در حالی فیلم «بیچارهها» ساخته یورگوس لانتیموس با بازی اما استون برنده شیر طلایی ونیز ۲۰۲۳ شد که منتقدان از پیش شانس زیادی برای این فیلم در نظر گرفته بودند.
به نقل از ورایتی، شب پیش در ایستگاه پایانی جشنواره ونیز ۲۰۲۳ فیلم فانتزی «بیچارهها» که مورد تحسین منتقدان قرار گرفته بود، جایزه برتر گروه داوران به ریاست دمین شازل را به خود اختصاص داد و در عین حال ریوسکه هاماگوچی، آگنیسکا هالند و متئو گارونه هم بینصیب نماندند.
در حالی که کارشناسان در آخرین روزهای جشنواره فیلم ونیز پیشبینیهای خود را درباره مدعیان شیر طلای جشنواره انجام میدادند، اتفاق نظر کلی این بود که همه چیز به این بستگی دارد که هیات داوران مسابقه به ریاست دمین شازل در چه شرایطی دست به انتخاب میزنند؟ انتخابی از سر بازیگوشی؟ که در این صورت یورگوس لانتیموس با «بیچارهها» انتخاب اصلی خواهد بود و یا انتخابی از سر منطق که میتواند جایزه را به سمت یکی از ۲ فیلم درباره بحران جهانی مهاجران یعنی متئو گارونه با «کاپیتان من» و «مرز سبز» ساخته آگنیسکا هالند ببرد.
در پایان، هیات داوران همه تفاوتها را در نظر گرفتند و جوایز را بین همه این فیلمها تقسیم کردند و جوایز اصلی را به هر سه فیلم دادند و البته افسانه محیطی آرام و مرموز ریوسوکه هاماگوچی با عنوان «شیطان وجود ندارد» را هم نادیده نگرفتند. اما باید گفت این انتخاب بازیگوشانه بود که در نهایت جلو رفت. «بیچارهها»، یک فانتزی هذیانآمیز با بازی اما استون شیر طلای بهترین فیلم جشنواره از آن خود کرد و نشان داد از زمان اکرانش در جشنواره، بیدلیل با اقبال منتقدان روبرو نشده بود.
منتقد ورایتی در نقد تحسینآمیز خود این فیلم آن را «اودیسهای پوچگرایانه، جمعوجور و مثبت در ۱۴۱ دقیقه، در ترکیبی از محیطها و شخصیتهای ثانویه» توصیف کرد که یک گروه رویایی با ذوق آن را بازی کردهاند. مارک روفالو، ویلم دفو، رامی یوسف و جرود کارمایکل دیگر بازیگران فیلم هستند.
لانتیموس شیرطلای ونیز را ۵ سال پس از آین دریافت کرد که جایزه دوم هیات داوران را برای فیلم سرگیجهآور سلطنتیاش «سوگلی» دریافت کرد که موفق شده بود جایزه بهترین بازیگر زن را برای اولیویا کولمن نیز دریافت کند و در نهایت در مسیر فصل جوایز ۱۰ نامزدی اسکار کسب کرد.
اما استون در این فیلم نقش بلا را بازی میکند؛ زنی که توسط یک دانشمند دیوانه با بازی ویلم دافو با مغز یک نوزاد به زندگی بازگردانده شده است.
لانتیموس هنگام پذیرفتن جایزه گفت این فیلم بدون وجود موجودی باورنکردنی دیگر، اما استون که به دلیل اعتصاب نمیتوانست در جشنواره باشد، شکل نمیگرفت.
در همین حال کیلی اسپانی ۲۵ ساله با ایفای نقش پریسیلا پریسلی جوان در فیلم زندگینامهای صمیمی «پریسیلا» ساخته سوفیا کاپولا در نقش همسر سابق الویس پریسلی از اوایل نوجوانی تا اوایل سی سالگی جایزه بهترین بازیگر زن را برد. منتقد ورایتی، اسپانی را به خاطر اینکه «پریسیلا را به شخصیتی قدرتمند تبدیل کرد» تحسین کرد. اسپانی در یک سخنرانی کوتاه و غافلگیرانه جایزه خود را به پریسلی تقدیم کرد و گفت: به خاطر اعتماد به من در راهی واقعاً پیچیده، شخصی و دشوار.
پیتر سارسگارد هم در مراسم شب پیش با ایراد طولانیترین و پرشورترین سخنرانی شب، جایزه بهترین بازیگر مرد را برای بازی در نقش بیوهای مبتلا به زوال عقل در نیویورک در فیلم «خاطره» ساخته میشل فرانکو به دست آورد. بازی وی را پیتر دبروژ در ورایتی «فراموشنشدنی» دانست.
این بازیگر در اشاره به اعتصابهای جاری از سوی انجمن نویسندگان و بازیگران با لحنی کاملاً احساسی گفت: همه مسایل مربوط به پرداخت منصفانه مهم هستند، اما موضوعی که برای من اهمیت زیادی دارد هوش مصنوعی است
وی در توضیح تیم مطلب افزود: کاری که ما انجام میدهیم، در مورد ارتباط و فضای متحرک بین ماست. اگر در این نبرد شکست بخوریم، صنعت ما اولین چیزی خواهد بود که سقوط میکند.
وی در ادامه نتیجه گرفت که قطع ارتباط راه را برای جنایات هموار میکند. او جایزهاش را با همبازیاش جسیکا چستین در فیلم به اشتراک گذاشت.
هاماگوچی کارگردان ژاپنی که سال گذشته برای حماسه صمیمی خود در فیلم «ماشین من را بران» که با الهام از چخوف ساخته شده بود برنده جایزه اسکار شد، جایزه بزرگ هیات داوران را برای فیلم «شیطان وجود ندارد» دریافت کرد. این فیلم تمثیلی در اعتراض به توسعه سرمایهداری در محیطهای روستایی، با تحسین بسیاری از منتقدان روبرو شد. جسیکا کیانگ منتقد ورایتی از فیلم به عنوان حرکتی دور از محور قبلی خود یعنی خوشبینی محتاطانه و مالیخولیایی و چیزی بسیار سردتر، زمستانیتر و پرآشوبتر یاد کرد و نوشت: این فیلم احتمالاً به اندازه «ماشین من را بران» نظرات متحدی دریافت نخواهد کرد، اما به نظر میرسد از اصلیترین گفتگوهای هنری سال آینده باشد.
از میان ۲ فیلم با مضمون مهاجرت، «من کاپیتان» ساخته گارونه موفقترین بود و ۲ جایزه دریافت کرد: بهترین کارگردانی برای نویسنده ایتالیایی و جایزه بهترین بازیگر جوان برای بازیگر نوجوان سیدو سار که چهره شناخته شده تیکتاک در زادگاهش سنگال است. وی به عنوان پسری آسیبپذیر در سفری سخت در سراسر آفریقا که در تلاش عبور از ایتالیاست، به طور کامل فیلم را جلو میبرد.
هالند کارگردان کهنه کار لهستانی هم در نهایت به جایزه ویژه هیات داوران برای «مرز سبز» بسنده کرد. وی در فیلمش زندگی یک خانواده سوری را که از داعش به بلاروس فرار میکنند، تصویر کرده است. بسیاری این فیلم را مانع اصلی لانتیموس برای رسیدن به شیر طلایی میخواندند. هالند در یک سخنرانی به شدت سیاسی، رهبران اروپایی را به دلیل شکست در کمک به بحران شماتت کرد و گفت: نه به این دلیل که ما منابع نداریم، بلکه به این دلیل که نمیخواهیم.
و در نهایت جایزه بهترین فیلمنامه به کارگردان شیلیایی پابلو لارن و گییرمو کالدرون، نویسنده همکار وی رسید که با فیلم «ال کنده» بیانیه سیاسی بسیار متفاوتی ارایه کردهاند. این فیلم که محصول نتفلیکس است، یک فیلم ترسناک و کمیک سیاه و سفید درباره دیکتاتور سابق آگوستو پینوشه است که هنوز در حال پرسه زدن روی زمین به عنوان یک خون آشام بسیار تشنه است. لارین در سخنرانی دریافت جایزهاش با فریاد تعهد خود به نویسندگان اعتصابی را نشان داد و گفت: شور و شفقت برای نویسندگان.
یک کمدی سیاسی دیگر، فیلم جاه طلبانه «توضیح برای همه چیز» ساخته کارگردان مجارستانی گابور ریس بود که جایزه برتر بخش افقهای جشنواره را از آن خود کرد. منتقد ورایتی فیلم را «با اعتماد به نفس تحمیلکننده» درباره یک سیرک رسانهای راستگرا درباره امتحان شکستخورده یک دانشآموز دبیرستانی خوانده بود که «بهطور فزایندهای پوچ، اما نشان دهنده زیربنای بیمعنی سراسر جهان» است.
در کمال تعجب، جایزه لوئیجی دی لورنتیس برای بهترین فیلم اول هم به فیلم «عشق یک تفنگ است» به کارگردانی لی هونگ چی از تایوان رسید که خارج از بخش رسمی جشنواره و در بخش جنبی هفته منتقدان نمایش داده شد.
جایزه اصلی بخش جنبی مبتنی بر واقعیت مجازی هم به فیلم بسیار مبتکرانه کارگردان هلندی سلین دیمن با عنوان «آهنگی برای یک رهگذر» اهدا شد که بینندگان را تشویق میکرد یا خود را بهعنوان ارواح تماشا کنند یا خود را بهعنوان عناصری در دنیای رویا ببینند.