این ایام پیش‌بینی شود. این برنامه‌ها با هفته وحدت شروع شد و کماکان ادامه دارد.
وی افزود: برای ما مهم بود بتوانیم با برخی کشورهای اسلامی در تعامل باشیم، لذا خودمان را موظف دانستیم در همکاری با بخش‌های مختلف کشور برنامه‌هایی تدارک ببینیم؛ از جمله در خبرها دیدید که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در سفر به ترکیه، در چهارچوب سال فرهنگی ایران و ترکیه و بزرگداشت حافظ، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای این همگرایی و هماهنگی با طرف ترکیه‌ای اعلام کردند. البته این روند با دیگر کشورهای اسلامی هم ادامه پیدا خواهد کرد؛ لذا برنامه‌های هزار و پانصدمین سال میلاد حضرت رسول (ص) را با همین قوت ادامه می‌دهیم.
معاون همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، گفت: در همین بین یکی از ویژه‌برنامه‌هایی که پیش‌بینی شد، «کنگره بین‌المللی شعر نبی رحمت» است. موضوع ادبیات و شعر یکی از موضوعات مهم ما بود که خوشبختانه در یک همکاری بین دستگاهی، کنگره نبی رحمت تدارک دیده شد. کمیته بزرگداشت سال نبی رحمت، فراخوانی را در سطح داخلی و جهانی منتشر کرد و از شاعران خواست در موضوعات مرتبط با کنگره، اشعار خودشان را بسرایند و در اختیار دبیرخانه قرار دهند. موضوعات این کنگره در کنار موضوع اصلی که پیامبر اسلام (ص) است، نگاهی به تحولات منطقه و بین الملل هم داشت و می‌توان گفت نگاه این کنگره کاملاً به‌روز و منعطف به مسائل منطقه‌ای و جهانی است.
دیوسالار ادامه داد: کنگره شعر نبی رحمت به دو زبان فارسی و عربی برگزار شد؛ به همین دلیل شاعران زیادی از ایران و بیش از ۲۴ کشور جهان در آن شرکت کردند. کویت، عراق، تاجیکستان، عمان، عربستان، یمن، قطر، امارات، بحرین، سوریه، لبنان، اردن، مصر، فلسطین، لیبی، تونس، الجزایر، نیجریه، ترکیه، سوئد، بنگلادش، پاکستان و… از این کشورها هستند.
وی در پایان گفت: همچنین بیش از هزار و پانصد شعر فارسی و عربی به کنگره رسید و داوران در یک کار ارزشمند و دقیق، توانستند نفرات برتر را انتخاب کنند. اختتامیه این کنگره روز دوشنبه ۱۹ آبان در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و به میزبانی استاندار اصفهان، برگزار می‌شود.
برای هیچ پیامبری به اندازه پیامبر اسلام (ص) شعر نوشته نشده است
در ادامه علیرضا قزوه دبیر علمی کنگره نبی رحمت، گفت: من دوست دارم وقتی همایش و رویداد فرهنگی و ادبی برگزار می‌شود، آن رویداد دارای محصول و خروجی باشد. کنگره نبی رحمت از آن رویدادهای فرهنگی است که محصول خوبی دارد و در روز اختتامیه از آن رونمایی می‌شود. این شعرها و کتاب‌ها بخشی از پرونده فرهنگی کشور ماست و باید آنها را ثبت کنیم.
قزوه با اشاره به قدمت شعر ملی و میهنی و آئینی در ایران، گفت: شعر آئینی در کشور ما سابقه دیرینه دارد. هیچ کشوری در جهان نیست که شعر آیینی‌اش قوی‌تر و قدیمی‌تر از ایران باشد. البته منظور من از شعر آئینی، فقط منحصر به آئین‌های دینی نیست؛ بلکه آئین‌های ملی و میهنی را هم در بر می‌گیرد.
وی ادامه داد: شعر در مدح و منقبت حضرت رسول اکرم (ص)، در ادبیات ما سابقه زیادی دارد. حتی شاعران دیگر کشورها و ادیان هم به حضرت رسول پرداخته‌اند. در کشور هندوستان کتابی چاپ کردیم به نام «رسول ما». چهارصد هندو برای حضرت محمد (ص) شعر گفته بودند و این کتاب توسط یکی شاعران هندی گردآوری شد. وقتی چهارصد شاعر هندو برای پیامبر ما شعر می‌گویند، ببینید در دنیا چه خبر است. در بین شاعران اردوزبان و شاعران عرب زبان، شعرهای بسیار زیادی است که باید به آنها پرداخت.
قزوه گفت: در هر زبانی برای پیامبر شعر گفته شده است و برای هیچ پیامبری به اندازه پیامبر بزرگوار ما، شعر گفته نشده است. شعرهای فاطمی و علوی و حسینی و حسنی و رضوی و مهدوی و… هم بخشی از شعرهای آئینی و دینی ماست که جدا از شعر نبوی است.
شاعران فارسی‌زبان در تمام قالب‌های شعر فارسی، اثر ارسال کردند
دبیر علمی کنگره نبی رحمت، افزود: امروز خوشحالیم که به همت یک خیر آداب‌دان و آیین‌دان کویتی، این جشنواره ادبی و بین‌المللی برای پیامبر (ص) شکل گرفته است. اگر همت و کوشش و تلاش سفارت ما در کویت و سازمان فرهنگ و ارتباطات نبود، شاید این کنگره به این خوبی برگزار نمی‌شد. محصول نهایی کار آنقدر شگفت‌انگیز و خوب است که باعث شده آثار جشنواره در دو کتاب آماده و منتشر شود. کتاب شعر فارسی ۲۵۰ صفحه و کتاب شعر عربی ۳۵۰ صفحه است؛ یعنی ۶۰۰ صفحه محصول این کنگره است که البته من هنوز رضایت ندارم. شعرهای خیلی خوبی به جشنواره رسیده و حجم کتاب‌ها باید دو برابر می‌شد. فقط ۹۰۰ شعر فارسی به دبیرخانه کنگره رسید که نیمی از آنها قابلیت چاپ داشتند.
قزوه با اشاره به استقبال شاعران و چهره‌های برجسته شعر امروز از کنگره نبی رحمت، گفت: شاعرانی که احساس کردند می‌توانند با دیگران رقابت کنند، در کنگره شرکت کردند؛ به همین دلیل عیار شعرها بالاست. ما روز ۱۹ آبان در اصفهان از کتاب‌ها رونمایی می‌کنیم و فکر می‌کنم همین اندازه شعرهای خوب داریم که می‌توانیم آنها را در فضاهای دیگر مثل صداوسیما بدهیم.
وی درباره ویژگی‌های فرمی و زبانی آثار رسیده به کنگره، گفت: خیلی از چهره‌های جدی آمدند و شعرهای تازه گفتند. از نکات جالب اینکه همه قالب‌های شعر فارسی در این کنگره مورد استفاده شاعران قرار گرفته است. بیشترین قالب غزل بود و بعد قصیده، اما از دیگر قالب‌ها مثل نیمایی، رباعی، سپید، مثنوی و… هم استفاده شده است. این در صورتی است که در بخش عربی، شاعران عرب‌زبان تنها در قالب قصیده برای ما اثر ارسال کردند.
قزوه درباره داوری این آثار گفت: ما چند مرحله داوری داشتیم. ابتدا ۹۰۰ اثر را به ۱۱۴ اثر رساندیم. از بین این ۱۱۴ نفر، به ۱۲ شاعر نهایی رسیدیم؛ و در نهایت از بین این ۱۲ نفر، ۶ منتخب نهایی بخش شعر فارسی را انتخاب کردیم. ۱۰ نفر از این ۱۲ نفر ایرانی هستند و ۲ نفر از شاعران افغانستانی. البته ۶ برگزیده اصلی، همه ایرانی هستند. من خودم دوست داشتم حداقل یکی از شاعران افغانستانی در میان ۶ برگزیده نهایی باشد، اما خود آقای محمدکاظم کاظمی که در هیئت داوری بود، اصرار داشت که تنها به شعر شاعران توجه کنیم. ضمن اینکه خود آقای کاظمی شعر بسیار درخشانی برای پیامبر دارند و اگر داور نبودند و در کنگره شرکت می‌کردند، بعید نبود بین برگزیدگان نهایی باشند.
امیدوارم با حمایت سازمان‌ها تعداد برگزیدگان افزایش پیدا کند
قزوه درباره داوران این کنگره گفت: من، محمدکاظم کاظمی و سید احمد شهریار که بهترین شاعر شبه قاره هند و پاکستان است، تیم داوری این کنگره بودیم و واقعاً سعی کردم با عدالت داوری کنیم. در بخش شعر عربی هم مرتضی آل کثیر یکی از داوران ما بود.
این شاعر با اشاره به حمایت مردمی از کنگره نبی رحمت، ضرورت وقف و کار خیر در حوزه فرهنگ را مهم دانست و گفت: در کشور ما بعضی عزیزان خیر هستند و مدرسه‌سازی می‌کنند که این افراد می‌توانند در بخش‌های فرهنگی هم ورود کنند. به ویژه با توجه به وضعیت نابسامان فرهنگ و کتاب و کتابخوانی و مشکلات در این حوزه، نیاز است که خیرین در این حوزه‌ها هم ورود پیدا کنند. بعضی از ثروتمندان وقتی که فوت می‌کنند، هزینه‌های سنگینی برای مراسم‌شان انجام می‌شود. من توصیه می‌کنم کسانی که ثروتمند هستند، به جای هزینه برای گل و دسته و… در کار فرهنگ هزینه کنند. همیشه لازم نیست وزارت فرهنگ و حوزه هنری و… همایش ادبی برگزار کنند. این کارهای فرهنگی را یاد بگیریم و کمک کنیم. به قول سعدی «گل همین پنج روز و شش باشد». گل‌ها پنج شش روز می‌مانند و پژمرده می‌شوند، ولی این کتاب‌ها و این کارها پژمرده نمی‌شوند.
قزوه در پایان گفت: شعرهای رسیده به کنگره به ویژه ۱۲ منتخب نهایی در بخش شعر فارسی آنقدر خوب هستند که من درحال رایزنی هستم تا از ۶ نفر دوم هم تقدیر کنیم. تعداد آثار خوب واقعاً زیاد بود و داوری خیلی سخت بود. امیدوارم با کمک خود سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یا یک نهاد دیگر، بتوانیم از ۶ برگزیده بعدی در بخش شعر فارسی هم تقدیر کنیم.
