- فرهنگی

نمایشگاه قالی‌های دوران شوروی در موزه مسکو

 
موزه هنرهای تزئینی مسکو در روسیه با برگزاری نمایشگاهی به نام «فرش داستان‌ها. داستان‌هایی از هنر فرش شوروی» به گذشته بازمی‌گردد تا دریابد که پدیده فرش شوروی چگونه به وجود آمد.
این نمایشگاه طرح‌های جسورانه قالی‌بافان قرن گذشته شوروی را به نمایش گذاشته شده است. فرش شوروی در دوران خود بیش از یک محصول تولید انبوه شده بود. برخی از این فرش‌ها، آثار هنری واقعی بودند که در مناسبت‌ها و سالگردهای مهم به مقامات عالی رتبه و نهادهای دولتی هدیه داده می‌شد. فرش‌هایی نیز برای نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی به دست بهترین استادان اتحاد جماهیر شوروی بافته می‌شد.
آندری شاپوالوف، مدیر پروژه این نمایشگاه توضیح می‌دهد: «اتحاد جماهیر شوروی چندین سنت فرشبافی بسیار قدرتمند را از مناطق متفاوت به ارث برد و این سنت ها را گرفت، آنها را پروراند و یک پدیده کاملاً جدید ایجاد کرد. ما در این نمایشگاه تاریخچه ظهور و توسعه این پدیده را نشان می‌دهیم.»
هفت تالار موزه که به این نمایشگاه اختصاص یافته است، مضامین و طرح‌های کلیدی قالی‌بافی شوروی را ارائه می‌دهد که با جهان‌بینی جدیدی از شادی جمعی مرتبط است: کار، خانواده، صنعت، فضا، کشاورزی و ارتش.

شاپوالوف درباره فرش‌های یکی از تالارها توضیح می‌دهد: «ما اکنون در تالار داغستان هستیم و سنت داغستان بسیار قدیمی است، بسیار هنری است، اما فرش شوروی آن را کاملاً متحول کرد. یعنی از فرش داغستان، فرش داغستان شوروی خلق شده است که تفاوت دارد. به این فرش‌های پشت سر من توجه کنید. در نگاه اول برخی از طرح‌های هندسی و غیره، قابل درک نیستند و به نظر سمبلیک و نمادین میایند. اما شروع به بررسی این نمادها کنید، ناگهان متوجه می‌شوید که این یک نماد سنتی نیست، بلکه یک نماد جدید شوروی است.»
فرش‌های سنتی تمایل داشتند تصاویری از جهان اسطوره‌ای را به نمایش بگذارند، اما فرش‌های شوروی زندگی روزمره را تعالی بخشیدند.از همان آغاز دوران شوروی، فرش یک ابزار تبلیغاتی بود. فرش شوروی سنت‌های مردمی را که در اتحاد جماهیر شوروی زندگی می‌کردند ادغام کرد.
این نمایشگاه نخستین نمایشگاهی است که طرح هایی از هنرمندان شوروی از موسسه «صنعت هنر» را به نمایش می‌گذارد. در بخش پایانی نمایشگاه، بازدیدکنندگان می‌توانند تمامی مراحل فرش‌بافی را دنبال کنند. تکمیل یک فرش و تایید آن توسط مقام‌های شوروی معمولا بیش از یک سال طول می‌کشید.این نمایشگاه همچنین بهترین نمونه‌های تولید انبوه قالی، از جمله اولین فرش‌های کودکان متعلق به دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی را ارائه می‌دهد. این فرش‌ها نمادهای دوران کودکی شوروی را در طرح خود دارند. به گفته الیزاوتا سوکولوا، یکی از بازدیدکنندگان، این فرش‌ها در حال کسب دوباره محبوبیت هستند. او می‌گوید:‌ «در واقع، این فرش‌ها با عکس‌ها و طرح‌های شوروی قدیم خود در ابتدا به عنوان یک شوخی و یک میم اینترنتی بین نسل جوان رواج پیدا کرد. برخی‌ها تصویر فرش‌‌های شوروی را زمینه رایانه یا گوشی خود کردند. و این قالی‌ها در ارتباطات و گوشی‌های هوشمند به شکل میم ظاهر شدند. اما اکنون طراحان شروع به ادغام فرش‌ها در فضای داخلی مدرن کرده‌اند و فرش به عنوان یک عنصر جداگانه در فضای داخلی مدرن، واقعا شیک به نظر می‌رسد.»
نمایشگاه‌ فرش‌های دوران شوروی تا اواسط ماه سپتامبر در موزه هنرهای تزئینی روسیه در مسکو دایر است.