در این برنامه که با حضور جمعی از شاعران و نویسندگان در سالن کتابدار کتابخانه عمومی رییسی اردکانی برگزار شد سید محی الدین حسینی ارسنجانی شیراز پژوه و فعال فرهنگ و رسانه با بیان مطالبی در خصوص وضعیت شعر و ادبیات دوره قاجار گزارشی پژوهشی از فعالیت انجمنهای ادبی و تعدد و تنوع شاعران ظهور و بروز کرده شیراز عصر قاجاری ارائه داد.
این نویسنده و فارس پژوه اظهار داشت:شیراز و استان فارس به جهت برخورداری از بیشترین شاعر و ادیب و هنرمندان مختلف بویژه در عرصه انواع هنرها بویژه خوشنویسی و کتابت، از مناطق مهم و درخشان ایران در این دوره تاریخی اند به نحوی که در دوره قاجار که از سال ۱۱۷۵ تا سال ۱۳۰۴ را شامل میشود ۴۰۰ نفر شاعر و ادیب متبحر و قابل که اکثر آنان صاحب یا دیوان و دفاتر شعری و جامع علوم و فنون منقول و معقول بوده اند و یا بر ادبیات عربی و فارسی تسلط داشته صاحب آثار مکاتب فکری و ادبی شده اند از شهر شیراز و روستاها و محلات حاشیه آن برخاسته و آثار گرانسنگی را از خود به یادگار گذاشته اند که امروزه زینت بخش موزه ها و قفسه کتابخانه های مهم شیراز نظیر کتابخانه حرم مطهر سید میر احمدبن موسی (ع)، کتابخانه دانشگاه شیراز ،کتابخانه مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، کتابخانه مرکز isc (مرکز علوم و پایگاه استنادی جهان اسلام)، کتابخانه حضرت ولی عصر (عج) موقوفه مجدالدین محلاتی و… میباشد.

شیراز قرنهاست که قانون شعر و ادب ایران بوده و هست

حسینی ارسنجانی افزود: در دوره قاجار شیراز شاهد رشد و شکوفایی بزرگان ادبی کشور در دل خود شد که از جمله آنان میتوان از شاعران بزرگی همچون میرزا حبیب قاآنی قصیده سرای معروف و صاحب اثر ارزشمند پریشان، شوریده شاعر روشن ضمیر و نابینا، میرزا محمد شفیع وصال و شش فرزند بزرگوار و هنرمند او، که از شعرا و خطاطین و آشنا به فنون و رموز خط و موسیقی و خطابه بوده اند، ناصرالدین سالار جنگ، فرصت شیرازی، میرزا حسنعلی شهاب (صدر الشعرا)، بانوان بتول مارشال پیرغیبی (پروین شیرازی)، عفت نسابه، ملولی شیرازی، سکینه آغازی و….نام برد.
مدیر و موسس انجمنهای فرهنگی شیراز در ادامه بیان داشت: اسامی بسیاری از مشاهیر ادبی، شاعران و فرهنگوران مطرح برخاسته از شیراز در عهد قاجار را در کتب خطی و چاپ سنگی، تذکره های مهم به نگارش در آمده در همان دوران و حتی درجراید و نشریات عصر قاجار و دوره پهلوی اول میتوان دید و به بررسی آنها پرداخت و به این نکته رسید که شیرازی ها و استان فارسی ها در دوره قاجار از پرکار ترین و فعال ترین مردم و از برترین شهرها و مناطق ایران در عرصه پرداختن به شعر و مضامین ادبی بوده اند و هم اکنون نیز شیراز و فارس کانون شعر و ادب ایران بوده و هست.
حسینی ارسنجانی همچنین بیان داشت: در عرصه تولید شعر و نگارش متون ادبی در دوره قاجار علاوه بر شیرازی ها شعرا و ادیبان برخاسته از دیگر مناطق فارس بویژه از کازرون، ارسنجان و فسا، لار و جهرم،نیریز و استهبان، خفر و زرقان، آباده و…خوش درخشیده و آثار خوبی تولید و ارائه داده اند که چاپ و نشر دیوانهای شعری و کتب منتشر شده از مولفان و ادیبان این مناطق از رونق شعر و ادب و توجه مردم این مناطق به انواع علوم و فنون روز آن دوران بویژه صنایع شعر و هنر در بین عموم فارس عهد قاجار حکایت دارد.

انجمنهای ادبی شیراز پراکنده کاری نکنند

پیشکسوت فرهنگی و روزنامه نگار معاصر فارس تصریح کرد:مرحوم استاد حسن امداد که از فرهنگوران نامی شیراز بود (۱۳۸۹ – ۱۳۰۰) در دو  کتاب خود با عناوین انجمنهای ادبی شیراز و فارس در عهد قاجار به خوبی از اوضاع و احوال شعر و ادبیات و فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی شیرازی ها و فارسیان در این عرصه ها سخن‌ گفته و علاوه بر آن آثار مهم و گرانسنگی همچون فارسنامه ناصری از میرزا حسن حسینی فسایی و آثار العجم از میرزا نصیر حسینی شیرازی، مرآت الفصاحه از شیخ مفید، تذکره های هزار مزار،دلگشا و…،از جمله منابع مطالعاتی ارزشمند در این عرصه اند و نباید از رجوع به این آثار غافل شد.
سید محی الدین حسینی ارسنجانی در پایان گفت:عمده مساله مهم انجمن های ادبی و فرهنگی شیراز که تعداد شان هم این روزها در شیراز و فارس کم نیست باید نقد و بررسی اشعار و آثار فرهنگی تولید شده در دوره های مختلف تاریخی بویژه از عهد صفویه و زندیه و قاجاریه تا به امروز و  معاصرین باشد.اما مساله ای که از آن غفلت شده و انجمنهای شعر و ادب شیراز لازم است متحدا و به صورت جمعی به اجرای برنامه های خود بپردازند و پراکنده کاری نکنند تا شاهد بار محتوایی و غنای جلسات ادبی و فرهنگی شهرمان شیراز باشیم این است که در اجرای برنامه های ادبی و فرهنگی شیراز پراکنده کاری زیاد است. شیراز که روز و روزگاری صاحب دهها انجمن شعر و ادبی فعال بوده و صدها تن از شعرای بزرگ و نام آور ایران و فارس بویژه شاعران دوران قاجار که دوران پر بار ادبی شیراز و فارس بوده در این انجمنها عضویت داشته و فعالیت میکرده اند.

در ویراستاری، نوشتن بایستنی شده و حرمت ادبیات حفظ میشود

پیش از سخنان این شاعر و منتقد ادبی شیراز،استاد صمد مهمان دوست از نویسندگان و پژوهشگران ادبی در سخنانی با موضوع ویراستاری متون به ذکر نکات مهم پیرامون ویرایش در نوشتار و رعایت درست نویسی در نثر پرداخته و اظهار داشت: اصل کار ویراستار در انتخاب درست لغلت یا همان کلمه و جمله نویسی درست است.ویراستار باید جملات متن نوشتاری اش را درست ترتیب دهد و واژگان را درست انتخاب کند و واژه ها را در کنار آنوختن دستور زبان بیاموزد.
وی گفت: توصیه میکنم کتاب دستور زبان فارسی (۱) که کتابی دانشگاهی و تالیف آقایان تقی وحیدی کامیار و غلامرضا عمرانی از انتشارات “سمت” است را بگیرید و بخوانید تا بهتر و بیشتر از قبل با شیوه درست نویسی آشناگردید.
وی افزود: نویسنده با نثر و متن و متون نوشتاری سر و کار دارد و شاعر با شعر و اوزان شعری و عروض و قافیه، ردیف و وزن و…کار دارد بنابراین باید بین ویراستاری شعر و نوشته فرق و تفاوت قائل شد. آنچه واصل و مهم است و در دستور زبان فارسی میگنجد همین ویرایش در متن و نوشتار است.
مهمان دوست بیان داشت:یکی از اقدامات خوبی که در سالهای اخیر انجام شد حذف دروس و سوالات ادبیات از کنکور رشته های غیر مرتبط با ادبیات و علوم انسانی بود که در واقع کمک بزرگی به ادبیات شد و حقیقتا ادبیات ما را نجات داد زیرا حفظ بدون هدف ادبیات برای کنکور رشته های غیر از ادبیات نفعی برای دانش اموزان و دانشجویان آینده نداشت و تنها وقتشان را میگرفت و آخر سر هم برای بیشتر پذیرفته شدگان رشته ها به جز ادبیاتی ها و علوم انسانی ها منفعتی نداشت.
نویسنده کتاب راحت جان در ادامه خاطر نشان کرد: در ویراستاری تنها به غلط ننویسیم اکتفا نشود.باید سعی گردد درستتر و شیواتر و دلپسند تر بنویسیم. یک ویراستار هنرمند باید به خلاقیت پهلو بزند و جملات متن خود را به درستی و روانی بنویسد.
ویراستار مخصوص متون نوشتاری استاد عبد العلی دست غیب همچنین تصریح کرد: ویراستاری را هنر هشتم معرفی کرده اند. باید روان تر و کوتاه تر و شیواتر نوشت.درست نویسی و شیوا نویسی از اصول و اهداف مهم در ویراستاری متون و نثر ها است.

ویراستاری کاری پر حوصله و تمرینی است و عجله بردار نیست

مهمان دوست یاد آور شد:سلسله جلسات ویراستاری را باید به صورت کارگاهی و تمرینی ادامه داد.در واقع هنر ویراستاری هم مثل هنر خط و خوشنویسی است که باید تمرین بسیار و مشق بسیار کرد تا به نتیجه برسید.ویراستاری هم مثل موسیقی و فراگیری آن است که اگر فردی بخواهد آوازخوان یا آهنگ نواز خوبی بشود باید تمرین بسیار کند.اساسا در هر نوع آموزشی که کارگاهی و عملی و همراه با تمرین و کار مستمر باشد نتیجه بهتری خواهیم گرفت ویراستاری هم همین است باید تلاش کرد که کلمات را درست و در جای خودش در جملات قرارداد و جملات را درست فعل بندی کرده و خلاصه انکه متن را باید نوعی آرایش و نظم و ترتیب داد.
وی گفت:کار ویراستاری و ویرایش متون را نباید سر سری گرفت و عجولانه انجام داد زیرا برای یک ویراستار موفق شدن باید صبور بود و با گذشت زمان و صبر و حوصله زیاد و کم کم و آهسته آهسته به جلو رفت، ویراستاری عجله بردار نیست.
استاد صمد مهمان دوست در پایان اظهار داشت: هدف ما در بیان نکات ویراستاری و در جمع شما فرهنگوران و اهل قلم به هیچ وجه ویراستار حرفه ای شدن نیست بلکه تلاشی است برای بهتر نوشتن و رعایت برخی از اصول و نکات مهم درست نویسی وگرنه داشتن تحصیلات ادبی حداقل کارشناس زبان و ادب فارسی بودن لازمه ویراستار حرفه ای شدن است.ضمن انکه ویراستاری را نباید به چشم حرفه ای پرسود و مستقل در کنار سایر حرفه ها و مشاغل دید.رسالت ویراستار خدمت به زبان فارسی و زدودن آلودگیها از این زبان پاک و بی آلایش است.در ویراستاری نوشتن بایستنی میشود و ادب ادبیات رعایت شده و حرمت نهاده میشود.