برنامهی «صدای ارکستر ایرانی» با هدف مرور بخشی از تجربهها و روند شکلگیری و تحول صدای جمعی سازهای ایرانی برگزار میشود. این رویداد به تجربههای متنوع گروهنوازی و ارکسترال در موسیقی کلاسیک ایرانی میپردازد؛ تجربههایی که در دورههای مختلف، گاه در قالب تلفیق سازهای ایرانی و غیرایرانی و گاه بهصورت کاملاً ایرانی شکل گرفتهاند.
در متن معرفی برنامه آمده است که موسیقی جمعی سازهای ایرانی، مسیری پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته و از سرچشمهها و جریانهای گوناگون تأثیر پذیرفته است. در این مسیر، نقش آهنگسازان و مبدعانی چون علینقی وزیری، حسین دهلوی، فرامرز پایور و پرویز مشکاتیان برجسته بوده و آثار و تجربههای آنان، زمینهساز شکلگیری و گسترش کارگان گروهی و ارکستری در موسیقی ایران شده است.
در سالهای اخیر، با افزایش انگیزه برای فعالیتهای گروهی در بخش خصوصی، کارگان اجرایی گستردهتری شکل گرفته و بسیاری از قطعات گروهی و ارکستری، چه از استادان پیشین و چه از آهنگسازان معاصر، در دسترس قرار گرفتهاند. این روند باعث شده است گروهها و آنسامبلها، به طبعآزمایی در ترکیبهای مختلف سازی بپردازند و فعالیتهای خود را تنها به موسیقی کلاسیک ایرانی محدود نکنند.
تأکید بر صدای خالص ارکستر
یکی از محورهای اصلی برنامهی «صدای ارکستر ایرانی»، ارائهی صدای واقعی و خالص ارکستر و گروههاست. در این رویداد، بهجز آثاری که بهلحاظ فنی دارای بخشهای الکترونیک هستند، اجراها بدون استفاده از تقویتکنندههای صوتی و مداخلات مرسوم صدابرداری ارائه میشوند. هدف از این رویکرد، فراهم کردن امکان شنیدن صدای مستقیم سازها و تجربهی بیواسطهی صوت در فضاست.
تمرین با تماشاگر
بخشی از برنامه به «تمرین با تماشاگر» (Open Rehearsal) اختصاص دارد. در این بخش، مخاطبان میتوانند روند تمرین ارکستر و فرآیند آماده شدن قطعات برای اجرا را مشاهده کنند؛ رویکردی که امکان آشنایی نزدیکتر با نحوهی شکلگیری اجرا و تعامل میان رهبر ارکستر و نوازندگان را فراهم میکند.
گروهها و اجراها
در این رویداد، مجموعهای متنوع از ارکسترها، گروهها، آنسامبلها و تکنوازان حضور دارند.
ارکستر سازهای ایرانی همیسا به رهبری آروین صداقتکیش، آثاری از پرویز مشکاتیان و همچنین قطعاتی از آهنگسازان غیرایرانی را اجرا میکند. در این بخش، قطعاتی چون بیداد و چکاد از پرویز مشکاتیان، In a Large Open Space از جیمز تِنی و برداشتی از In C اثر تری رایلی ارائه میشود. بخشی از اجرای این ارکستر بهصورت تمرین با تماشاگر برگزار میشود.
گروه سهتار ارکستر همیسا با حضور سهراب کاظمی، پرنیان ناجیپور، آیدا حقیقی و شادی ابوالحسنی، قطعاتی از جمله دو موومان از مجموعهی «سه قطعه ایرانی برای کوارتت کلارینت» (بازنویسیشده برای کوارتت سهتار) اثر کیان اسلامزاده، بهار، سحر، والس تاجیکی برای دو سهتار از مسعود شعاری و سوی طرب برای سه سهتار و الکترونیک از کارن سلاجقه را اجرا میکند.
آنسامبل شبدیز با سرپرستی محمد حکمفرمایی، آثاری چون جنگ و صلح از محمد حکمفرمایی و چهارمضراب بختیاری از حسین علیزاده را در کنار دونوازی کمانچه و کمانچه آلتو ارائه میدهد.
در بخش تریو، مسعود خادمی (تار)، علیرضا برزگر (سنتور) و مهدی فرخی (سازهای کوبهای) قطعاتی از ساختههای مسعود خادمی با عناوین پیش از فروپاشی اکنون، پرتابشدگی در ناکجا و شیدایی را اجرا میکنند.
آنسامبل «سهتار و ارکستر» با تکنوازی پریسا کرمی، قطعاتی چون قطعه برای سهتار و ارکستر از احمد عبادی و فرامرز پایور، ونوشه از حمید متبسم و به زندان (شوشتری) اثر ابوالحسن صبا را ارائه میدهد.
در کنار این اجراها، آنسامبلها و گروههای دیگری نیز حضور دارند؛ از جمله صهبای کهن (۱ و ۲)، سرو، دوئت نوفه، نی و الکترونیک و فریاد سکوت که هر یک با ترکیبهای متنوع سازی و رپرتوار مشخصشده در بروشور به اجرا میپردازند. همچنین بخشهایی به تکنوازی سازها از جمله تار، سهتار، نی، قیچک باس و عود اختصاص یافته است.
زمان برگزاری
اجرای برنامهها در روزهای پنجشنبه ۴ دیماه و جمعه ۵ دیماه و مطابق جدول زمانبندی درجشده در بروشور برگزار شد.
جمعبندی
برنامهی «صدای ارکستر ایرانی» با گردآوری مجموعهای متنوع از ارکسترها، آنسامبلها، گروههای کوچک و تکنوازان، مروری بر بخشی از تاریخ و تجربههای موسیقی جمعی سازهای ایرانی ارائه میکند و نمونههایی از شیوههای مختلف گروهنوازی و ارکسترال در موسیقی ایران را در کنار یکدیگر قرار میدهد.
گیتی آنلاین
