کتاب «پنج نمایشنامه کوتاه» شامل پنج نمایشنامه کوتاه از تورنتون وایلدر، ادوارد البی، پیتر هانتکه، ماریا آیرین فورنس و ساموئل بکت ترجمه و وارد بازار کتاب شد.
کتاب پنج نمایشنامه کوتاه همانطور که از نامش بر می‌آید شامل پنج نمایشنامه کوتاه از پنج نویسنده است. صفدر تقی‌زاده که این آثار را ترجمه کرده است، او در طول ۶۰ سال همکاری خود با مجلات ادبی ایران سعی کرد نویسندگان جوان و با استعداد را به علاقه‌مندان ادبیات نمایشی در ایران بشناساند.
در این کتاب نمایشنامه‌های کودکی نوشته تورنتون وایلدر، صندوق شن نوشته ادوارد البی، سیل نوشته پیتر هانتکه، عروسی ویتنامی نوشته ماریا آیرین فورنس و فاجعه نوشته ساموئل بکت به چاپ رسیده است.
تورنتون وایلدر با انتشار کتاب پل سان لوئی‌رِی در سال ۱۹۲۷، به عنوان یک داستان‌نویس خوب شهرت یافت. سپس چند اثر تخقیقی و حدود ۳۰ سال بعد چند نمایشنامه از او منتشر شد. به داستان پل سان لوئی‌رِی و نیز به نمایشنامه‌های شهر ما و پوست دندان‌های ما جایزه پولیتزر داده شده است.
صندوق شن نوشته ادوارد البی است که او را تازه‌ترین صدای تئاتر امریکا می‌دانند. نخستین نماشنامه کوتاه البی در آلمان به صحنه رفت و همان دوران ارزش کارش شناخته شد. پس از آنکه نخستین نمایشنامه دراز مدتش چه کسی از ویرجینیا ولف می‌ترسد؟ در برادوی به روی صحنه رفت، در امریکا نیز همراه با هیاهوی فراوان نام‌آور شد. صندوق شن، مرگ بسی اسمیت، رویای امریکایی و قصه باغ وحش نخستین نمایشنامه‌های کوتاه البی هستند.
نمایشنامه شن توسط هانتکه که او را از نمایشنامه‌نویسان، شاعران و نویسندگان نوگرای معاصر می‌دانند، نوشته شده است. پاره‌ای آثار او را از جمله آثار پست‌مدرنیستی به شمار آورده اند.
نمایشنامه عروس ویتنامی نخستین بار در فوریه سال ۱۹۶۷ در مراسم هفته هنرهای خشمگین در نیویورک به اجرا درآمد. این مراسم برای اعتراض و راهپیمایی علیه شرکت امریکا در جنگ ویتنام برگزار شده بود. این نمایشنامه را از نخستین نمونه‌های تئاتر پست‌مدرنیستی دانسته‌اند.
نمایشنامه فاجعه در سال ۱۹۸۲ به زبان فرانسوی نوشته شده است. این نمایشنامه نخستین بار در سال ۱۹۸۲ در سالن نمایش اوینیون به اجرا درآمده است و در سال ۱۹۸۴ توسط انتشارات فیبراندفیبر به زبان انگلیسی منتشر شده است.
درباره مترجم
صفدر تقی‌زاده متولد ۱۳۱۱ در دوران دبیرستان با هنر و ادب ایرانی آشنا شد و این علاقه را تا دریافت مدرک کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران دنبال کرد. مدتی هم در دانشکده نفت آبادان زیر نظر استادان انگلیسی تحصیل کرد.
تقی‌زاده نامی مشهور در عرصه ترجمه ادبی معاصر ایران است و سال ها با محمدعلی صفریان (۱۳۰۸ تا ۱۳۶۷) زوج مترجمی را تشکیل می‌داد که حاصل دوستی و همراهی آنها ترجمه آثاری مختلف از جمله سفری دورودراز به وطن (سه نمایشنامه از یوجین اونیل) بود.
تقی‌زاده علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های تهران و علامه طباطبایی آثار زیادی را به فارسی ترجمه کرده است که از جمله می‌توان به آنا کریستی اثر یوجیل اونیل، تاریخ تمدن رنسانس اثر ویل دورانت (با همکاری ابوطالب صامری) و زائران غریب از گابریل گارسیا مارکز اشاره کرد.
صفدر تقی‌زاده، نویسنده و مترجم شهیر، ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ در ۸۹ سالگی درگذشت.
قسمتی از متن کتاب
برادرم گفت«پرت و پلا می‌گویی. هیچ مردی اصلا در رودخانه نیست.»
گفتم«پاییز است. قلوه سنگ‌ها سر از آب برآورده‌اند. قوطی حلبی و شاخ و برگ‌ها دو طرف رود ریخته‌اند؛ آب فقط در وسط رود جریان دارد.»
برادرم گفت «دستم را بگیر و کمکم کن پایین بیایم.»
پرسیدم «یعنی بی‌کمکِ من نمی‌توانی بیایی؟ پا نداری یا بلایی سرت آمده؟»
برادرم گفت «اگر نمی‌خواهی کمک کنی، خودم تنها می‌روم. می‌خواهم از مرد بپرسم به چه چیزی نگاه می‌کند؟»
گفتم «ولی پیدایش نمی‌کنی. راه را اشتباهی می‌روی و توی چاه‌چوله‌ها و مُرداب گیر می‌افتی و بیرون آمدنت دیگر ممکن نیست. دستت را بده به من ببینم.»
پرسید« یعنی هنوز صدای ما را نشنیده است؟ ما روی قلوه سنگ‌ها، عین پیاده‌رو پیش می‌رویم.»
گفتم«صدایمان را نمی‌شنود. همینطور بازوهایش را چپ و راست روی سینه گذاشته و مچ دست‌ها را زیر کتش چپانده تا خود را گرم کند.»
برادرم پرسید « آفتاب غروب کرده؟»
پرسیدم« آفتاب؟!»
گفت «یک‌دفعه سردم شد.»
گفتم«به سایه آمده‌ای.»
پرسید«سایۀ درخت‌های آن سوی ساحل؟»
گفتم «سایه آن مرد. صورتت در سایۀ آن مرد است.»
(صفحه ۵۶ بخشی از نمایشنامه سیل نوشته پیتر هانتکه)
کتاب پنج نمایشنامه کوتاه ترجمه صفدر تقی‌زاده با گردآوری مجتبا نریمان در ۱۰۲ صفحه با قیمت ۱۰۰هزار تومان در بهار ۱۴۰۲ توسط انتشارات نریمان منتشر شد.
