- فرهنگی

کانادا؛ سرزمین خالق هشتگانه «آنه شرلی»/ کتابی که اقتباس سینمایی‌اش نامزد ۱۱ اسکار شد

به بهانه بررسی چهل‌وهشتمین دوره مسابقات بین‌المللی فوتبال مردان در کونمبول، از دریچه ادبیات به کشور پهناور کانادا مهاجرت کردیم تا «استاد داستان کوتاه معاصر» و برنده نوبل ادبیات و خالق هشتگانه «آنه شرلی» و کتابی که فیلمش نامزد ۱۱ جایزه اسکار شد را بیشتر بشناسیم.

«برگ‌های افرا» در تیم ملی فوتبال کانادا دو دور سابقه حضور در جام جهانی را در کارنامه ورزشی خود دارند. همچنین ۱۲ دوره افتخار حضور در جام طلایی کونکاکاف دارند که توانسته‌اند در سال‌های ۱۹۸۵ و ۲۰۰۰ بر سکوی قهرمانی این رقابت‌ها قرار بگیرند. اولین بازی رسمی این تیم در تاریخ ۷ ژوئن ۱۹۲۴ میلادی در برابر تیم ملی فوتبال استرالیا برگزار شده‌است.

عملکرد سرخ‌های کانادا در کوپا آمریکای ۲۰۲۴

کانادا در اولین دیدار در مقابل آرژانتین قرار گرفت که با حساب ۲ بر صفر، نتیجه را به حریف واگذار کرد. سپس یک بر صفر از سد پرو گذشت و با کسب تساوی بدون گل در مصاف با شیلی با ۴ امتیاز پس از آرژانتین ۹ امتیازی، از گروه اول دور گروهی مسابقات به مرحله یک چهارم نهایی صعود کرد. سپس در این مرحله در حالیکه در وقت قانونی با ونزوئلا به نتیجه یک بر یک رضایت دادند، در ضیافت پنالتی ها ۴ بر ۳ پیروز شد و به مرحله نیمه نهایی راه یافت.

کوپا آمریکای ۲۰۲۴ چهل‌وهشتمین دورهٔ مسابقات بین‌المللی فوتبال مردان در کونمبول است. این مسابقات از ۲۰ ژوئن تا ۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ در ایالات متحده آمریکا و توسط کونکاکاف برگزار می‌شود.

سرزمین چنارهای سبز

کانادا کشوری است در شمال قاره آمریکا که از شرق تا اقیانوس اطلس و از غرب تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی گسترده است و تنها در جنوب ایالات متحده آمریکا را به عنوان کشور در همسایگی خود می‌بیند. کانادا دومین کشور پهناور جهان است اما بخش زیادی از این کشور به دلیل سرما و نزدیکی به قطب شمال سکنه‌ای ندارد. چنار آمریکایی بومی شرق آمریکا از مرز کانادا تا تگزاس و فلوریدا کشیده شده‌است و کانادا را به سرزمین چنارهای سبز مشهور کرده است.

طبیعت بکر با نیاگارا پهناورترین آبشار جهان

کانادا منابع طبیعی و مناظر زیبای فراوانی دارد. آب و هوای آن سرد و در بیشتر نقاط قطبی است. آبشار نیاگارا پهناورترین آبشار جهان هم در مرز این کشور با ایالات متحده قرار دارد.

عضو کشورهای مشترک المنافع

این کشور تا سال ۱۷۱۳ مستعمره فرانسه بود. در این سال انگلستان کنترل آن را در دست گرفت و در سال ۱۸۶۷ کانادا استقلال یافت. این کشور عضو کشورهای مشترک المنافع است. پایتخت سیاسی کانادا شهر اتاوا است، محلی که در آن مجلس فدرال کشور و خانهٔ فرماندار کل قرار دارد. او یک کانادایی است که به صورت تشریفاتی رئیس مملکت است و به عنوان نماینده پادشاه بریتانیا در کانادا خدمت می‌کند. فرماندار کل، توسط پادشاه و به توصیه نخست‌وزیر منصوب می‌شود.

کانادا، واژه‌ای سرخ‌پوستی

نام کانادا از واژه سرخ‌پوستی Kanata به معنی «دهکده» یا «سرپناه» می‌آید. در سال ۱۵۳۵، ساکنان این منطقه که اکنون با نام «کِبِک» شناخته می‌شود، از این واژه استفاده کردند تا نشانی این محل را به ژاک کارتیه که مقصدش به سمت دهکده استاداکونا بود، بدهند. کارتیه واژه کانادا را هم برای آن دهکده و هم کل منطقه‌ای که در آن زمان به آن دونا کونا می‌گفتند، استفاده می‌کرد. در سال ۱۵۴۷ در نقشه‌ها نیز با همین عنوان کانادا ثبت شد.

کانادا، مجموعه‌ای از خرده‌فرهنگ‌های قومی منطقه‌محور

فرهنگ کانادا از طیف گسترده‌ای از ملیت‌های تشکیل‌دهنده تأثیر پذیرفته‌است و این چندگانگی فرهنگی معمولاً به عنوان یکی از دستاوردهای چشمگیر کانادا و یک عنصر تمایز آفرین کلیدی از هویت کانادایی، یاد می‌شود. هویت فرهنگی در کبک قدرتمند است و یک فرهنگ فرانسوی کانادایی متمایز از جامعه انگلیسی‌زبان کانادا وجود دارد. هرچند، کانادا مجموعه‌ای از خرده‌فرهنگ‌های قومی منطقه‌محور است.

کانادا دومین کشور پهناور جهان

جمعیت کانادا طبق آخرین برآوردها حدود ۳۷٫۷ میلیون نفر است. حدود چهار پنجم مردم کانادا در نوار جنوبی کشور یعنی شهرهایی که کمتر از ۱۵۰ کیلومتر تا مرزهای آمریکا فاصله دارند زندگی می‌کنند.
کانادا تراکم جمعیتی بسیار پایینی دارد. این کشور به لحاظ وسعت دومین کشور دنیا و به لحاظ جمعیت کشور سی‌وهشتم دنیاست. هرچند کانادا پس از روسیه بزرگ‌ترین کشور جهان است، اما جمعیت آن تنها، حدود یک‌پنجم جمعیت روسیه است.

کانادا دارای بالاترین نرخ سرانه مهاجرپذیری در دنیا

کانادا بالاترین نرخ سرانه مهاجرپذیری در دنیا را دارد؛ یعنی نسبت تعداد افرادی که هر سال به کانادا مهاجرت می‌کنند به جمعیت کانادا بیشتر از هر کشور دیگری است. بیش از ۳۴ گروه قومی با جمعیت بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر در این کشور زندگی می‌کنند که یکی از این گروه‌ها ایرانیان هستند. جمعیت ایرانیان کانادا نیز به سرعت در حال رشد است. به طوری که در سرشماری سال ۲۰۰۶ جمعیت ایرانیان و ایرانی‌تبارها ۱۲۱ هزار نفر بود اما در سرشماری سال ۲۰۱۶ مرکز آمار کانادا این رقم به حدود ۲۱۰ هزار نفر رسید؛ یعنی میانگین رشد سالانه ۳۴ درصدی مهاجران ایرانی در این ۱۰ سال ثبت شده است.

چند میلیون مسلمان در کانادا زندگی می‌کنند؟

زبان فرانسه زبان مادری حدود ۶٫۶ میلیون کانادایی است. این زبان به همراه زبان انگلیسی، دو زبان رسمی در کانادا محسوب می‌شوند.

بیش از یک میلیون مسلمان از قومیت‌های گوناگون که عمدتاً مهاجرند، در کانادا زندگی می‌کنند. محل اقامت مسلمانان این کشور به ترتیب تراکم جمعیت آنان، عبارت است از شهرهای تورنتو، مونترآل، ونکوور، اتاوا، وینزر و برخی شهرهای دیگر است.

«استاد داستان کوتاه معاصر» و برنده نوبل ادبیات

آلیس مونرو با نام اصلی آلیس آن لایدلاو (۱۹۳۱) داستان‌نویس کانادایی است که با روایت‌های بسیار زیبای خود شهرت بین‌المللی پیدا کرده است. او در سال ۲۰۱۳ از سوی آکادمی سوئد، جایزه‌ی نوبل ادبیات را دریافت کرد. او را «استاد داستان کوتاه معاصر» لقب داده‌اند. آثار مونرو به دلیل تصویرسازی دقیق و سبک روایی‌اش که در عین حال غنایی است مورد توجه قرار گرفته است.
آلیس مونرو از نوجوانی شروع به نوشتن داستان کرده بود و علی‌رغم سال‌ها طرد شدن از سوی ناشران و محدودیت‌هایی که به خاطر مسئولیت‌های ازدواج و مادری بر زندگی حرفه‌ای او تحمیل شده بود، برای تثبیت خود به عنوان یک نویسنده پافشاری کرد. اولین داستان کوتاه او در فولیو، مجله ادبی دانشجویی، در سال ۱۹۵۰ منتشر شد. در طول دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ داستان‌های او برای پخش توسط CBC و برای چاپ در مجلات مختلف پذیرفته شد. مونرو همچنین جایزه ادبی سالانه Governor General’s Literary Award را برای داستان‌نویسی دریافت کرد. کتاب سرنوشت زنان و دختران (۱۹۷۱) به عنوان مجموعه‌ای از داستان‌هایی که مربوط به دوران بلوغ بودند به چاپ رسید.

برنده جایزه ادبی فرماندار کل کانادا

۱۵ داستان اولیه او، که بسیاری از آن‌ها دارای عناصر اتوبیوگرافیک هستند، در کتاب «رقص سایه‌های شاد» گردآوری شده است. این کتاب در کانادا برنده جایزه ادبی فرماندار کل برای ادبیات داستانی شد، موفقیتی که بعداً با مجموعه بعدی‎‌اش به نام‎ «فکر می‌کنی کی هستی» در سال ۱۹۷۸ تکرار کرد.

برنده جایزه معتبر گیلر و جایزه حلقه منتقدان کتاب ملی در ایالات متحده

کتاب عشق یک زن خوب در سال ۱۹۹۸ جایزه‌ی معتبر گیلر کانادا و جایزه حلقه منتقدان کتاب ملی در ایالات متحده را دریافت کرد. در سال ۲۰۰۹ مونرو برنده جایزه بین‌المللی من بوکر شد. در همان سال او مجموعه داستان کوتاه «خوشبختی در راه است» را منتشر کرد.

داستان کوتاه «خرس به کوهستان آمد» به فیلم تحسین‌شده «دور از او» در سال ۲۰۰۶ تبدیل شد. این فیلم به کارگردانی سارا پولی و با بازی جولی کریستی و مایکل مورفی است.

از تحسین‌شده‌ترین نویسندگان عصر حاضر

مارگارت اتوود (۱۹۳۹) متولد اتاوای کانادا، یکی از تحسین‌شده‌ترین نویسندگان عصر حاضر و از آن دست هنرمندانی به شمار می‌رود که می‌توان عنوان «همه‌فن‌حریف» را بر آن‌ها نهاد. نویسنده، منتقد ادبی و شاعر پرکاری که نه‌تنها به‌واسطه درخشش در عرصه ادبیات، بلکه به دلیل ویژگی‌های شخصیتی و فعالیت‌های انسان‌دوستانه‌اش مقبولیت و محبوبیت بالایی نزد هواداران خود کسب کرده است.

مارگارت که فعالیت ادبی خود را با نوشتن نمایشنامه و سرودن شعر در سن شش سالگی آغاز کرده بود، در شانزده سالگی تصمیم گرفت نویسندگی را به‌صورت جدی دنبال کند. او در سال ۱۹۵۷ میلادی تحصیلاتش را در کالج ویکتوریای دانشگاه تورنتو آغازکرد و در سال ۱۹۶۱ با مدرک لیسانس در رشته اصلی ادبیات انگلیسی، و فلسفه و زبان فرانسوی به عنوان رشته‌های جنبی فارغ‌التحصیل شد.

دریافت درجه دکترای افتخاری از دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج

در سال ۱۹۶۹ مدرک ارشد خود را از این کالج دریافت کرد. او در ادامه به منظور تحصیل در مقطع دکترا به دانشگاه هاروارد رفت، اما پس از دو سال، پایان‌نامه خود را نیمه‌کاره رها کرده و به دنیای نویسندگی بازگشت. با این‌که این تصمیم امکان کسب درجه دکترای آکادمیک را از اتوود سلب کرد، اما او بعدها توانست مدارک افتخاری متعددی را از دانشگاه‌های معتبری چون آکسفورد و کمبریج دریافت کند.

در اوایل دهه‌ی ۶۰ میلادی که ریشه‌یابی علل حس حقارت کانادایی‌ها به یکی از بحث‌های روز محیط‌های آکادمیک بدل شده بود، مارگارت اتوود مطالعه در فرهنگ کشورش را آغاز کرد. او این موضوع را با محوریت پاسخ به این پرسش که «چرا کانادا نویسنده ندارد؟» شروع کرد، اما خیلی زود به این نتیجه رسید که کانادا نویسندگان زیادی دارد، اما فرهنگ مهاجرنشین همواره نسبت به حضور آن‌ها بی‌اعتنا بوده است. این بی‌توجهی به استعدادهای کشور برای اتوود عجیب و ناامیدکننده می‌نمود و باعث شد با نگارش یک اثر غیرداستانی به نام «بقا: راهنمای موضوعی برای ادبیات کانادا» به بررسی حس حقارت در میان اهالی کانادا بپردازد. نتیجه جالب‌توجه اتوود از نگارش این کتاب آن بود که هر کشوری در دل خود نمادی یگانه و وحدت‌بخش دارد و نماد کانادا، بقا است؛ برای کاشفین اولیه، بقا در معنای فیزیکی آن و سپس بقای فرهنگی در برابر نفوذ فراگیر آمریکا است.

از بنیان‌گذاران بنیاد نویسندگان کانادا و جایزه شعر گریفین

اتوود یکی از بنیان‌گذاران بنیاد نویسندگان کانادا است؛ سازمانی غیرانتفاعی که برای پشتیبانی از جامعه نویسندگان کانادا می‌کوشد. علاوه‌بر این، او در کنار خدمات بی‌شمارش به ادبیات کانادا، از متولیان بنیان‌گذاری جایزه شعر گریفین نیز به شمار می‌رود.

روان درمانگر نویسنده

سوزان هریسون نویسنده و روان درمانگر کانادایی که آثار غیرداستانی بسیاری دارد اما تنها اثر داستانی او به نام همسر خاموشی، پس از مرگ نویسنده‌اش منتشر شد اما با این حال راهش را به فهرست پرفروش‌های نیویورک‌تایمز باز کرد.

خالق هشتگانه «آنه شرلی» و «سه‌گانه امیلی»

لوسی ماد مونتگومری (۱۹۴۲ – ۱۸۷۴) نویسنده معروف و خیال‌پرداز کانادایی بود که معمولاً برای نوجوانان شعر و داستان کوتاه می‌نوشت. هشتگانه «آنه شرلی» با عنوان‌های آنه شرلی در گرین گیبلز، آنه در اونلی، آنه در جزیره، آنه در ویندی پاپلز، آنه در خانه رؤیاها، آنه در اینگل ساید، درهٔ رنگین کمان، ریلا در اینگل ساید، مشهورترین و محبوب‌ترین اثر او است. این داستان ماجرای دختر یتیمی را روایت می‌کند که سر از خانه ماریلا و متیو کاتبرت درمی‌آورد. ماریلا و متیو، خواهر و برادر میانسالی هستند که به دنبال پسری می‌گشتند تا سرپرستی‌اش را قبول کنند. به هر حال آنه شرلی جایش را در دل متیو و ماریلا باز می‌کند و پیش آن‌ها می‌ماند و خاطره‌ها و ماجراهای بسیار زیادی را در کنار این دونفر خلق می‌کند. مونتگومری بعد از موفقیت آنه شرلی، «سه‌گانه امیلی» را نوشت که آن هم به اندازه آنه شرلی جذاب و موفق بود. یکی دیگر از کتاب‌های موفق او «قصه‌های جزیره» بود که سریالش هم به اندازه خودش، دوست داشتنی و پرطرفدار بود.

کتابی که فیلمش نامزد ۱۱ جایزه اسکار شد

یان مارتل (۱۹۶۳) نویسنده و رمان نویس، که کتاب «زندگی پی» از او برنده جایزه ادبی من بوکر شد. آنگ لی فیلمساز تایوانی نیز فیلمی از این کتاب ساخت که نامزد ۱۱ جایزه اسکار شده‌است و اکثر منتقدان آن را ستوده‌اند.
موحد منتقم در نقد خود درباره فیلم گفته‌است: «فیلم زندگی پی صرفاً یک فیلم دیدنی و تأثیرگذار نیست بلکه همانند نخی به ظرافت تابیده شده فیلمی درباره اثبات وجود خداست. نخی که از داستان‌های خیلی دور حکایت می‌کند که نه می‌توانید آن را به تمامی بپذیرید، نه آن را کاملاً رد کنید.

کتابی که در تمام جوایز ادبی کانادا نامزد شد

پاتریک دوویت (۱۹۷۵) در جزیره ونکوور بریتیش کلمبیا به دنیا آمد. اولین کتاب او استحمام در سال ۲۰۰۹ به فهرست کتاب‌های نیویورک تایمز راه یافت. رمان دومش برادران سیسترز در سال ۲۰۱۱ به شدت مورد توجه قرار گرفت و در تمام جوایز ادبی کانادا نامزد شد.

چهارمین کتاب پرفروش تاریخ در زمینه کودک

رابرت مانش (۱۹۴۵) نیز از نویسندگان نامدار کانادایی در ادبیات کودک است. تا ابد دوستت دارم، اثری از رابرت مانش بود که شهرت جهانی پیدا کرد و در سال ۲۰۰۱ در نشریه هفتگی ناشران به عنوان چهارمین کتاب پرفروش تاریخ در زمینه کودک شناخته شده‌است. از دیگر کتاب‌های دیگر او «شاهزاده کاغذی» و «توی کتاب گیر افتادم» است.

الهام از افسانه قدیمی ژاپنی برای درمان سرطان خون

الینور کوئر (۲۰۱۰ – ۱۹۲۲) نویسنده کانادایی است که او را با کتاب‌های مصور برای کودکان می‌شناسند. او از طریق یکی از دوستانش با ژاپن و فرهنگ ژاپن آشنا شد و آرزوی سفر به ژاپن را در سرش می‌پروراند. کتاب «ساداکو و هزار درنای کاغذی»، از آثار سرشناس او داستان زندگی دختری در هیروشیما است. دختری جوان و سرزنده با آرزوهای بسیار که روزی متوجه می‌شود که به بیماری سرطان خون دچار شده و دلیل بیماری‌اش، تشعشعات ناشی از بمباران اتمی هیروشیما است. ساداکو خودش را نمی‌بازد. بلکه تصمیم می‌گیرد به یک افسانه قدیمی ژاپنی پناه ببرد. افسانه‌ای که در آن اینطور گفته شده است: خدایان، صدای هر کسی را که هزار درنای کاغذی بسازد، می‌شنوند و او را به آرزویش می‌رسانند. ساداکو دست به کار ساختن درناها می‌شود.

پنجمین کتابخانه بزرگ جهان

کتابخانه و بایگانی‌های کانادا یک نهاد فدرال در کانادا است که وظیفه کسب، حفظ و فراهم‌آوری دسترسی به میراث مستند کانادا را بر عهده دارد. این کتابخانه، پنجمین کتابخانه بزرگ در جهان است.
۲۲ میلیون کتاب و نشریه (ادواری، روزنامه، میکروفیلم، متون ادبی و نشریه‌های دولتی)؛ ۲۵۰ کیلومتر سوابق متنی دولتی و خصوصی؛ ۳ میلیون طراحی معماری، نقشه، و پلان؛ ۳۰ میلیون عکس؛ ۳۵۰ هزار ساعت فیلم، ۴۲۵ هزار اثر هنری (شامل نقاشی، طراحی، آبرنگ، پوستر، آثار چاپی، مدال و کاریکاتور) ، ۵۴۷ هزار آیتم موسیقایی، بیش از یک میلیارد مگابایت محتوای دیجیتال و … در این کتابخانه نگهداری می‌شود.

ایبنا