وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بر ضرورت توسعه گردشگری مذهبی و زیارتی، حفاظت و مرمت آثار تاریخی و صیانت از میراث‌فرهنگی و معنوی تأکید کرد.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پیش‌ازظهر امروز از مسجد جامع سنندج بازدید کرد و از نزدیک با این مکان مقدس و شاهکار معماری ایرانی آشنا شد.
سیدرضا صالحی‌امیری در این بازدید بر ضرورت توسعه گردشگری مذهبی و زیارتی، حفاظت و مرمت آثار تاریخی و صیانت از میراث‌فرهنگی و معنوی تأکید کرد و گفت: از ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی می‌توان برای جذب گردشگر و توریست استفاده کرد.
وزیر میراث فرهنگی با بیان اینکه مسجد جامع سنندج یک اثر معماری اسلامی منحصر به فرد و جذاب است، افزود: استان کردستان به‌عنوان قطب گردشگری مذهبی و فرهنگی کشور باید بیش از پیش معرفی شود.
ماموستا فایق رستمی، امام جمعه سنندج در جریان این بازدید با اشاره به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این حوزه اظهار کرد: گردشگری مذهبی و دینی یکی از پرمخاطب‌ترین انواع گردشگری در دنیا است که در کشور و استان کردستان از رونق ویژه‌ای برخوردار است.
وی با بیان اینکه مسجد جامع سنندج یکی از شاهکارهای معماری اسلامی است، افزود: وجود مکان‌های مقدس اسلامی و مساجد کردستان را فرصتی برای جذب گردشگر و ورود توریست و آشنایی آنها با آئین کهن ایرانی و اسلامی در کردستان می‌دانیم.
امام جمعه سنندج تصریح کرد: گردشگری دینی یکی از اقسام مهم صنعت گردشگری در کشور است که با داشتن ظرفیت بالای فرهنگ ایرانی-اسلامی و اماکن دینی-تاریخی؛ سالانه پذیرای تعداد بی‌شمار گردشگران است. این اماکن زیبا و جذاب باید به کشور معرفی شوند.
وی گفت: مسجد جامع سنندج تنها مرکز دینی و راز و نیاز نیست بلکه گردشگری دینی و محل مطالبات مردمی است که محلی برای وحدت و اتحاد شیعه و سنی شده است.
ماموستا رستمی با بیان اینکه مردم کردستان همواره در همه صحنه‌ها همراه مسئولان و نظام بوده و هستند، گفت: این مردم شایسته والاترین خدمات هستند، می‌توان با توسعه ظرفیت گردشگری کلی اشتغال‌زایی و درآمد ویژه جوانان این خطه ایجاد کرد.
به گزارش تسنیم؛ مسجد قدیمی جامع سنندج در سال 1228 هجری، در دوران فتحعلی شاه قاجار و به‌دستور امان‌الله‌خان اردلان، از والیان بزرگ کردستان، احداث شده است. این مسجد از نظر هنر معماری جزو قدیمی‌ترین و زیباترین مساجد استان و باارزش‌ترین نمونه‌های معماری اسلامی و جاذبه‌های گردشگری کردستان بوده که دارای دو ایوان شرقی و جنوبی، گل‌دسته‌های بالای ایوان شرقی، صحن مرکزی، 12 حجره در اطراف، شبستان ستون‌دار با 24 ستون سنگی مارپیچ است که اطراف شبستان و سرستون‌ها با دوسوم قرآن تزئین شده است و آیات با استفاده از کاشی و شبیه خط کوفی نوشته شده است.
مسجد جامع در ضلع شمالی خیابان امام خمینی(ره) و در بافت قدیم سنندج قرار دارد که دارای تزئینات کاشی‌کاری هفت‌رنگ مینایی فوق‌العاده پرکار، ظریف، کتیبه‌های زیبای مسجد به‌روی سنگ مرمر و حجاری گل و گیاه، اره‌های مرمرین، آجرکاری لعابدار و معقلی، حوض سنگی و فواره‌های زیبا و همچنین ستون‌هایی با تزیینات طنابی بوده و بالغ بر 150 قصیده در کتبیه‌های مسجد دارالاحسان حکاکی شده که آن را منحصربه‌فرد کرده است.
پس از گذشت بیش از یک قرن از ساخت مسجد، قسمت‌هایی از آن تخریب شد که استادکارانی از جمله حسن میناچی، با کاشی‌کاری زیبا و هنرمندانه خود، به تعمیر و مرمت آن پرداختند. مصالح این بنا عمدتاً شامل لاشه، لوکه، باربر و کلنگی می‌شود که از آنها در پی، کف، ازاره‌ها و همچنین ستون‌ها استفاده شده است، همچنین از آجر لعابدار، بدون لعاب، سنگ، کاشی لعابدار و چوب، در تزیینات مسجد بهره برده‌اند.
در ایوان شرقی این مسجد کتیبه‌ای از جنس سنگ مرمر موجود است. روی این کتیبه سنگی قصاید میرزا فتح‌الله خرم کردستانی به‌همراه سال ساخت (1227 هجری) حک شده است، همچنین در ساختمان مسجد اشعاری از شاعران دیگر همچون میرزا صادق اصفهانی، مجدالممالک و جوهری به چشم می‌خورد که به تمجید از والی وقت و شکوه و عظمت بنای مسجد پرداخته‌اند.
این بنا دارای حجره‌های طلاب علوم دینی است و در مجموع 12 حجره در اطراف مسجد وجود دارد، در واقع سه ضلع شمال، جنوب و شرق میانسرا را حجره‌های مدرسه دربر گرفته است که از این تعداد پنج حجره در ضلع شمالی، چهار حجره در قسمت شرقی و سه حجره در جنوب و در دو طرف ورودی مسجد قرار دارد. در نمای تعدادی از این حجره‌ها ایوان‌های کوچکی ساخته شده است که با استفاده از کاشی‌کاری، سطح آنها را تزیین کرده‌اند.
ایوان جنوبی که به نام ایوان روبه‌قبله نیز شناخته می‌شود، بسیار باشکوه است. روی بدنه داخل و خارج ایوان جنوبی همانند ایوان شرقی، آیاتی از قرآن دیده می‌شود. در این قسمت از مسجد، کتیبه‌ای منقوش به سوره مبارکه انسان به‌خط ثلث به چشم می‌خورد که به‌رنگ سفید بر زمینه کاشی‌کاری شده آبی هفت‌رنگ و به‌صورت نواری حک شده است. استفاده از تزیینات زیبا با آیات قرآن در دیوارها، پایه‌ها، سرستون‌ها و فضاهای داخلی مسجد از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد مسجد جامع سنندج به‌شمار می‌رود.
در چهار طرف مسجد راه‌های عبور و نیز خیابان‌هایی ساخته شده است که به‌وسیله آنها می‌توان بدون هیچ مشکلی و به‌آسانی به مسجد دسترسی یافت. همان‌گونه که پیش‌تر نیز بیان شد، این مسجد به‌دلیل بهره‌مندی از تزیینات کاشی‌کاری وسیع، بسیار زیبا و تماشایی در بین گردشگران و کارشناسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع به‌نظر می‌رسد سازنده و طراح بنا نه‌تنها کاشی‌کاری این مسجد را به‌عنوان تزیین به‌کار برده است، بلکه از این هنر ارزشمند همانند عایقی کاملاً امن و قابل‌اعتماد بهره گرفته است.
آجرهای لعابدار مسجد از سه‌رنگ مشکی، آبی تیره و فیروزه‌ای تشکیل شده است و می‌توان این تزیینات را در سنندج منحصربه‌فرد و کم‌نظیر دانست؛ چراکه در نمای هیچ بنا و سازه دیگری به‌اندازه مسجد دارالاحسان این وسعت از تزیینات آجری با آجرهای لعابدار مشاهده نمی‌شود. پنجره‌ها نیز با چوب‌های تزیینی و به‌صورت فخر و مدین در حجره‌ها اجرا شده است که توجه هر گردشگر و بازدیدکننده را به خود جلب می‌کند.
تزیینات سنگی ستون‌ها از شاخص‌ترین قسمت‌های تزیینی به‌کاررفته در بنای مسجد است؛ چراکه حجاری سنگ‌ها و مقرنس‌های سنگی سرستون‌ها زیبایی وصف‌ناشدنی را به مسجد بخشیده و با تزیینات گچبری قوسی، جلوه‌ای ناب از هنر ایرانی را به نمایش گذاشته است. تزیینات گچبری در مسجد دارالاحسان تنها در حاشیه کتیبه‌های سنگی ایوان شرقی و محراب دیده می‌شود.
شبستان مسجد 24 ستون سنگی در چهار ردیف 6تایی دارد. ردیف این ستون‌ها در جهت محراب واقع شده و به‌طور کلی پنج دهانه با عرض‌هایی یکسان را به‌وجود آورده است. نور فضای شبستان نیز با استفاده از هفت پنجره تأمین می‌شود که همگی در دیوار غربی شبستان جای گرفته است.
تنوع و گوناگونی عناصر و اجزای هنری مسجد تحسین‌برانگیز است، همچنین نمی‌توان از قرینه‌سازی تزیینات بنا مخصوصاً تزیینات کاشی‌کاری و آجرکاری، به همین سادگی گذشت؛ چراکه در هیچ بخش از مسجد دارالاحسان، نمی‌توان تزیینی را بدون قرینه‌سازی مشاهده کرد. بیش از 150 بیت قصیده که شرح حال کاملی از این بنای ارزشمند را در زمان ساخت و پس از آن بیان می‌کند، در قالب کتیبه‌های زیبا در این مسجد حک شده، امری که در دوره ساخت مسجد جامع و پس از آن تکرار نشده است.
تسنیم
