روغن هسته انگور محصولی جانبی در تولید آب‌انگور است. پس از گرفتن آب‌انگور، هسته‌های انگور باقی می‌مانند و از این هسته‌های باقی‌مانده روغن استخراج می‌شود. روغن هسته انگور یکی از محصولات زیبایی طبیعی به شمار می‌رود و روغن سالمی است که در آشپزی نیز کاربرد دارد و می‌توان از آن به‌جای روغن‌نباتی استفاده کرد. ولی آیا این روغن به همان اندازه‌ای که ادعا می‌شود، پرخاصیت و مفید است؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
خاصیت‌های روغن هسته انگور به‌طور خلاصه عبارت‌اند از:
- روغن هسته انگور سرشار از اسیدهای چرب امگا ۶ است.
- می‌توانید از این روغن برای زیبایی پوست و موی خود استفاده کنید.
- برای آشپزی روغن هسته انگوری را تهیه کنید که به‌روش پرس سرد (cold-pressed) یا پرس مکانیکی (expeller-pressed) تهیه شده است.
مضرات روغن هسته انگور
موضوع فواید روغن هسته انگور برای سلامتی، موضوعی بحث‌برانگیز است. این مسئله تا حدی به‌دلیل چگونگی فرآوری این روغن است. بخش عمده‌ای از روغن هسته انگور صنعتی با استفاده از حلال‌های شیمیایی مانند هگزان تهیه می‌شود. هگزان از آلاینده‌های هوا است و یک نوروتوکسین (neurotoxin، سمّی که روی اعصاب اثر می‌گذارد) به شمار می‌رود.
روشن نیست که مصرف مقادیر اندکی از این حلال‌ها چه تأثیری روی بدن انسان می‌گذارد. ممکن است که در طول فراوری، روغن هسته انگور تا دمای بسیار بالایی حرارت داده شود و این حرارت بالا می‌تواند موجب اکسیده شدن روغن شود و آن را به ماده‌ای مضر تبدیل کند.
ولی در طول فراوری روغن هسته انگوری که با روش پرس سرد یا پرس مکانیکی تهیه می‌شود، از حلال‌های شیمیایی یا درجه‌حرارت بالا استفاده نمی‌شود و این نوع روغن هسته انگور انتخاب بهتری نسبت به روغن‌هایی است که با استفاده از حلال‌ها تهیه شده‌اند.
فواید روغن هسته انگور برای سلامتی
روغن هسته انگور دارای مقدار زیادی اسیدهای چرب چنداشباع‌نشده (polyunsaturated) یا PUFAs است و بیشتر از اسیدهای چرب امگا۶ تشکیل شده است. به‌گفتهٔ انجمن قلب آمریکا (American Heart Association) برای کمک به سلامت قلب‌تان بهتر است که در رژیم غذایی از اسیدهای چرب چنداشباع‌نشده به‌جای چربی‌های اشباع‌شده و چربی‌های ترانس استفاده کنید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که اسیدهای چرب چنداشباع‌نشده می‌توانند سطح کلسترول و خطر ابتلابه بیماری‌های قلبی را کاهش دهند. ولی در اینجا باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که برای رسیدن به سلامت مطلوب، باید میان میزان مصرف اسیدهای چرب امگا۶ و اسیدهای چرب امگا۳ تعادل ایجاد کنید. در بیشتر افراد، میزان اسیدهای چرب امگا۶ دریافتی از رژیم غذایی، بیشتر از میزان کافی و مناسب است، در حالی که اسیدهای چرب امگا۳ دریافتی آنها کمتر از میزان موردنیاز برای بدن است.
مطالعات نشان می‌دهد که دریافت بیش از حد اسیدهای چرب امگا۶ می‌تواند موجب التهاب شود و این التهاب نیز ممکن است که به بیماری‌های مزمنی مانند سرطان منتهی شود. اگر اسیدهای چرب امگا۶ کافی را از رژیم غذایی خود دریافت می‌کنید و بدون حذف چربی‌هایی که روزانه مصرف می‌کنید، روغن هسته انگور را نیز به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید و به‌طور منظم و مستمر آن را مصرف کنید، میزان دریافت امگا ۶ در بدن شما به سطح ناسالمی خواهد رسید.
ویتامین E
روغن هسته انگور منبع خوبی از ویتامین E است و ویتامین E موجود در این روغن حتی از روغن زیتون نیز بیشتر است. ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان محلول در چربی است و در حفاظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد مؤثر است. رادیکال‌های آزاد موجب ابتلابه بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و سایر بیماری‌های مزمن می‌شوند. ویتامین E سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ویتامین E می‌تواند روند پیشرفت زوال عقل را آهسته کند. البته برای تأیید این نتیجه به مطالعات بیشتری نیاز داریم.
ویتامین E می‌تواند حرارت را تحمل کند و روغن هسته انگور نقطهٔ دود (smoke point، درجه‌حرارتی که در آن از سطح روغن دود متصاعد می‌شود) بالایی دارد. ولی تمام روغن‌های آشپزی اگر بیش از حد حرارت داده شوند، کیفیت و خواص خود را از دست می‌دهند. در صورت امکان بهتر است که از روغن هسته انگورِ تهیه‌شده به‌روشِ پرس سرد یا پرس مکانیکی، به‌صورت خام در غذاهای خود استفاده کنید.
فواید روغن هسته انگور برای زیبایی
شرکت‌های تولیدکنندهٔ محصولات زیبایی از روغن هسته انگور در محصولات مراقبت از پوست و موی خود استفاده می‌کنند. ولی هیچ مطالعهٔ بالینی درمورد اثربخشی روغن هسته انگور روی پوست یا مو انجام نشده است. با این حال، روغن هسته انگور یکی از درمان‌های طبیعی و خانگی بسیاری از افراد برای زیبایی است.
سلامت پوست
بسیاری از فواید روغن هسته انگور برای زیبایی به‌دلیل وجود ویتامین E و اسیدهای چرب امگا ۶ در آن است. رادیکال های آزادو عوامل محیطی مانند نور خورشید، باد و آلودگی هوا آسیب‌هایی را به پوست شما می‌رسانند. این عوامل، نشانه‌های پیری را افزایش می‌دهند و موجب خشکی و تغییر رنگ پوست می‌شوند.
ویتامین E در مقابله با رادیکال‌های آزاد مؤثر است و وقتی این ویتامین در رژیم غذایی‌تان وجود داشته باشد، می‌تواند به بهبود پوست شما کمک کند. اگر با استفادهٔ موضعی از روغن هسته انگور روی پوست، این ویتامین را مستقیما روی پوست خود قرار دهید نیز همین نتایج و فواید به دست می‌آید.
به‌گفتهٔ مؤسسهٔ لینوس پالینگ (Linus Pauling Institute)، اسیدهای چرب امگا۶ و امگا۳ در بهبود عملکرد و ظاهر پوست نقش مهمی دارند. اسیدهای چرب امگا۶ برای عمل کردن پوست به‌عنوان سد و مانعی در برابر عوامل خارجی، ضروری هستند. اسید چرب چنداشباع‌نشدهٔ اصلی در روغن هسته انگور، اسید لینولنیک (linolenic acid) است. این اسید چرب می‌تواند به کاهش التهاب در لایه‌های میانی و بیرونی پوست کمک کند.
سایر موارد استفاده از روغن هسته انگور برای پوست عبارت‌اند از:
- مرطوب کردن پوست؛
- درمان آکنه؛
- روشن کردن پوست؛
- بستن منافذ پوست؛
- کاهش و بهبود جای زخم‌ها؛
- پاک کردن آرایش صورت.
روغن هسته انگور به‌سرعت در پوست نفوذ می‌کند و پوست شما را چرب نمی‌کند. برای استفاده از روغن هسته انگور روی پوست، هنگام شب و پیش از رفتن به رختخواب، چند قطره از این روغن را روی پوست تمیز ماساژ دهید. در صورت تمایل می‌توانید این کار را هنگام صبح نیز انجام دهید. روغن هسته انگور منافذ پوست را مسدود نمی‌کند و بنابراین برای تمام انواع پوست (از جمله پوست‌های چربی که به مرطوب‌کننده نیاز دارند) مناسب است.
سلامت مو
روغن هسته انگور موجب بهبود شرایط موها و پوست سر می‌شود. اگر با مشکل شورهٔ سر مواجه هستید (که اغلب ناشی از خشکی پوست سر است) استفاده از روغن هسته انگور (به‌عنوان نرم‌کننده روی پوست سر) می‌تواند به نرم شدن پوست مرده و بازگرداندن رطوبت به پوست سر شما کمک کند.
بعضی از روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون و روغن نارگیل برای موها مفید هستند، ولی موجب ایجاد احساس چربی و سنگینی در موهای شما می‌شوند. روغن هسته انگور، سبک است و چنین احساسی را ایجاد نمی‌کند. استفاده از روغن هسته انگور به موها رطوبت، استحکام و درخشش می‌دهد.
پیش از شستن موها با شامپو چند قاشق غذاخوری روغن هسته انگور را به موها و پوست سرتان بمالید. البته میزان روغنی که استفاده می‌کنید به طول موهای شما بستگی دارد.
روغن هسته انگور یکی از درمان‌های طبیعی طاسی نیز به شمار می‌رود، زیرا این تصور وجود دارد که اسید لینولنیک موجب تحریک رشد موها می‌شود. این روغن حاوی فلاونوئیدهایی است که الیگومرهای پروسیانیدین (procyanidin oligomers) نام دارند. این فلاونوئیدها آنتی اکسیدان هایی قوی هستند. مطالعات و آزمایش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که الیگومرهای پروسیانیدین می‌توانند موجب تحریک رشد مو شوند. البته برای تأیید این نتیجه به پژوهش بیشتری نیاز داریم.
استفاده از روغن هسته انگور در آروماتراپی یا رایحه‌درمانی
استرس مزمن اثرات نامطلوب درونی و بیرونی بر بدن می‌گذارد. استرس مزمن می‌تواند موجب بروز موارد زیر شود:
- پیری زودرس؛
- بثورات پوستی؛
- خشکی پوست؛
- آکنه؛
- ریزش مو.
گرچه مصرف روغن هسته انگور به‌تنهایی نمی‌تواند استرس را کاهش دهد، ولی این روغن، روغن حامل بسیار خوبی است که می‌توان از آن در آروماتراپی و ماساژ آروماتراپی استفاده کرد. آروماتراپی در رهایی از اضطراب و کاهش استرس مؤثر است.
سخن پایانی
اگر روغن هسته انگور تهیه‌شده به‌روش پرس سرد یا پرس مکانیکی در حد اعتدال مصرف شود، می‌تواند بخشی از رژیم غذایی سالم باشد. این روغن مزه‌ای طبیعی دارد و بنابراین می‌توان از آن در بسیاری از دستورهای غذایی استفاده کرد. روغن هسته انگور به جوان‌تر شدن پوست و استحکام و زیبایی موها نیز کمک می‌کند. مصرف این روغن هیچ عوارض جانبی شناخته‌شده‌ای ندارد، ولی کسانی که به انگور آلرژی دارند، نباید این روغن را مصرف کنند.
گاهی مصرف محصولات طبیعی روی پوست موجب بروز واکنش‌های آلرژیک می‌شود. اگر پس از مصرف روغن هسته انگور روی پوست، دچار قرمزی، خارش و بثورات پوستی شدید یا مشکل و بیماری‌تان بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
منبع:medicalnewstoday
