- فرهنگی

سراینده شعر معروف «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» کیست؟

اول محرم در تقویم رسمی ایران به عنوان روز شعر و ادبیات آئینی و روز بزرگداشت محتشم کاشانی نامگذاری شده است.

 اراک؛ محتشم نراقی کاشانی و پدرش میر احمد نراقی در شهر نراق متولد شدند،  علی نراقی متخلص به محتشم و مشهور به محتشم نراقی کاشانی را برجسته‌ترین شاعر مرثیه‌سرای ادبیات پارسی می‌دانند.

دو فرزند میر احمد یکی عبدالغنی نراقی و دیگری علی نراقی ملقب به کمال الدّین متخلص به محتشم علاقه وافر به زادگاه خانوادگی خود نراق داشتند.

خواجه عبدالغنی نراقی علاقه زیادی برای مسافرت به سایر ممالک دور دست داشت که یکی از آن مناطق هندوستان بود. برادرش علی (محتشم نراقی کاشانی) در دورۀ گسترش روابط شعرای ایرانی با شبه قارۀ هندوستان با اینکه خود به هندوستان نرفت، ولی اشعارش در مدح شاهان هند همه ساله توسط برادرش عبدالغنی به نزد سلاطین آن خطه فرستاده شد.

نهایتا عبدالغنی نراقی که در هند متاهل شده بود با داشتن یک فرزند در یکی از سفرهایش به سال ۹۵۰ هجری قمری در سن نسبتا جوانی در هندوستان فوت کرد و برادرش علی(محتشم) سخت بر آشفت و از فرط ناراحتی یازده‌بندی دلسوز و حسرت انگیز در غم فراق برادر سرود.

خواجه میر احمد نراقی در سال ۹۶۲ هجری قمری رحلت کرد؛ محتشم نراقی کاشانی مشهور به شمس الشعرا در خصوص تاریخ فوت پدر خود اشعاری دارد. 

قبر میر احمد نراقی در کنار قبر محمد طاهر نقاش(۰ – ۱۰۹۱ ه.ق) در ایوان بقعه  سلطان عطابخش در خیابان حبیب الله شریف کاشان قرار دارد و قبر جد محتشم نیز در بقعه شاه یحیی شهر نراق است.

 

 

شهرت یافتن مولانا محتشم نراقی کاشانی دوران صفوی در ایران و هند بود. محتشم  یکی از افتخارات نراق و منطقه کاشان و کشور ایران است که از ۳۰ سالگی به شهرت رسید تا جایی که آوازه‌اش به هند هم رسید و شیخ‌ ابوالفیض بن مبارک کدکنی ضمن قطعه‌ای وی را می‌ستاید و به تعریف مرتبه‌ شاعریش می‌پردازد:

حریر باف سخن که در کاشان
به طرز تازه طراز سخنوری دارد

علی نراقی(کمال الدین) یا محتشم نراقی کاشانی  به «حسان العجم» مشهور است. حسان العجم مخصوص شعرایی بود که در مناقب اهل بیت علیهم السلام و یا مرثیه‌ها و مضامین مذهبی شعر می‌گفت:

باز این چه شورش است که در خلق عالم است؟
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟

باز ایـن چه رستـخیز عظـیم اسـت کز زمـین
بـی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است؟

مولانا علی نراقی فرزند میر احمد سال ۹۰۵ هجری قمری در نراق که قبلا از توابع کاشان بود متولد و پس از ۹۱ سال در ربیع الاول سال ۹۹۶ هجری قمری در کاشان بدرود حیات گفت. مقبره علی نراقی  (کمال الدین) در محله محتشم و کوچه باغبان شهر کاشان قرار دارد.

در کتاب تاریخ ادبیات ایران نوشته است: شمس الشعرا کمال الدین محتشم کاشانی پسر خواجه میر احمد از خاندان متمکن در کاشان بوجود آمد که اصلش از “نراق” است، در کتاب تاریخ نراق اثر آقای علی عظیمی نیز  در صفحه ۳۷۸ نوشته شده است: محتشم و خاندانش از اهالی نراق بودند و پدرش(خواجه میر احمد نراقی) از تاجران نراق بود. آرامگاه جدّ پدریش در  بقعه شاه یحیی شهر نراق قرار دارد.

یکشنبه ۱۰ شهریور ۱۳۹۸ و در نخستین روز از محرم الحرام ۱۴۰۱ لوح ثبت ملی «ترکیب ‌بند علی نراقی متخلص به محتشم و مشهور به محتشم نراقی کاشانی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور رونمایی شد.

فارس

دیدگاهتان را بنویسید