دبیر شورای راهبردی گردشگری گفت: سلامت مدیریت و برنامه ریزی مطلوب در معماری میتواند کمک کند تا ایران به مقصد جذاب گردشگری تبدیل شود.
دیاکو عباسی، دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت، درمورد تأثیر معماری در جذب گردشگر بیان کرد: بدون شک، موضوع معماری، نقش مهم و پُررنگی در توسعه و رونق گردشگری در مقصدهای گردشگری دارد و درواقع، گردشگری و معماری، رابطه دو طرفه و ارزشمندی با یکدیگر دارند؛ به طوری که میزان جذاب بودن مقصدهای گردشگری، میتواند ارتباط بسیار معناداری با میزان و تنوع آثار معماری آن مقصد داشته باشد.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت گفت: نه تنها معماری، ابزاری بسیار مهم برای توسعه صنعت گردشگری است بلکه گردشگری میتواند به عنوان اهرم و ابزار مهم برای حفظ و نگهداری از داراییها و الِمانهای مهم در هر منطقه کمک کننده باشد که این رابطه دو طرفه و ایجاد چنین امکانی، بیش از پیش، نیازمند مدیریت و برنامه ریزی در آن مقصد یا منطقه یا کشور است.
به گفته عباسی، ایران ظرفیت بسیار زیاد و تنوع بالایی در حوزه میراث فرهنگی و معماریها دارد و از جایگاه بسیار خوبی در سطح منطقه و بین المللی این حوزه برخوردار است. بنابراین، موضوع معماری و هویتی که به کشور ما داده، باعث شده است که ایران در سطح بین المللی، از این ظرفیت برخوردار باشد.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت ادامه داد: درمورد پیوند گردشگری و معماری با یکدیگر، سه موضوع بسیار مهم وجود دارد که باید به آنها توجه شود. اول، موضوع ارتباط گردشگری با میراث فرهنگی است که به دلیل معماری و الِمانهای تاریخی آن منطقه شکل میگیرد؛ به طوری که میبینیم الِمانها و بناهایی که از لحاظ معماری، از شخصیت و جایگاه خوبی برخوردار هستند باعث میشوند کشور، جذابیت و منحصر بفرد باشد.
او افزود: گردشگری و معماری مدرن، مورد دیگری است که یکی از رویکردها و مسیرهای جدیدی است که مقصدهای گردشگری در حال برنامه ریزی در این حوزه هستند و تفاوت آن با میراث فرهنگی و معماری که باعث به وجود آمدن میراث فرهنگی در یک منطقه میشود، قدمت و پیشینه تاریخی این دو است.
عباسی بیان کرد: سوم، گردشگری و معماری پست مدرن است که در حوزه گردشگری، یک بازگشت به سبک زندگی و شیوه زیست مردم در گذشته محسوب میشود و الان، بازارها و الگوهای گردشگری به این سمت حرکت میکنند.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت گفت: در حال حاضر میبینیم که الگوهای گردشگری به دلیل ورود به دوران پسامدرنیسم در گردشگری، استفاده از المانها و معماریهای گذشته مثل هتل و رستورانهای سنتی، معماریهای قدیمی در المانهای گردشگری، بوم گردیها و… با تقاضای رو به رشدی در صنعت گردشگری روبرو شده اند.
به گفته او، میزان جذابیت مقصدهای گردشگری و ضریب تنوع میراث و المانهای معماری شاخص در یک منطقه با هم ارتباط دارند و ایران از این نظر دارای ظرفیتهای بسیار بالایی است و آثار ثبت شده زیادی در یونسکو دارد و از نظر میراث فرهنگی، معماریهای پست مدرن و ظرفیتهای موجود در این حوزه، از تنوع و جذابیتهای زیادی برخوردار هستند که مدیریت و برنامه ریزی خوب میتواند کمک کند تا ایران به عنوان مقصد گردشگری جذاب در این حوزه تبدیل شود.
عباسی تأکید کرد: ایران در زمینه معماری از ظرفیتها و تنوع بسیار بالایی برخوردار است که این را میتوان در مناطق مختلف کشور مشاهده کرد؛ به طوری که از گذشتههای بسیار دور، هر یک از دوران، الگوها و شیوههای خاص خود را در معماری ایران به وجود آوردند و همه اینها نشان میدهد که ما در سطح بین المللی نیز رقابتمند هستیم، ولی مشکل این است که چگونه میتوانیم این منابع و ظرفیتها و میراث را به محصولات گردشگری تبدیل کنیم؟ یعنی چه کارهایی میتوان انجام داد تا بتوان از این ها، ارزش افزوده اقتصادی پیدا کرد؟ و چگونه میتوان از اینها به عنوان ابزارها و عواملی برای ثروت سازی و ارز آوری برای کشور استفاده کرد؟
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت بیان کرد: واقعیت این است که ما در فرآیند تولید محصولات میراث فرهنگی و استفاده از معماریها در راستای کمک به اقتصاد کشور بسیار ضعیف عمل کرده ایم و به همین دلیل، برای این که بتوانیم از این منابع در این مسیر استفاده کنیم نیازمند ساز و کارهای خاص مدیریتی هستیم و این ظرفیتها در مناطق کشور وجود دارند، ولی خیلی از بازارهای هدف و رو به رشد در سطح بین المللی از این موضوع آگاه نیستند و نتوانستیم از این عوامل به منظور جذب گردشگران بین المللی استفاده کنیم.
عباسی گفت: در سطح گردشگری داخلی شاهد اقداماتی در بسیاری از الگوهای سفر با هدف دیدن از نمادها و سبکهای معماری خاص در مناطق مختلف هستیم. اما اگر در سطح بین المللی بخواهیم از گردشگری با رویکرد معماری به عنوان ابزاری برای کمک به اقتصاد کشور استفاده کنیم باید با فرآیندهایی در تولید محصول و ارزش افزوده از این سبک آشنا باشیم.
به گفته او، با توجه به این که معماری ابزاری بسیار مهم، معنادار و ارزشمند برای توسعه گردشگری محسوب میشود، وقتی گردشگری رونق پیدا کند، میتواند به عنوان ابزاری برای نگهداری و پویایی اینالمانها مورد استفاده قرار بگیرد.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت ادامه داد: باید به مدیریت و استفاده از این ظرفیتها توجه شود تا بتوانیم از آنها برای منافع اقتصادی کشور استفاده کنیم و در حال حاضر، میبینیم بسیاری از کشورها در حال تولید میراث فرهنگی هستند. یعنی در جستجوی بهانه و برنامهای هستند تا میراث فرهنگی تولید کنند، زیرا از این نظر، بسیار کمبود دارند و چیزی که در فرآیند ایجاد ارزش افزوده نقش کلیدی ایفا میکند خلاقیت و نوآوری است. زیرا ما نتوانستیم با وجود داشتن چنین بسترهای خوبی در کشور، از آنها در مسیر توسعه و جذب بازارهای گردشگری استفاده کنیم.
عباسی گفت: در حال حاضر حجم تجارت گردشگری و میراث فرهنگی و معماری در دنیا بسیار بالاست و از لحاظ اقتصادی و علمی در دنیا میبینیم که مجلات هم، سمت و سوی گردشگری پیدا کرده و در ارتباط با معماری حرکت کرده اند. بنابراین، ما باید بتوانیم از این ظرفیتهای خود در جهت ارتقای کیفیت و شاخصهای زندگی اجتماعی مردم آن منطقه استفاده کنیم و اگر نتوانیم زیرساختها و روساختهای لازم برای آنها را به وجود آوریم و وارد فرآیند تولید محصول برای آنها شویم همه اینها بدون استفاده میمانند و ممکن است در بلند مدت، آسیبهای جبران ناپذیری به اینها وارد شود.
دبیر شورای راهبردی گردشگری سلامت افزود: یکی از چالشهایی که در موضوعهای توسعهای و الگوهای توسعهای و الگوهای به کاررفته در معماری و هویت سازی داریم، این است که بسیاری از برنامه ریزها و مجریان ما، اغلب، احساس میکنند ایجاد جذابیت، هویت سازی و جذب گردشگر و… زمانی امکان پذیر هستند که همان کاری انجام شود که در کشورهای پیشرفته و رقیب ما در این حوزه انجام میشود. این در حالی است که آن چه مقصدهای گردشگری را جذاب میکند تفاوت، تنوع و تمایزهاست. یعنی مردم دنیا دنبال تنوع فرهنگی و میراث هستند تا کنکاش کنند و ببینند در منطقه موردنظرشان چه اتفاقهایی افتاده و علت ساختن کاربریها چه بوده است و این که بنا چگونه خود را با بنای پیرامونش انطباق داده و هارمونی اش چگونه بوده است؟ شکل زندگی مردم چگونه روی آن تأثیر گذاشته است؟ و درواقع، همه این فاکتورها با آن چه که در منطقه دیگری اتفاق میافتد متفاوت است.
باشگاه خبرنگاران جوان
