- فرهنگی

مشکل رمان امروز، خالی بودن از پژوهش است

جلسه نقد رمان «فصل بی‌هراسی» به همت نهاد کتابخانه‌های استان گیلان و با همکاری کانون ادبی راوی در کتابخانه عمومی خاتم‌الانبیاء رشت برگزار شد. فصل بی‌هراسی، اولین رمان محمدحسین فاضل، اثری داستانی با پیرنگ مبارزه و ماجراجویی، قصه چند جوان در دل روزهای پر التهاب مبارزه با رژیم پهلوی است که توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل به‌تازگی منتشر شده است.
در آغاز این نشست، سمیه انصاری، مجری کارشناس، ضمن تاکید بر ضرورت پرداختن به روایت‌های داستانی از دل تاریخ در جهت حفظ هویت تاریخی، به اهمیت این رمان و آثاری از این دست در ترسیم صحیح حقایق تاریخی برای نسل امروز اشاره کرد.
در ادامه سعیده شبرنگ، منتقد و پژوهشگر، به شخصیت‌پردازی اثر اشاره کرده و گفت: ما در این رمان با چهار دسته شخصیت مواجهیم. شخصیت‌های محوری، شخصیت‌های حاشیه‌ای، شخصیت‌هایی که ابتدا در متن حضور دارند اما کم‌کم به حاشیه می‌روند و شخصیت‌هایی که از حاشیه داستان به متن می‌آیند. وی سپس با اشاره به نام بردن از شهید سید علی اندرزگو در رمان، گفت: انتظار داشتم در طول اثر، شبحی پررنگ‌تر از شهید اندرزگو را مشاهده کنم اما با توجه به این‌که در رمان‌های انقلابی، به همین اندک هم عموما پرداخته نشده، این حرکت نویسنده را در نوع خود ارزشمند می‌دانم. 
محمدحسین فاضل، نویسنده این رمان نیز گفت: برای نوشتن رمانم از منابع دست اول از منشورات قدیمی سازمان مجاهدین خلق استفاده کردم و بعضی از مطالعاتم نیز مربوط به خاطرات افرادی است که از سازمان جدا شده بودند. وی همچنین از رمان‌هایی که دارای مضامینی مشابه بودند و روایتی از تاریخ سازمان مجاهدین داشتند، نام برد و افزود: جرقه اولیه رمان در سال ۹۶ در ذهنم شکل گرفت اما طی مطالعات و جلساتی که با دوستان نویسنده داشتم، ضمن حفظ خط اصلی، بسیاری از جزئیات تغییر کردند و در مجموع حدود 15بار بازنویسی، مرا به این فصل بی‌هراسی رساند.
طاهره مشایخ، نویسنده و مدرس دانشگاه، به شکل رابطه علی و مهناز در قصه اشاره کرد که حکایت از نوعی وابستگی داشت و نقش مهناز را به نوعی، پرکننده خلأ عاطفی علی به‌عنوان یک جوان دانشجوی شهرستانی دانست و گفت این واقعیت تلخ را امروزه نیز در میان دانشجویانی که از یک محیط کوچک به دانشگاه می‌آیند مشاهده می‌کنیم. این خلأ در داستان علی و مهناز، به اشتباه، دلبستگی تصور می‌شود اما در خلال قصه و با ورود فاطمه، جنس دیگری از تعلق، به نمایش گذاشته می‌شود که به حقیقت و باور علی نزدیک‌تر است.
مهدی کرد فیروزجایی، نویسنده، کارشناس و مدرس داستان، از طریق ارتباط برخط، به جلسه نقد پیوست و ضمن قصه‌گو خواندن رمان فصل بی‌هراسی، پژوهش عمیق نویسنده پیش از نگارش کار را ستود. وی در این باره گفت: یکی از مشکلات رمان‌های امروز، خالی بودن از عقبه مطالعاتی و پژوهشی است. کاری که عقبه پژوهشی داشته باشد و در قالب گفتار و رفتار، پیام‌های حساب شده‌ای را منتقل کند، ارزشمند است. فیروزجایی که در مراحل تولید رمان فصل بی‌هراسی، در خلال جلساتی، با نویسنده همراه بوده است، پژوهش فاضل را سبب غنای این اثر دانست و تاکید کرد: نویسندگان ما باید بدانند که برای خلق یک ماجرا، نیاز به پشتوانه تحقیقاتی دارند.

جام جم

دیدگاهتان را بنویسید