اگر به گل و گیاه علاقه دارید، ولی جایی برای پرورش آن‌ها ندارید، پیشنهاد می‌کنیم ساخت تراریوم را امتحان کنید. درست کردن این باغچه‌های کوچک رومیزی حسابی سرگرم‌تان می‌کند، و حال و هوای خاصی هم به فضای داخلی منزل‌تان می‌دهد. تراریوم‌ها علاوه بر قابلیت سرگرم‌کنندگی و تزئینی بودن، زیبا هستند و مراقبت از آن‌ها هم آسان است. خلاصه اینکه چه به‌دنبال گل‌وگیاه تزئینی هستید و چه به‌دنبال هدیهٔ جالبی برای دوستان و اعضای خانواده می‌گردید، ساخت تراریوم ایدهٔ فوق‌العاده‌ای است. در این مقاله، ساخت تراریوم را گام‌به‌گام برایتان توضیح می‌دهیم، اما ابتدا باید بدانیم اصلا تراریوم چیست!
تراریوم چیست؟
تراریوم مجموعه‌ای از گیاه‌های کوچک و تزئینی در محیطی محصور است. ظرف‌های تراریوم معمولا شفاف هستند و سرهای به‌اندازهٔ کافی بزرگی دارند تا بتوان به گیاه‌های داخل آن‌ها دسترسی داشت. البته انواع سربستهٔ تراریوم با گیاه‌هایی که به مراقبت مستقیم و آب‌دهی نیازی ندارند هم وجود دارند. بهترین نکته دربارهٔ تراریوم‌های خودت‌بساز (DIY)، این است که در نهایت تراریوم منحصربه‌فردی خواهید داشت که مطابق سلیقهٔ شماست و نظیرش جای دیگری پیدا نمی‌شود.
در این مقاله هر آنچه باید دربارهٔ ساخت تراریوم بدانید، از تعریف و ایدهٔ اولیه گرفته، تا ساخت و مراقبت از آن را در اختیارتان گذاشته‌ایم تا هر چه سریع‌تر به باغچهٔ مینیاتوری دل‌خواه خود برسید. اما پیش از آنکه آستین‌هایتان را بالا بزنید، بیایید ابزار و مواد اولیهٔ موردنیاز را آماده کنیم.
ابزار و مواد اولیه برای ساخت تراریوم
ظرف شیشه‌ای. برای ساخت تراریوم قبل از هر چیز باید ظرفی شیشه‌ای تهیه کنید. ظرف‌های خاص زیادی در بازار هستند؛ فقط باید دقت کنید کاملا شفاف باشد تا بتوانید باغچه‌ای را که می‌سازید، تماشا کنید. اگر قوری و کتری‌های شفافی در خانه دارید که دیگر نمی‌خواهید، می‌توانید دسته و حلقهٔ آن‌ها را باز کرده و به‌عنوان ظرف تراریوم استفاده کنید؛ خلاصه حتما لازم نیست ظرف شیشه‌ای بخرید، کافی است کمی خلاقیت به خرج بدهید.
سنگ‌ریزه. از سنگ‌ریزه‌ها به‌عنوان پایهٔ تراریوم، و برای زه‌کشی ریشهٔ گیاهان استفاده می‌شوند، تا آب اضافی در خاک نماند و باعث پوسیدگی گیاه نشود.
زغال فعال. زغال زیادی لازم ندارید، فقط یک لایهٔ نازک زغال فعال آب را تازه نگه می‌دارد و جلوی رشد باکتری در تراریوم را می‌گیرد؛ این زغال را می‌توانید از آکواریوم‌فروشی‌ها تهیه کنید.
خاک گلدان. خاک گلدان لایهٔ مهمی در تراریوم است. همهٔ انواع خاک کار شما را راه می‌اندازند، اما اگر می‌خواهید کاکتوس یا گیاه آب‌دار بکارید، ترکیب‌های خاصی باید تهیه کنید.
ماسه. می‌توانید بین لایه‌های سنگ‌ریزه و همراه زغال فعال، کمی هم ماسه بریزید.
گیاه. اگر گیاه نباشد، تراریومی هم در کار نیست؛ پس چند گیاه کوچک موردعلاقهٔ خود را انتخاب کنید. گیاه‌های هوازی، گیاه‌های آب‌دار و کاکتوس‌های کوچک، انتخاب‌های خوبی هستند. در ادامه، فهرستی از همهٔ گیاه‌های مناسب تراریوم را هم برایتان نوشته‌ایم.
ابزارهای باغبانی کوچک. ابزارهای کوچک برای ساخت تراریوم و قرار دادن اقلام در تراریوم کارساز هستند.
وسائل تزئینی. خیلی‌ها در کنار گیاه‌های داخل تراریوم، از مجسمه‌های پلاستیکی و سرامیکی کوچک یا وسایل دیگری برای شکل و شمایل بخشیدن به این باغچه‌های کوچک هم استفاده می‌کنند.
بهترین گیاهان برای ساخت تراریوم
هنگام انتخاب گیاه مناسب برای تراریوم دست‌سازتان، چند نکته را باید مد نظر قرار بدهید:
- گیاه‌هایی را انتخاب کنید که اندازه‌شان مناسب ظرف شیشه‌تان باشد. گیاهی که انتخاب می‌کنید، نباید کل ظرف را پر کند و جای بقیهٔ چیزها را هم بگیرد.
- گیاه‌هایی که در محیط مرطوب رشد می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که در تراریوم جان بگیرند. گیاه‌های آب‌دار و کاکتوس‌ها آن‌قدرها هم مناسب محیط‌های مرطوب نیستند، اما اگر از ظرفی استفاده کنید که سر کوچک‌تری داشته باشد، محیط مناسب‌تری برای آن‌ها مهیا کرده‌اید.
هر گیاهی که انتخاب می‌کنید، باید محیط طبیعی مناسب آن را در تراریوم فراهم کنید. توصیه می‌کنیم یکی از این گیاه‌ها را انتخاب کنید:
- گیاه هوازی، تیلاندسیا (Tillandsia Stricta)،
- گیاه دوستی، پیله‌آ (Pilea Involucrata)،
- گیاه ستاره‌ماهی، کریپتانتوس (Cypthathus Bivittatus)،
- گیاه پوست‌ماری، فیتونیا ورسافتلی (Fittonia Verschaffeltii)،
- گیاه‌های آب‌دار مناسب،
- کاکتوس‌های مناسب.
بعد از انتخاب گیاه‌های مناسب، نوبت به ساخت تراریوم می‌رسد. در ادامه، راهنمای گام‌به‌گام ساخت تراریوم را برایتان آماده کرده‌ایم. فکر نمی‌کنم ساخت یک تراریوم ساده، بیشتر از نیم ساعت طول بکشد.
راهنمای گام‌به‌گام ساخت تراریوم
حالا که وسایل و ابزار موردنیاز را آماده کردید، موقع آن است که به‌سراغ کار اصلی برویم:
۱. کف ظرف شیشه‌ای را با سنگ‌ریزه، به ضخامت حدود ۴ سانتی‌متر پُر کنید
البته این اندازه بسته به ظرفی که در اختیار دارید، می‌تواند کمتر یا بیشتر بشود. این لایهٔ سنگ‌ریزه در کف تراریوم، زه‌کشی آن محسوب می‌شود.
۲. روی سنگ‌ها یک لایه ماسه هم بریزید
البته این مرحله اختیاری است و اگر ماسه در دسترس ندارید، می‌توانید به‌سراغ مرحلهٔ بعدی بروید.
۳. لایهٔ بسیار نازکی زغال فعال روی سنگ‌ریزه‌ها بگذارید
زغال فعال باعث می‌شود آب تازه بماند، و از رشد باکتری در تراریوم جلوگیری می‌کند.
۴. یک لایه خاک گلدان اضافه کنید
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، هر نوع خاک گلدانی که داشته باشید خوب است، اما اگر گیاه آب‌دار یا کاکتوس می‌کارید، باید از ترکیب‌های خاصی استفاده کنید. آن‌قدر خاک گلدان به تراریوم اضافه کنید که به‌اندازهٔ کافی برای ریشهٔ گیاه جا داشته باشد. توصیهٔ ما این است که حدود ۶ سانتی‌متر خاک اضافه کنید.
۵. حالا موقع اضافه کردن گیاه است
اول بزرگ‌ترین گیاه‌تان را بکارید. گیاه را از گلدانش خارج کنید و زوائد ریشه را بزنید؛ همان کاری که هنگام عوض کردن گلدان انجام می‌دهید.
حالا سوراخ بزرگی به‌اندازهٔ ریشهٔ گیاه، در خاک ایجاد کنید.
بعد هم گیاه را در خاک قرار بدهید. بهتر است کار را از انتهای تراریوم آغاز کرده و به‌سمت جلو بیایید. البته زیاد سخت نگیرید و به خاطر داشته باشید که هدف لذت بردن از ساخت تراریوم است.
نکتهٔ مهم: هنگام کار با کاکتوس‌ها یا سایر گیاه‌های تیغ‌دار، از دستکش استفاده کنید.
۶. دوباره یک لایه سنگ‌ریزه یا ماسه اضافه کنید
بعد از اینکه همهٔ گیاه‌ها را در ظرف شیشه‌ای کاشتید، با یک لایه سنگ‌ریزه، یا ماسه، ظاهر تراریوم را مرتب کنید. می‌توانید مجسمه‌های کوچک و خرده‌ریزهای دیگری هم برای جلوه دادن به تراریوم‌تان استفاده کنید.
نور و آب لازم برای تراریوم
بعد از ساخت تراریوم باید از آن مراقبت کنید. نور خورشید و آب، دو نکتهٔ مهم برای موفقیت پروژهٔ ساخت تراریوم هستند.
هر دو هفته یا هر وقت به نظر رسید خاک تراریوم خشک است، به آن آب بدهید. البته تراریوم‌های سربسته هم هستند. از گیاهانی در ساخت این تراریوم‌ها استفاده می‌شوند که نیازی به آب‌دهی نداشته باشند.
تراریوم را جایی بگذارید که نور فراوانی دریافت کند؛ البته آفتاب باید به صورت غیرمستقیم به آن بتابد.
تراریوم‌ها جذابیت زیادی دارند و چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کنند. پس دست به کار بشوید و تراریوم خاص خودتان را با گیاه‌های موردعلاقه‌تان بسازید و با اضافه کردن چند وسیلهٔ کوچک، ظاهر یک باغچه یا باغ جادویی به آن بدهید!
