محمد علی ابراهیم دوست گفت: بقایای کاروانسرای روس‌ها در سبزوار در خطر تخریب قرار دارد و از آنجایی که این بنا در فهرست میراث فرهنگی ثبت نشده و مالک شخصی دارد، فعلا نمی توان از تخریب آن جلوگیری کرد.
ابراهیمی دوست در این خصوص توضیح داد: کاروانسرای روس ها بنایی است مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی که احتمالا با هدف کاربری نظامی و اداری ساخته شده و در دوران پهلوی مشخصا به به عنوان پادگان نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است.
وی با بیان اینکه برخی افراد در سبزوار کاروانسرای روس‌ها را با سرای طومانیانس یکی از تاجران ارمنی که در گذشته در این شهر فعالیت‌های اقتصادی داشته، اشتباه می‌گیرند، گفت: سرای طومانیانس یا تومانیان، همان کاروانسرای تاریخی موجود در کوی گلستان است که بعدها توسط خاندان معمارزاده خریداری شده و به اسم آن ها تغییر نام داده است.
وی افزود: طبق شنیده‌ها مالکیت کاروانسرای روس‌ها متعلق به خانمی روسی بوده و احتمالا سازندگان این کاروانسرا نیز روس بوده‌اند زیرا به لحاظ ویژگی‌های معماری تفاوت‌هایی با بناهایی که توسط مسلمانان ساخته می‌شد، دارد.
ابراهیمی دوست همچنین درباره معماری کاروانسرای روس‌ها گفت: همه اتاق ها و سالن به واسطه پنجره‌هایی که به کار رفته دارای نور کافی هستند و آجرکاری‌هایی که دور پنجره‌ها و حاشیه بام‌ها را تزئیین کرده، زیبایی خاصی به این بنا داده است. همچنین در سقف بنا دو پوشش به کار رفته که در پوشش اول از چوب و تخته های مقاوم تر استفاده کرده‌اند و در پوشش دوم که برای زیبایی بنا ایجاد شده، تخته ها تزیین خاصی دارد.
رئیس میراث فرهنگی سبزوار سپس گفت: این بخش‌های باقی مانده از کاروانسرای روس‌ها با وجود اینکه سالیان سال بدون حفاظت و نگهداری رها شده، هنوز سرپاست و زیبایی خاصی دارد، اما مساحت زمین کاروانسرا بسیار بزرگ است و اینطور که پیدا است قبلا ساختمان‌های بیشتری در این ملک وجود داشته که به مرور زمان تخریب شده اند و دیگر اثری از آن ها باقی نیست.
وی ادامه داد: برای ثبت این بنا در دوره‌های قبلی تلاش‌هایی انجام گرفته که نتیجه بخش نبوده و از زمانی که او عهده‌دار این مسئولیت شده است، در همین راستا اقداماتی را انجام داده و در آخرین پیگیری تماسی با مالک برقرار شده تا برای توافق درباره این بنا گفتگویی صورت بگیرد.
این مسئول در پایان گفت: برای نجات بخش های باقی مانده از کاروانسرای روس ها در سبزوار از خطر نابودی باید ارگان های خدمات رسان عمومی و مردم بسیج شوند و ملک مزبور از مالک خریداری شود و پس از آن میراث فرهنگی طرح مرمتی آن را آماده کند و اقدامات لازم را انجام دهد. برای خرید این بنا می توان با مالک وارد تهاتر شد و یا هزینه ملک را به قیمت تعیین شده به او پرداخت کرد.
ایلنا
