چزاره پاوزه، یکی از برجستهترین نویسندگان تاریخ فرهنگ ایتالیا در قرن بیستم است که ضربات بسیاری از فاشیسم خورد، با معضل اگزیستانسیالیستی مدرن بیگانهشده مبارزه کرد و امروزه در ایتالیا بهعنوان یک نماد در نظر گرفته میشود.
شاعر، منتقد، داستاننویس و مترجم ایتالیایی، چزاره پاوزه، نهم سپتامبر ۱۹۰۸ در شهر کوچک سانتو استفانو بلبو (محل تعطیلات خانوادگیشان) واقع در استان کونیو ایتالیا متولد شد. پس از مدتی خانواده پاوزه به تورین نقل مکان کردند. پدرش یوجینو پاوزه که یکی از کارمندان دادگستری تورین بود زمانی که چزاره تنها ۶ سال داشت در اثر تومور مغزی درگذشت و او تا آخر عمر از صدمات این فقدان رنج برد. مادرش کنسولینا بسیار سختگیر بود و او را بهعنوان فردی به شدت درونگرا و خجالتی که همواره دوست دارد از دیگران مخفی باشد تربیت کرد.
بخش عمدهای از آثار (بیشتر داستانهای کوتاه و رمانهای) چزاره پاوزه در فاصله بین پایان جنگ و مرگ او نوشته شده و مسلماً تحت تأثیر جنبشهای سیاسی مدرن، فاشیسم و جنگهای جهانی قرار داشته است. امروزه پاوزه بهطور گستردهای بهعنوان یک شاعر اسطورهای مدرن شناخته میشود که با استفاده از اسطورهشناسی شخصی، فاصله بین “عام و خاص”، “گذشته و حال” و “تجربه بیرونی و درونی” را از بین برده است؛ نوعی بیگانگی که صرفاً یکی از وجوه زندگیهای غمانگیز فردی نیست، بلکه بخشی از یک مخمصه عمومی بشری تلقی میشود.
سبک نوشتاری چزاره پاوزه
زبان نوشتاری پاوزه معمولی، محاورهای و سرشار از تأکید و بداهه است. این امر او را از دیگر نویسندگان و شاعران ایتالیایی همعصرش که با استفاده از پیچیدگیهای بلاغی دیدگاههای ضدفاشیستی خود را پنهان میکردند مجزا میکند. پاوزه در نوشتن نثر نیز به ایجاد نوعی واقعگرایی کمک کرد که متکی بر جذابیت فریبنده سایر روایتهای ایتالیایی نبود. او به شیوهای متفاوت به رنج مشروعیت بخشید و در آثارش مخزنی از خرد انسانی و رنجی که از آن ناشی میشود را بر جای گذاشت. علاوه بر این، پاوزه مسئول تغییر شیوه شعر ایتالیایی است چرا که دیگران از او الگو گرفتند، از سبک ثابت، آکادمیک و رسمی دور شدند و تغییرات عمدی و آشکار او در نوشتار را پذیرفته و به کار بردند.
چزاره پاوزه و رؤیای عدالت و آزادی
چزاره پاوزه تحصیلات دبیرستان را در تورین گذراند و در همین حین از آگوستو مونتی، یکی از معلمانش که بعداً بهصورت علنی با رژیم فاشیستی موسولینی مخالفت کرد، تأثیر بسیاری پذیرفت. مونتی برای پاوزه نقش پدر و راهنما را ایفا و به او در شناختن مهارتهای ادبی خود کمک بسیاری کرد. پس از آن پاوزه به دانشگاه تورین رفت و تحصیلات خود را در زمینه ادبیات، به ویژه ادبیات آمریکایی ادامه داد. در این زمان دریافت که فرهنگ آزادی آمریکایی جایگزینی مناسب برای بیگانگی فرهنگی و حکومت سرشار از تفرقه اروپا است. سال ۱۹۳۰، پاوزه با ارائه پایاننامهای درباره والت ویتمن شاعر از دانشگاه فارغالتحصیل شد.
چزاره پاوزه به شدت تحت تأثیر فرهنگ آمریکایی قرار داشت و زمانی که ایتالیا تحت سلطه فاشیسم دچار خفقان بود با بهره بردن از موقعیت خود به عنوان مترجم و ویراستار، بهطور غیرمستقیم پیامهای آزادی و ایدههای جدید نویسندگان انگلیسیزبان را به ایتالیا وارد کرد.
در طول دهههای ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰، پاوزه آثار بسیاری از نویسندگان قرن بیستم ایالات متحده، از جمله شروود اندرسون، گرترود استاین، جان اشتاین بک، جان دوس پاسوس، ارنست همینگوی، ویلیام فاکنر، دانیل دفو، هرمان ملویل (نویسنده قرن نوزدهم که تأثیر بسیاری بر پاوزه داشت) و نویسنده ایرلندی جیمز جویس را به ایتالیایی ترجمه کرد. ” موبیدیک” از هرمان ملویل و “چهره مرد هنرمند در جوانی” از جیمز جویس از ترجمههای چشمگیر این نویسنده به حساب میآید.
تسلط فاشیسم باعث شد چزاره پاوزه مدتی سکوت اختیار کند و به جای نوشتن، به ترجمه و انتشار آثار انگلیسیزبان همچون دیوید کاپرفیلد از چارلز دیکنز، داستان بلند بنتو سرنو از ملویل و قطعاتی از استاین، ترولیان و مورلی روی آورد. او همچنین چندین نقد نوشت که پس از مرگش در مجموعهای بهعنوان “ادبیات آمریکا و دیگر مقالات” (۱۹۵۱) جمعآوری و منتشر شد. نوشتههای پاوزه احتمالاً بیش از هر نویسنده دیگری به تقویت خواندن آثار نویسندگان آمریکایی و شناساندن آنها در ایتالیا کمک کرد. در سالهای ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲، پاوزه سکوتش را شکست و دو رمان منتشر کرد ولی تا زمان مرگ موسولینی و پایان جنگ در اروپا، هنوز هم در نوشتن آثارش با محدودیتهایی مواجه بود.
آثار چزاره پاوزه
چزاره پاوزه بنیانگذار انتشارات Einaudi بود و تا آخر عمر به عنوان سردبیر آن کار کرد. در سال ۱۹۳۵، او به دلیل فعالیت در مجله ضد فاشیستی ” لاکولتورا ” یا فرهنگ توسط دولت دستگیر و به مدت سه سال زندانی شد. پس از آزادی از زندان متوجه شد که نامزدش او را ترک کرده است، با این حال دست از مبارزات ضدفاشیستی برنداشت و در فاصله سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵، به همراه پارتیزانهای مقاومت ضد فاشیستی در تپههای پیمونت زندگی کرد.
تجربیات دوران حبس باعث شد که بعدها داستانهای “زندان” (۱۹۵۵)، ” رفیق” (۱۹۴۷) و “قبل از آنکه خروس بخواند” (۱۹۴۹) را بنویسد که این کتاب بهعنوان “زندانی سیاسی” منتشر شد. اولین نسخه از غزلیات او با عنوان “اعمال شاقه” نیز پس از آزادی از زندان در ۱۹۳۶ و با حذف چهار شعر توسط دولت منتشر شد. چزاره پاوزه هفت سال بعد این مجموعه را توسعه داد و در حالی که تقریباً دو برابر نسخه اصلی بود به بازنشر آن اقدام کرد. اولین رمان او نیز با عنوان “روستاهای تو” در ۱۹۴۱ نوشته شد. این رمان مانند بسیاری از آثار او، مکانهای مقدس دوران کودکی را یادآوری میکرد.
چزاره پاوزه تا حدودی تحت تأثیر هرمان ملویل در نوشتههایش به نمادگرایی، افسانه و الگوهای کهن روی آورد. از جمله مهمترین آثار او در این زمینه عبارتند از “گفتگو با لئوکو” (۱۹۴۷) که شامل مکالمات شاعرانهای درباره وضعیت انسان و مجموعهای از گفتگوها بین شخصیتهای اسطورهای است که سرنوشت انسان را بهصورت شخصیت اسطورهها در نظر میگیرد و اکثر منتقدان آن را شاهکار پاوزه میدانند. بهترین اثر او “ماه و آتش” در ۱۹۵۰ منتشر شده که داستان غمانگیز و در عین حال دلسوزانه قهرمانی است که سعی میکند با بازدید از مکانی که در آن بزرگ شده است خود را پیدا کند. “شیطان در تپهها” (۱۹۴۸) و “تابستان زیبا” (۱۹۴۹) از دیگر آثار چشمگیر پاوزه محسوب میشود. در سال ۱۹۴۹ او با کنستانس داولینگ، بازیگر آمریکایی، نامزد کرد ولی آنها پس از گذشت چند ماه از هم جدا شدند.
درگذشت چزاره پاوزه
چزاره پاوزه ۲۷ آگوست سال ۱۹۵۰، دو هفته پیش از چهلودومین سالروز تولدش و در اوج شهرت و تحسین همگانی، در حالی که فقط دو ماه از دریافت جایزه ” استرگا” (یکی از معروفترین جوایز ادبی ایتالیا که هر سال فقط به یک کتاب منثور تعلق میگیرد) میگذشت در یکی از هتلهای شهر تورین به نام “رم” دست به خودکشی زد. هفت سال پس از مرگ پاوزه و در سال ۱۹۵۷، جایزه ادبی چزاره پاوزه در ایتالیا بنیانگذاری شد.
بعضی از مهمترین آثار پاوزه پس از مرگش منتشر شد. این آثار عبارتند از “مرگ از چشم تو به من خیره خواهد شد” در سال ۱۹۵۱ که گفته میشود بهترین مجموعه اشعار او است، مجموعه داستان “شب جشنواره و داستانهای دیگر” در ۱۹۶۴، ” راکونتی” در ۱۹۶۰، “مجموعه اشعار منتشر شده و منتشر نشده” (۱۹۶۲) و منتخب اشعار در ۱۹۶۹.
ایمنا