بزرگ ترین شهر زیر زمینی که در ایران قرار دارد شهر اویی واقع در نیشابور کاشان می باشد، جالب است بدانید که این شهر مشهور یکی از زیبا ترین و جالب ترین شهرهای زیر زمینی جهان است.
شهر نوش آباد کاشان
این شهر زیر زمینی در نوش آباد کاشان قرار دارد که معماری و جذابیت آن نظر همه را به خود جلب می کند. دیرینه این شهر مربوط به حدود هزارو پانصد سال پیش و مربوط به دوران ساسانی می باشد که از پایتخت های حکومت ساسانی در دوره حکومت انو شیروان بوده است.
شهر زیر زمینی نوش آباد به صورت اتفاقی در سال 1385 توسط فردی که در منزل خود در حال حفر چاه بود کشف شد و برای ورود به آن به دلیل یافته نشدن ورودی اصلی، از آب انباری که مجاور این شهر زیر زمینی است استفاده شده بود.
انوشه به معنای بی زوال و جاویدان می باشد که علی اکبر دهخدا از آن جا به عنوان شهری که خوش و خرم است و روان جاویدی نیز دارد یاد کرده است. این بنا دارای 3 طبقه درعمق 4 تا 18 متری بنا شده است و قدمتی حدودا 1800 ساله دارد که امروزه تنها قسمت هایی از آن قابل استفاده می باشد.
شهر زیر زمینی نوش آباد به صورت اتفاقی در سال 1385 توسط فردی که در منزل خود در حال حفر چاه بود کشف شد و برای ورود به آن به دلیل یافته نشدن ورودی اصلی، از آب انباری که مجاور این شهر زیر زمینی است استفاده شده بود.
انوشه به معنای بی زوال و جاویدان می باشد که علی اکبر دهخدا از آن جا به عنوان شهری که خوش و خرم است و روان جاویدی نیز دارد یاد کرده است. این بنا دارای 3 طبقه درعمق 4 تا 18 متری بنا شده است و قدمتی حدودا 1800 ساله دارد که امروزه تنها قسمت هایی از آن قابل استفاده می باشد.
شهر زیر زمینی نوش آباد در 5 کیلومتری کاشان، شهر تپه های باستانی سیلک قرار گرفته است که دارای دوازده هزار نفر جمعیت می باشد. در این شهر جاذبه های دیگری مانند: مسجد جامع، مسجد امام علی و از آثار دور مغول، قلعه خشتی سی زان و پل تاریخی اسحاق آباد از آثار دوره سلجوقی دیده می شود.
از دیگر جاذبه های مهم شهر مسجد عتیق نیز می باشد که سابقه اش مربوط به دوران سلجوقیان می رسد، اما با وجود این همه جاذبه های دیدنی تنها چیزی که باعث معروفیت این شهر شده شهر زیر زمینی اویی می باشد که بسیاری از علاقه مندان تاریخ و هنر باستانی را به سمت خود می کشاند.
از دیگر جاذبه های مهم شهر مسجد عتیق نیز می باشد که سابقه اش مربوط به دوران سلجوقیان می رسد، اما با وجود این همه جاذبه های دیدنی تنها چیزی که باعث معروفیت این شهر شده شهر زیر زمینی اویی می باشد که بسیاری از علاقه مندان تاریخ و هنر باستانی را به سمت خود می کشاند.
شهر زیر زمینی اویی
آنچه که باعث معروفیت شهر اویی شده است وجود ساختار های پیچیده و متراکم آن است که مانند دالان های باریک و تو در تو و اتاق های با ابعاد کوچک است. گفتنی است که مجموعه اویی در زیر بافت شهر شکل گرفته است و تا سطح کنونی وسیع می باشد، عمق شهر اویی را بین 4 تا 16 متر تخمین زده اند و وسعت آن به گفته ی اهالی منطقه تا بیرون از حصار تاریخی شهر گسترده شده و 4 کیلومتر تخمین زده شده است. شهر زیر زمینی نوش آباد که دست کن بوده است و در زیر آن به صورت مجموعه ای از اتاق ها، راهروها، چاه ها و کانال های متعددی در 3 طبقه ایجاد شده است که بر دیواره های آن آثار برخورد لبه شئ تیز دیده می شود و با توجه به سختی جنس زمین این منطقه به فرضیه ی باستان شناسان وسایلی که برای حفاری استفاده می کردند از جنس الماس بوده است.
معماری شهر نوش آباد
طبقه اول کوره راه ها و دالان هایی بوده است برای گمراهی تعقیب کنندگان.
طبقه دوم و سوم محلی بود برای پناه گرفتن و زندگی کردن در مواقع خطر که آذوقه های خود را در آن جا نیز ذخیره می کردند. در این شهر ورودی های دیگری هم نیز وجود داشته که اکثر آن ها توسط سیلاب های گذشته بسته شده است. این شهر زیر زمینی دارای راهروهای پیچ در پیج، اتلاق های کوچک و بزرگ، تله های پدافندی و دفاعی بوده اند که در زمان حمله ی دشمن کاربرد داشته اند. وسعت این شهر به دیل ارتباط بین محلات آن و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع نا امنی زیاد بوده است که در دو سطح عمودی و افقی گسترش یافته است. به غیر از ورودی ارتفاع تمام قسمت های اویی به قد طبیعی یک انسان که بین صدوهفتاد تا صدوهشتاد سانتی متر است می باشد.
طبقه دوم و سوم محلی بود برای پناه گرفتن و زندگی کردن در مواقع خطر که آذوقه های خود را در آن جا نیز ذخیره می کردند. در این شهر ورودی های دیگری هم نیز وجود داشته که اکثر آن ها توسط سیلاب های گذشته بسته شده است. این شهر زیر زمینی دارای راهروهای پیچ در پیج، اتلاق های کوچک و بزرگ، تله های پدافندی و دفاعی بوده اند که در زمان حمله ی دشمن کاربرد داشته اند. وسعت این شهر به دیل ارتباط بین محلات آن و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع نا امنی زیاد بوده است که در دو سطح عمودی و افقی گسترش یافته است. به غیر از ورودی ارتفاع تمام قسمت های اویی به قد طبیعی یک انسان که بین صدوهفتاد تا صدوهشتاد سانتی متر است می باشد.
در بعضی قسمت ها نیز دیوار سکوهای کوتاهی برای نشستن قرار دارد که در اکثر اتاق ها تبدیل به طاقچه جهت قرار دادن اشیا می شود. ورودی شهر نوش آباد به قدری باریک است که به اندازه یک نفر می باشد، هنگام ورود به این شهر بوی خاک مرطوب به مشام می رسد. دالان های تنگ با ارتفاعی کمتر از یک انسان ایستاده، فرد را به قسمت های داخلی شهر می رساند.
چاه های عمودی که نقش راه های ارتباطی طبقات را ایجاد می کند و همچنین و جود چاه هایی برای تهویه هوا وجود دارد. از خانه های مردم و مراکز اجتماعی مانند حمام، مسجد و نیز قلعه کنار شهر به این مکان راه داشته است. فضاهای موجود برای شهر در حد فضاهای ضروری می باشد که سیستم تهویه آن بر اساس اختلاف فشار هوا با سطح زمین کار می کند که گردش و تصفیه هوا و چاه های آب از فضاهای موجود در شهر زیر زمینی نوش آباد می باشد.
به گفته باستان شناسان در زمان حمله مغول این شهر برای امنیت مردمان استفاده می شد. بسیاری از جزئیات شهر در اثر سیلاب و گذر زمان از بین رفته است اما با این حال سفال هایی پیدا شده که مربوط به 1800 سال پیش است و به عصر ساسانیان برمی گردد که در دوران صفویه تا عصر قاجار مورد استفاده بوده است. برای ورد به شهر زیبای اویی تنها از یک ورودی می توان وارد شد و پس از طی نمودن 45 پله با ساختاری متراکم و وجود راهروهای بسیار در عمق زمین رو به رو می شویم که پس از گذراندن آنها به قسمت های اصلی می رسیم. شهر زیر زمین نوش آباد در سال 1385 با شماره 15816 به ثبت میراث فرهنگی رسید.
امکانات شهر زیر زمینی نوش آباد
اویی شهری است که تمانی امکانات برای اسکان موقت اهالی یک شهر می باشد. سرویس های بهداشتی پایاب برای دسترسی به آب و انبار و آذوقه در شهر تعبیه شده است. برای تامین روشنایی آن در 20 سانتی متری زیر سقف با فاصله 1 متر در سراسر بدنه اتاق ها، محلی برای چراغ های پینه سوز قرار دارد که یکی از چراغ های پینه سوز کشف شده قدمتی 700 ساله دارد.
شهر اویی پر جاذبه ترین شهر نوش آباد است که هر ساله گردشگران تور کاشان و تورهای خارجی بسیاری را به خود جذب می کند، اما با این حال بسیاری از گردشگران از وجود این شهر بی اطلاع هستند. گردشگران می توانند علاوه بر بازدید شهر زیر زمینی نوش آباد، به جاذبه های دیگر این شهر مانند: حمام فین، باغ فین، قمصر کاشان و غیره سر بزنند و از این جاذبه های زیبا و دیدنی لذت ببرند.
