- اجتماعی, ورزش

بحران فقر حرکتی در ایران؛ ورزش از “حق اجتماعی” به “امتیاز اقتصادی” تبدیل شده است

 علیرغم تلاش‌های وزارت ورزش و جوانان برای تبدیل ورزش به بخشی از زندگی روزمره، واقعیت جامعه حاکی از پدیده‌ای همه‌گیر به نام فقر حرکتی است. گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که میانگین فعالیت بدنی روزانه هر ایرانی تنها ۱۳ دقیقه و ۱۸ ثانیه است؛ این رقم در مقایسه با استاندارد جهانی حداقل ۳۰ دقیقه در روز، هشداری جدی تلقی می‌شود.

این وضعیت با یافته‌های جدیدتر مرکز پژوهش‌های مجلس نیز همخوانی دارد. طبق گزارش این مرکز در سال ۱۴۰۳، تنها ۲۱ درصد از مردم ایران به طور منظم ورزش می‌کنند. از نظر زیرساخت، سرانه فضای ورزشی کشور حدود ۰.۸۴ مترمربع برای هر نفر است که فاصله زیادی با استاندارد جهانی بیش از دو متر دارد.

اما چالش اصلی فراتر از کمیت فضا است؛ بی‌عدالتی در دسترسی به ورزش به شدت نمایان است. شهریه‌های بالای باشگاه‌های خصوصی، ورزش را برای بسیاری از خانواده‌ها از دسترس خارج کرده و امکانات عمومی نیز یا فرسوده یا ناکافی هستند. در نتیجه، ورزش از یک «حق اجتماعی» بنیادین، به یک «امتیاز اقتصادی» تبدیل شده که حفظ سلامت را منوط به توان مالی افراد کرده است.

در این میان، عملکرد نهادهای متولی نیز مورد پرسش است. فدراسیون ورزش‌های همگانی و شهرداری‌ها نتوانسته‌اند به مسئولیت واقعی خود در نهادینه‌سازی تحرک در جامعه عمل کنند و فعالیت‌هایشان بیشتر به برنامه‌های نمادین، جشنواره‌های کوتاه‌مدت و طرح‌های تبلیغاتی محدود شده است. تا زمانی که سیاست‌گذاری‌ها در سطح شعار باقی بمانند، انتظار تحول در سطح تحرک جامعه دور از انتظار خواهد بود.