هنرمندان مازندرانی با عشق و علاقه شدید خود به طبیعت میتوانند تصویر زیباتری از این استان را به دنیا نشان دهند. از طرفی با احیای صنایع دستی میتوان عامل بیکاری در استان مازندران را نیز کاهش داد و از ورود صنایع تزیینی خارجی به جایی که خود دارای صنایعی غنی است، جلوگیری کرد.
گردشگری از جمله فعالیتهایی است که میتواند بر اقتصاد تاثیر بهسزایی داشته باشد، امروزه گردشگری یک صنعت نامگذاریشده است، چراکه بر شاخههای گستردهای از صنعت و تولید تاثیر دارد.
از جمله مسایلی که با گردشگری در ارتباط است، صنایع دستی و فرهنگ هر منطقه است که بر توسعه نرخ گردشگری میتواند تاثیر مثبتی داشته باشد. اقتصاد گردشگری نیز یکی از ارکان مهم در تجارت محسوب میشود.
استقبال فوقالعاده توریستها از آثار صنایع دستی و تقاضای چشمگیر و پیوسته رو به افزایش آنان به اینگونه تولیدات فرهنگی، موجب آن شده است که کشورهای دارای فرهنگ و تمدن غنی و درخشان که به واسطه آثار تاریخی، اقلیمهای متفاوت، چشماندازهای زیبا و آداب و رسوم محلی، پیوسته مورد توجه گردشگران برای مسافرت و دیدار بوده و ضمنا از صنایع دستی متنوع و شاخصی هم برخوردار هستند، در برنامههای بازدید توریستهای خارجی، دیدار از مجتمعهای تولیدی، نمایشگاهی و فروشگاهی صنایع دستی را نیز پیشبینی کنند.
نقش صنایع دستی در توسعه کشور شامل بالا بردن سطح اشتغال با هزینههای بسیار کم، ازدیاد درآمد سرانه ملی، جذب گردشگران خارجی و توسعه صنعت توریسم، ارزآوری به واسطه فروش آن و تاثیر در توسعه کالای غیرنفتی میشود. همچنین صنایع دستی به دلیل بار فرهنگی قوی میتواند به عنوان سفیر فرهنگی کشور عمل کند و ابزاری برای گفتوگوی تمدنها باشد.
با درک این مطلب میتوان به اهمیت صنایع دستی استان مازندران در ایران پرداخت؛ هنرمندان مازندرانی با عشق و علاقه شدید خود به طبیعت میتوانند تصویر زیباتری از این استان را به دنیا نشان دهند. از طرفی با احیای این صنایع میتوان عامل بیکاری در استان مازندران را نیز کاهش داد و از ورود صنایع تزیینی خارجی به جایی که خود دارای صنایعی غنی است، جلوگیری کرد.
یک تولیدکننده صنایع دستی در استان مازندران درباره این شرایط میگوید: روی آوردن به صنایع دستی و هنر دست در زندگی اجتماعی تاثیرگذار است و انسانها را به زندگی گذشتگان و سنتی برمیگرداند.
«سهیلا ذاکری پاشاکلایی» با بیان اینکه کارهایی مانند گلیمبافی، جاجیمبافی، سفال و یا معرق و مشبک چوب که در گذشته وجود داشت، زمانی که در فضای خانه استفاده شود، حس دلپذیر و نشاطآوری را ایجاد میکند و در میان روابط اعضای خانواده و فرزندان تاثیر میگذارد، خاظرنشان میکند: صنایع دستی میتواند حتی مورد توجه و جذب گردشگر شود به طوری که گردشگر تنها به خاطر کارهای دستی یک منطقه ذوق و شوق سفر به آن خطه را داشته باشد.
وی معتقد است: امروز نسبت به دهههای گذشته صنایع دستی بیشتر به چشم آمده و فروشگاههایی که فقط صنایع دستی ارایه بدهند، بیشتر شده و همین امر کمک میکند تا گردشگرانی که به شهرهای استان مازندران برای تفریح آمدهاند سری هم به این فروشگاهها بزنند و دست پر از آن جا خارج شوند.
ذاکری با بیان اینکه این روزها میبینیم شهرداریها در استان مازندران برای جذب توریست از صنایع دستی و سنتی استفاده کردهاند، تصریح میکند: با این عمل، زمانی که مسافری از شهر دیگری میآید با بافت سنتی و قدیمی استان مازندران آشنا میشود.
در این میان نقش بازاریابی و یافتن مکانهای جدید برای ارایه این تولیدات بسیار موثر است که یکی از انواع این بازاریابیها الکترونیکی نمودن بازاریابی و ارتباط مستقیم با مشتری است که به این ترتیب نقش واسطهها نیز کمرنگ میشود.
به عقیده کارشناسان با افزایش خرید، تولید و ایجاد یک بازار رقابتی سالم میتوان انتظار داشت که به کیفیت محصولات نیز افزوده شود.
همچنین با افزایش کیفیت رضایت گردشگران نیز از رهآورد سفر بیشتر خواهد شد و این عاملی برای معرفی محصولات توسط آنان به سایر گردشگران است.
در حال حاضر جایگاه کنونی صنایع دستی استان مازندران هم چون جایگاه صنایع دیگر مانند سنگین، سبک و کوچک است و توان قابل توجهی در جذب سرمایه گذاری، تولید، صادرات و نهایت تاثیر را در معیشت مردم دارد.
متاسفانه هنرهای سنتی استان مازندران نتوانسته است در طول دورههای اخیر همگام با زندگی مردم قدم بردارد، عدم یا وضعیت ارتباط بین صنایع دستی متناسب با نیازهای امروز جامعه و تنوع طلبی ناشی از زندگی مدرن و نفوذ ماشینیزم و عوامل عدیده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و هنری دیگر که شناخت و آسیبشناسی عمیقی را میطلبد، همه و همه در کند شدن و گاه توقف حیات برخی از صنایع دستی در استان مازندران دخیل بوده است.
به عقیده کارشناسان این حوزه برگزاری نمایشگاههای فصلی، سالانه و نیز بازارهای مکاره با هدف جلب و جذب توریستهای خاص برای فروش آثار صنایع دستی و همچنین برپایی بازارچههای صنایع دستی به خصوص در ایام پیک مسافر مانند نوروز و تابستان میتواند برگ برندهای برای استان مازندران به جهت جدب گردشگر و رونق اقتصادی استان داشته باشد.
تردیدی نیست که افزایش تعداد مسافران که با افزایش فروش آثار صنایع دستی توام و همراه بوده است، موجبات افزایش تولید، حفظ اصالتها و ویژگیها، افزایش سطح اشتغال مولد و اشتغال جنبی و مهمتر از همه توسعه مبادلات فرهنگی و معرفی و شناساندن بهتر و دقیقتر کشورها و هنر و تمدن آنها شده است.
تعیین مسیرهای گردشگری متنوع، تعیین تقویم جشنوارهها، معرفی سفیر، استفاده از ظرفیت مغفول و استفاده از چهرهها از جمله ابتکاراتی است که میتوان از آنها برای رونق گردشگری ایران بهره برد.
شاید بتوان مشکلات گردشگری ایران را در دو مقوله بررسی کرد؛ مقوله اول را میتوان ذهنیت تصمیمگیرندگان و نخبگان اجرایی کشور دانست که هنوز به معنای واقعی کلمه گردشگری را به عنوان یک صنعت درآمدزا با غلبه ماهیت اقتصادی نپذیرفتهاند. مقوله دوم را میتوان در حوزههای مختلفی مانند این مشکلات بیان کرد. نبود زیرساختهای گردشگری، ضعف خدمات فرودگاهی و اقامتی، عدم وجود سیستم حمل و نقل چندوجهی ارزان (ریلی، هوایی و زمینی)، آموزش مستمر مردم و فعالان حوزه گردشگری، ضعف دانش زبان انگلیسی، مشکل انتقال مالی و بانکی، نبود سیستم تبلیغات و بازاریابی هدفمند و روزآمد، مدیریت ضعیف اجرایی و گردشگری و در نهایت نبود نیروی انسانی آموزش دیده و آشنا به فرهنگ بینالمللی و کار در عرصه گردشگری حرفهای.
ابتکار اول؛ تعیین مسیر گردشگری متنوع و عادلانه. بسیاری از کشورهای فعال در حوزه گردشگری، همزمان با توجه به مراکز اصلی گردشگری، نقاط کمتر توسعهیافته و دارای ظرفیت را نیز مورد توجه قرار میدهند، بهطوری که امکان توزیع عادلانه کالای گردشگری فراهم شود.
ابتکار دوم؛ تعیین تقویم جشنوارههای گردشگری کشور. کشورهای مهم گردشگری معمولا در سه طرح شهری، استانی و ملی، تقویمهای ثابت و سیال جشنوارههای گردشکری را تدوین و معرفی میکنند که خود تبدیل به یکی از جاذبههای مهم در گردشگری داخلی و بینالمللی میشوند.
ابتکار سوم؛ معرفی سفیر گردشگری. کشورهای در حال رشد به لحاظ تبلیغاتی معمولا از بین شخصیتهای موثر و تاثیرگذار کشورهای هدف که علاقهمند به فرهنگ و تاریخ آن کشور هستند، فردی را به عنوان سفیر گردشگری معرفی و از نفوذ وی در بین افکار عمومی و نخبگان کشور هدف برای معرفی و به تعبیری بازاریابی گردشگری خود
استفاده میکنند.
ابتکار چهارم؛ استفاده از ظرفیت مغفول و بلااستفاده محلی. هنر مدیریت گردشگری، بهرهبرداری از امکانات و داشتههای
موجود است.
ابتکار پنجم؛ استفاده از چهرهها. استفاده از چهرهها سالهاست که به عنوان تجربه موفق در حوزه گردشگری استفاده میشود.
منبع:ایسنا