- فرهنگی

نمایش‌های آیینی بیگانگی مردم با تئاتر را حل می‌کند

خراسان رضوی کارگردان نمایش گرگ و میش گفت: مخاطب تئاتر یک قشر روشن فکر است و اگر فردی اهل تئاتر و هنر نباشد به دیدن نمایش‌های آیینی می‌آید و این می‌تواند نقطه اتصال تئاتر به مردم و مردمی شدن آن باشد و به عبارتی بیگانگی مردم با تئاتر حل خواهد شد.

امیرمحمد اصغری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نمایش «گرگ‌ومیش» اظهار کرد: نمایش گرگ‌ومیش روایتگر تاریخ صدر اسلام است و با توجه به اینکه مسئله‌ امروز جامعه مبارزه کردن است، یکی از خللی که در این مسیر احساس می‌شود مشخص نبودن جریان مبارزاتی است. در جنگ غزه و فلسطین افراد بسیاری آماده اعزام به فلسطین شدند در صورتی که تنها راه مبارزه، مبارزه نظامی نیست و مبارزه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و… نیز وجود دارد.

وی افزود: در نمایش گرگ و میش به شخصیت «ابوذر» می‌پردازیم که یکی از چهره‌های بزرگ مبارزاتی درصدر اسلام است و بارها به سرزمین‌های دیگر تبعید شده و در همه حال با مردم از حق صحبت می‌کند.

اصغری ادامه داد: یکی دیگر از شخصیت‌های داستان فردی به نام «یحیی» پسر یکی از فرماندهان لشکر معاویه است که از روم به شام می‌آید و در شام با صحبت‌های ابوذر به حق می‌رسد و پس از رفتن ابوذر به مدینه این شخص نیز به دنبال ابوذر به سمت مدینه حرکت می‌کند و به یاران امام علی(ع) ملحق می‌شود.

کارگردان نمایش گرگ و میش خاطرنشان کرد: در ادامه داستان به ۷ سال بعد و ماجرای جنگ صفین می‌رسد و شخصیت «اشعث ابن قیس کندی» که فردی مرفه و خوش‌گذران است و در جنگ صفین در شب لیله‌الهریر به یاران لشکر امام علی(ع) می‌گوید که جنگ بس است و با صحبت‌های خود دیگران را منصرف می‌کند، اما یحیی در مقابل او می‌ایستد و می‌گوید امیرالمؤمنین فرمان توقف جنگ نداده است و مبارزه باید همیشگی باشد که در نهایت یحیی همراه با چند نفر دیگر در جنگ صفین شهید می‌شود.

اصغری در خصوص اینکه موضوع مبارزه کردن و اهمیت آن باعث شد تا نمایش را به روی صحنه ببریم، گفت: ما هرسال در ایام فاطمیه نمایشی را به روی صحنه می‌بریم و مبنای تشکیل گروه «ماهو» ایام فاطمیه است و با توجه به مسائل روز و دغدغه جامعه تصمیم می‌گیریم تا نمایشی را روی صحنه ببریم.

وی عنوان کرد: در سال ۱۴۰۱ با توجه به اتفاقات پیش آمده جنگ روایت‌ها را روی صحنه بردیم، همچنین در همان سال در نمایشی به نقش زن و عدالتخواهی پرداختیم. امسال نیز با درنظر گرفتن شرایط و دغدغه‌های جامعه که مبارزه یا عدم مبارزه و شیوه آن است، تصمیم گرفتیم نمایش را برمبنای این موضوع  اجرا کنیم.

اصغری با اشاره به اینکه نمایش با استقبال مخاطبان روبه‌رو شده است، بیان کرد: از ۲۲ آذرماه اجرای نمایش‌ آغاز شد تاکنون با استقبال‌ بی‌نظیری روبه‌رو شده‌ایم و موفق شدیم رکورد پرفروشترین اجراهای تئاتر را  ثبت کنیم.

وی ادامه داد: در یکی از شب‌های اجرا در ۲ سانس میزبان ۹۰۰ نفر از مخاطبان بودیم. در این چند شب اجرا استقبال خوبی از نمایش صورت گرفته است و به نظرم می‌تواند جزو یکی از پرمخاطب‌ترین نمایش‌های سال تئاتر مشهد باشد. گروه تا تاریخ ۳ دی ماه به فعالیت خود ادامه خواهد داد.

کارگردان نمایش گرگ و میش با این عنوان که تاکنون قول‌هایی از سوی ارگان‌های مختلف برای حمایت داده شده اما عملی نشده است، گفت: با وجود قول‌هایی که ارگان‌های مختلف دادند اما تاکنون حمایتی مالی از نمایش ما نشده است.

اصغری خاطرنشان کرد: تبلیغات و اطلاع‌رسانی نمایش عموما از طریق فضای مجازی انجام می‌شود و بیلبوردهای شهری که توسط شهرداری در سطح شهر نصب شده است.

وی در خصوص اینکه نمایش‌های آیینی می‌تواند باعث تغییر رویه و ایده‌پردازی نمایش‌ها شود، اظهار کرد: در چند سال اخیر به واسطه گروه ماهو و چند گروه فعالیت‌های هنری در این ایام پررنگ شده است و اکثر گروه‌ها تمایل دارند تا نمایشی را در این ایام روی صحنه ببرند و خوشبختانه این نمایش‌ها مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته‌اند. جریان تئاتر اگر روزی بخواهد تغییری داشته باشد و به سمت اسلامی و ایرانی بودن پیش برود یکی از مجراها تغییر این مسئله است.

کارگردان نمایش گرگ و میش افزود: مخاطب تئاتر یک قشر روشن فکر است و اگر فردی اهل تئاتر و هنر نباشد به دیدن نمایش‌های آیینی می‌آید و این می‌تواند نقطه اتصال تئاتر به مردم و مردمی شدن آن باشد و به عبارتی بیگانگی مردم با تئاتر حل خواهد شد.

 

پرداختن به دغدغه‌های روز جامعه هدف گروه ماهو در اجرای نمایش است

محمدرضا خازنی رضوی، نویسنده نمایش «گرگ و میش» نیز در خصوص ایده و شکل‌گیری محتوای نمایش اظهار کرد: گروه ماهو شامل چند معاونت از جمله معاونت محتوایی است که در این معاونت پس از مشورت با اساتید مختلف و مطالعه منابع و تحقیق و بررسی در پیرامون محتوای امروزی جامعه و رصد خبرگزاری‌های مختلف به یک محتوای اصلی می‌رسیم.

وی ادامه داد: ما در پیدا کردن محتوا به دنبال آن هستیم تا علاوه بر اینکه مفهوم را در قالب نمایش فاطمیه منتقل کنیم، مسائل مهم و درد جامعه نیز دغدغه ماست. در این معاونت تلاش ما بر این است  تا به محتوایی اساسی در قالب یک جمله برسیم  که حرف اصلی نمایش باشد.

خازنی رضوی ادامه داد: امسال با توجه به جنگ غزه و کمپینی تحت عنوان حریفت منم که با نزدیک به ۸ میلیون طرفدار شکل گرفت، به این نتیجه رسیدیم که یکی از دغدغه‌های امروز جامعه  مبارزه است و می‌توانیم آن را جدا از مبارزه نظامی به گزاره‌ای تبدیل کنیم تا افراد در هر حوزه و موقعیتی که هستند در همه حال در حال مبارزه باشند.

 دوران حکومت امیرالمومین با جامعه امروزه در مبارزه نکردن شباهت دارد

نویسنده نمایش گرگ ومیش با اشاره به اینکه شباهت میان جامعه امروز با جامعه حکومت امیرالمومنین باعث شکل‌گیری داستان نمایش شد، بیان کرد: این محتوا را در صدر اسلام بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که یکی از دردهای جامعه در زمان حکومت امام علی(ع) که مشترک با درد جامعه امروز ما است، مبارزه نکردن مردم و افرادی است که اگر پای مبارزه در میان باشد امام خود را تنها می‌گذارند و یکی از دلایل اصلی که باعث شد تا حکومت ائمه معصومین تشکیل نشود مبارزه نکردن مردم بود.

خازنی رضوی در خصوص داستان نمایش گرگ و میش اظهارکرد: با درنظر گرفتن این محتوای کلی به تاریخ رجوع کردیم و ماجرای فردی را که از شام به سمت مدینه برای دیدن امیرالمؤمنین حرکت می‌کند را روایت کردیم و به واسطه اتفاقاتی که در این میان رخ می‌دهد و گفتمان‌هایی که با ابوذر انجام می‌دهد، متوجه می‌شود که درد و دغدغه امیرالمومنین نداشتن یار، همراه و مبارز است.

وی با بیان اینکه عنوان نمایش استعاره‌ای از شخصیت‌های منافق و گرگ‌ها است، گفت: گرگ ومیش دو معنا دارد، یکی به معنای هوای گرگ و میش و ابهامی که منافقین در دل‌ها به وجود می‌آورند و دیگری به معنای گرگ‌هایی که به دل جامعه اسلامی زدند مانند شخصیتی که ما در نمایش به نام اشعث ابن قیس کندی تحت عنوان گرگ روایت می‌کنیم که به قلب لشکر امیرالمؤمنین حمله کرد و ایمان بسیاری را تضعیف کرد و مردم را به مبارزه نکردن و نجنگیدن در جنگ صفین دعوت می‌کند که در نهایت این فرد باعث شد جنگ صفین با پایانی تلخ تمام شود.

نویسنده نمایش گرگ و میش با بیان اینکه اتفاقات و حوادثی که در نمایش رخ می‌دهد قابل استناد است، گفت: طبیعتا بخش‌هایی از متن داستان باید با تخیل نویسنده همراه باشد. در نمایش گرگ ومیش شخصیت اول شخصیتی تخیلی و برای پیش بردن نمایش است، اما اتفاقاتی که حول این شخصیت رخ می‌دهد واقعی است مانند ابتدای نمایش که از کاخ مرمری معاویه صحبت می‌کنیم که بر اساس روایات تاریخی قابل استناد است و یا اعتراض معاویه و تبعید آن که بر اساس روایت تاریخی سیره امام علی سید جعفر مرتضی املی آماده است، البته شخصیت اصلی نمایش و ۴ جوان که همراه او که در نمایش حضور دارند صرفا برای پیش بردن نمایش است.

 

خازنی رضوی در خصوص منابع استفاده شده در متن نمایش خاطرنشان کرد: اکثرا از کتاب‌های تاریخی که در دسترس بود استفاده کردیم، به خصوص کتاب‌هایی که قابل استناد تاریخی و مطرحی چون «تاریخ مدینه دمشق» و برای شخصیت‌هایی مانند ابوذر و اشعث ابن قیس کندی از کتاب‌های رجالی تاریخی شیعی و سنی استفاده کردیم و در نهایت موفق شدیم نمایشنامه را روی صحنه ببریم.

وی در خصوص استقبال مخاطبان از نمایش خاطرنشان کرد: در تلاشیم تا هر سال نمایش نو و جدیدی را با توجه به اتفاقات روز جامعه به روی صحنه ببریم. به نظرم تاریخی بودن این نمایش به  جذابیت آن می‌افزاید و دیگران را به تماشای آن ترغیب می‌کند. اگر نویسنده بتواند داستانی از دل تاریخ بیرون بکشد و جذابیت و شخصیت‌پردازی درستی انجام دهد، مخاطبان زیادی را جذب می‌کند. ما هر شب در اجرای نمایش، مخاطبانی از قشرهای مختلف داریم.

نویسنده نمایش گرگ و میش افزود: امسال ما در مسائل فنی نمایش حرکات فرم را اضافه کردیم و این فرم به شکل نمادین گرگ ساخته شده است؛ با اضافه شدن این موارد به تئاتر تاریخی جذابیت‌هایی به نمایش اضافه می‌شود. همچنین ما سعی کردیم با دعوت از بازیگران حرفه‌ای تئاتر مشهد و جذابیت داستان، اقشار مختلف را به تماشای نمایش جذب کنیم.

ایسنا