سارویه یا یاهمان تپه اشرف نام بنای بسیار کهن پیش از اسلام در شهر اصفهان است که در کنار پل شهرستان و در منطقه شمالی زاینده رود قرار دارد.
از آنجایی که این بنا کتابخانه بزرگی بوده که در آن کتابهای فراوانی نگهداری میشده به همین خاطر بسیاری از باستان شناسان این بنا را نقطه عطف شهرت شهر اصفهان به عنوان شهر فرهنگ و هنر میدانند.
مطالعات تاریخی نشان می دهد که بخش عظیمی از این اثر تاریخی در حمله اعراب نابود شده و تنها بخشی کوچکی از بقایای آن وجود دارد که متاسفانه در طی این چند سال اخیر به دلیل تعرضات و مداخلات بسیاری از دستگاههای مربوطه دراجرایی پروژههای عمرانی خود این بنای تاریخی را در معرض نابودی قرار داده است.
اولویت میراث فرهنگی برای حفاظت از تپه اشرف
فریدون اللهیاری مدیر کل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان اظهارداشت: تپه اشرف به عنوان یکی از سایتهای باستانی مهم شهر اصفهان است که در منطقه شارستان یا شهرستان این شهر بناشده است.
او افزود:طبق گفته کتب تاریخی، گسترش شهر اصفهان مربوطه به دوران بعد از اسلام در زمان حکومت صفویه و قاجاریه بوده که این شهر در همان دوران با رونق و شکوفایی بسیاری در زمینههای مختلف روبه رو میشود، اما قابل توجه است که بدانید هم اکنون مطالعات تاریخ شناسان نشان داده که بنای تاریخی تپه اشرف نقش مهمی در توسعه شهر اصفهان در دوران پیش از اسلام داشته است.
مدیرکل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تاکید کرد: در همین زمینه تاکنون برنامههایی در زمینه ترمیم و جلوگیری از تخریب بقایای باقیمانده از اثر تاریخی تپه اشرف استان اصفهان از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در اولویت قرار گرفته است.
اللهیاری گفت: اصلیترین علت مشخص نبودن قدمت بنای تپه اشرف استان اصفهان محدود بودن دادههای تاریخی در دوران پیش از اسلام است.
در همین باره علمدار علیان مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان اضافه کرد: متون تاریخی اذعان دارند که محدوده این بنای باستانی به قبل از اسلام باز میگردد و تپه اشرف به عنوان یک مجموعه با ارزش فرهنگی است که نیاز به مطالعات تاریخی زیادی دارد.
او گفت: در حال حاضر صدها باستان شناس در حال انجام مطالعات تاریخی بر روی بخشهای مختلف تپه اشرف هستند و به نتایج مطلوبی در مورد میزان قدمت و آثار داخل این بنا دست پیدا کرده اند.
تپه اشرف، پتانسیلی که مسیر گردشگری را هموار میکند
مدیرکل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان یادآور شد: بنای تپه اشرف هسته مهم تاریخ و تمدن شهر اصفهان محسوب میشود و اهمیت دهی به پتانسیلهای داخل این بنای با ارزش میتواند مسیر گردشگری استان را هموار سازد.
اللهیاری افزود: مهیا سازی بنای تپه اشرف به عنوان جایگاه گردشگری و توریستی میتواند بسیاری ازخسارات ناشی ازویروس کرونابه این صنعت مهم را جبران کند.
او اضافه کرد: در حال حاضر این بنا دارای ظرفیتهای بسیاری برای ایجاد یک سایت بزرگ آثارباستانی نمایشی در استان اصفهان است.
مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تاکید کرد: پیش بینی میشود ایجاد یک سایت گردشگری بزرگ در بنای تپه اشرف این مکان را به عنوان دومین منطقه توریستی بعد از میدان نقش جهان در استان اصفهان تبدیل کند.
علیان یادآور شد:متاسفانه از آنجایی که دیدگاههای گردشگری نسبت به بناهای تاریخی در استان اصفهان محدود بوده میتوان با سرمایه گذاریهای لازم برای احیای بناهای باشکوهی مانند تپه اشرف گام محکمی در مسیر مسئله صنعت گردشگر پذیری در استان اصفهان برداشت.
ناصر طاهری معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان اظهارداشت: با وجود جلسات برگزار شده در مورد احیای بنای تپه اشرف اصفهان استان میتوانیم نوید تبدیل این بنای با ارزش به یک مجموعه بزرگ سایت موزه را بدهیم.
او اضافه کرد:خارج بودن بنای تپه اشرف از محدوده شهری شهر اصفهان میتواند در تسهیل اجرای عملیاتهای مختلفی که بر روی این بنای قدیمی برای حفاظت از آن قرار است اجرایی کنیم موثر باشد.
معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان اضافه کرد:تبدیل بنای تپه اشرف به یک سایت موزه بزرگ میتواند اقتدر فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تکمیل کند.
در استان اصفهان علاوه بر تپه اشرف بیش از هزار آثار باستانی دیگری که در معرض نابودی قرار دارند وجود دارد که توجه به این بناها و ترمیم آنها میتواند به طبع ایجاد فرصتهای گردشگری بسیار زیادی را برای استان اصفهان به ارمغان بیاورد.