تغییر در رنگ زبان می تواند نشان دهنده یک مشکل اساسی سلامتی مانند عفونت باشد. شرایط پزشکی نیز می تواند بر شکل و بافت زبان تأثیر بگذارد.

رنگ و بافت سالم چیست؟

معمولاً فردی زبان صورتی با پوشش نازک سفید دارد. سایه صورتی ممکن است روشن یا تیره باشد.

یک زبان سالم دارای پاپیلاهای زیادی در بالا و پهلو است. پاپیلاها برآمدگی های گوشتی و کوچکی هستند که به بالای زبان بافتی درشت می دهند.

رنگ ها و بافت های مختلف

مشکلات زمینه ای سلامتی می تواند زبان را به رنگ های مختلف تبدیل کند. برخی از این مسائل به خودی خود برطرف می شوند، در حالی که برخی دیگر نیاز به درمان دارند.

ما چندین رنگ زبان و شرایط پزشکی که احتمالاً منجر به آنها می شود را شرح می دهیم.

رنگ مشکی

تجمع کراتین می تواند باعث سیاه شدن زبان شود. کراتین یک پروتئین در پوست، مو و ناخن است.

به گزارش مرکز اطلاعات ژنتیک و بیماری های نادر ، تجمع کراتین می تواند باعث سیاه شدن و پرمویی زبان شود . تجمع می تواند ناشی از:

بهداشت بد دهان

داروها، مانند برخی از آنتی بیوتیک ها

استفاده از تنباکو

پرتو درمانی

نوشیدن مایعات تیره مانند قهوه یا چای سیاه نیز می تواند زبان را سیاه کند.

در موارد نادر، زبان سیاه ناشی از یک بیماری جدی تری مانند دیابت یا HIV است.

رنگ سفید

اگر زبان رنگ پریده شود و لکه های سفید روی آن ایجاد شود، ممکن است ناشی از عفونت قارچی مانند برفک دهان باشد.

برفک دهان می تواند دردناک باشد و باعث ایجاد لکه های ضخیم، سفید یا قرمز روی زبان شود. ممکن است فرد در بلع یا غذا خوردن مشکل داشته باشد. یکی دیگر از علل احتمالی لکوپلاکیا است . این عارضه باعث ایجاد لکه های سفید یا پلاک روی زبان می شود و اغلب ناشی از سیگار کشیدن است. همچنین، زبان ممکن است به دلیل لیکن پلان (نوعی راش) سفید به نظر برسد.

رنگ بنفش

زبان ممکن است در نتیجه گردش خون ضعیف یا بیماری قلبی بنفش شود.

به گفته وزارت بهداشت و خدمات انسانی ، زبان بنفش نیز می تواند نشانه بیماری کاوازاکی باشد. این یک بیماری نادر اما جدی است که باعث التهاب رگ های خونی می شود.

رنگ قرمز

زبان ممکن است قرمز و برآمده شود، که می تواند نشان دهنده کمبود ویتامین B یا مخملک باشد. متناوبا، این تغییرات می تواند به عنوان بخشی از یک واکنش آلرژیک به یک دارو یا غذا رخ دهد.

زبان قرمز و ناهموار همچنین می تواند نشان دهنده گلوسیت (التهاب زبان) باشد. در موارد نادر، یکی دیگر از علائم بیماری کاوازاکی است.

گاهی پزشکان زبان متورم، ناهموار و قرمز را به عنوان زبان توت فرنگی معرفی می کنند.

رنگ خاکستری

به گفته سازمان ملی اختلالات نادر ، وضعیتی به نام زبان جغرافیایی می تواند باعث ایجاد لکه های سفید مایل به خاکستری روی زبان شود. سپس خطوط سفیدی بین این نقاط ایجاد می شود و به زبان ظاهر یک نقشه می دهد.

اگزما نیز ممکن است باعث این تغییر رنگ شود. یک مطالعه در سال 2017 که شامل 200 نفر مبتلا به اگزما بود، نشان داد که 43.5٪ از شرکت کنندگان زبان خاکستری یا رنگ پریده داشتند.

رنگ زرد

زرد شدن زبان معمولاً در نتیجه رشد باکتری ها ایجاد می شود. بهداشت نامناسب دهان و خشکی دهان هر کدام می تواند منجر به رشد بیش از حد باکتری ها بر روی زبان شود. همچنین ممکن است زبان قبل از اینکه سیاه و مودار شود زرد شود . این زمانی اتفاق می افتد که پاپیلاها بزرگتر می شوند و باکتری ها را روی سطح زبان به دام می اندازند.

در موارد نادر، برخی بیماری های جدی‌تر باعث زرد شدن زبان می‌شود. مطالعات نشان می دهد که زبان زرد می تواند نشانه دیابت باشد.

رنگ نارنجی

دلایل ارنجی شدن زبان ب زرد شدن آن مشابه هستند ، مانند بهداشت نامناسب دهان یا خشکی دهان.

برخی از آنتی بیوتیک ها و غذاها نیز می توانند زبان را نارنجی کنند، مانند آنهایی که دارای بتاکاروتن بالایی هستند . این ترکیبی است که به هویج رنگ می دهد.

رنگ سبز

زبان ممکن است به دلیل تجمع باکتری ها سبز شود و علل آن می تواند مشابه زبان زرد یا سفید باشد. در برخی موارد، یک پوشش خزدار یا مودار ایجاد می شود

رنگ آبی

رنگ آبی زبان می تواند نشان دهنده کمبود اکسیژن در خون باشد:

کمبود اکسیژن از ریه ها

اختلالات خونی

بیماری عروق خونی

بیماری کلیوی

سطح پایین اکسیژن در خون جدی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

اگزما یکی دیگر از علل احتمالی زبان آبی است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

برخی از تغییرات ملایم رنگ یا سایه بی ضرر هستند. به عنوان مثال، رنگ زبان یک فرد ممکن است با نوشیدن یک لیوان آب شاتوت تغییر کند. در مورد تغییرات رنگ، شکل یا اندازه زبان که بیش از چند روز طول می کشد به پزشک مراجعه کنید. همچنین، هر گونه تغییر در پوشش زبان می تواند نشان دهنده عفونت باشد و ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.

علاوه بر این، زمانی که تغییرات شدیدی در سطح رطوبت دهان وجود دارد، دریافت مراقبت های پزشکی ایده خوبی است.

خواندن زبان چیست؟

زبان خوانی یکی از روش های طب سنتی چینی است. این شامل ارزیابی سلامت کلی از روی ظاهر زبان است. یک متخصص طب سنتی شکل، رنگ، اندازه و پوشش زبان را بررسی می کند، سپس از این اطلاعات برای تشخیص استفاده می کند. به عنوان مثال، زبان کوتاه و نازک ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن باشد.

نکات بهداشت دهان و دندان

انجمن دندانپزشکی آمریکا نکات زیر را برای حفظ سلامت دهان توصیه می کند:

مسواک زدن حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید

خوردن یک رژیم غذایی سالم که قند کمی دارد

تمیز کردن بین دندان ها هر روز

مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه

اجتناب از سوراخ کردن زبان یا لب

اجتناب از مصرف تنباکو و مشتقات آن

چه چیزی می تواند باعث ایجاد لکه روی زبان شود؟

زبان لکه های کوچک زیادی برای طعم و حس روی آن دارد. اگر لکه‌ها رنگ غیرعادی داشته باشند، باعث تحریک شوند یا علائم دیگری با آن‌ها همراه باشند، می‌توانند نشانه‌ای از یک مشکل سلامتی باشند.

علل لکه های غیر معمول زبان عبارتند از:
برجستگی های کاذب

پاپیلیت زبانی گذرا وضعیتی است که بیشتر به آن برآمدگی دروغ گفته می شود. یک علامت کلیدی برآمدگی های کوچک قرمز یا سفید روی زبان است. این برجستگی ها پاپیله های بزرگ یا ملتهب هستند. برآمدگی های دروغ می توانند یک یا چند پاپیلا را تحت تاثیر قرار دهند. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:

درد

احساس سوزش یا خارش

حساسیت بیشتر به گرما

این برجستگی ها معمولاً در اثر آسیب به زبان ایجاد می شوند، به عنوان مثال، زمانی که شخصی به طور تصادفی زبان خود را گاز می گیرد.

ویروس ها، استرس روانی و تغذیه نامناسب نیز می توانند باعث این بیماری شوند.

برجستگی های دروغ معمولا بدون درمان در عرض یک هفته بهبود می یابند. اگر درمان لازم باشد، فرد می تواند از دهانشویه دارویی یا آنتی هیستامین ها برای کمک به کاهش تورم استفاده کند. با روش های زیر می توان به بهبود زبان کمک کرد:

اجتناب از غذاهای تند

اجتناب از مایعات یا غذای داغ

شیرینی نمکیدن

مسواک زدن با احتیاط

سوختگی

اگر فردی با غذا یا مایعات داغ زبان خود را بسوزاند، می تواند باعث ایجاد تاول شود. اینها می توانند به صورت لکه های کوچک پر از مایع روی زبان ظاهر شوند. تاول ها اگر ترکیده نشده باقی بمانند سریعتر بهبود می یابند. فرد می تواند با مراقبت در هنگام مسواک زدن و خوردن و آشامیدن باعث بهبودی شود و از ترکیدن تاول ها جلوگیری کند. سوختگی زبان معمولاً نیازی به درمان ندارد. تمیز نگه داشتن دهان با استفاده از دهانشویه می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.

آفت دهان

آفت دهان بسیار شایع است. این زخم های کوچک سفید یا زرد به نظر می رسند و می توانند روی زبان، داخل دهان و روی لب ها ظاهر شوند. علت ایجاد آفت واضح نیست. آفت‌ها معمولاً بدون درمان از بین می‌روند. استفاده مستقیم از داروهای بدون نسخه (OTC) مانند بنزوکائین، بر روی زخم می تواند ناراحتی را تسکین دهد و باعث بهبودی شود.

در برخی موارد، آفت می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. اگر فردی علائم دیگری داشته باشد، ممکن است بخواهد به دنبال مشاوره پزشکی باشد. این علائم شامل تب ، درد معده و بثورات در جای دیگری از بدن است.

زبان جغرافیایی

زبان جغرافیایی ممکن است به صورت یک لکه یا لکه قرمز با حاشیه سفید ظاهر شود. اصطلاح پزشکی برای زبان جغرافیایی گلوسیت مهاجرتی خوش خیم است. زبان جغرافیایی باعث التهاب در طرفین یا بالای زبان می شود و معمولاً به صورت لکه یا نقطه قرمزی ظاهر می شود که با یک حاشیه سفید احاطه شده است. پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد زبان جغرافیایی می شود، اما ممکن است با استرس، آلرژی یا دیابت مرتبط باشد. این بیماری معمولاً علائم دیگری ایجاد نمی کند و باید بدون درمان بهبود یابد.

عفونت قارچی دهان

عفونت مخمری که به عنوان برفک دهان شناخته می شود می تواند دهان و زبان را تحت تاثیر قرار دهد. علائم عبارتند از:

لکه های سفید، برجستگی ها یا لکه های روی سطوح داخلی دهان

طعم بد

درد در داخل دهان

اگر فردی لکه سفید روی زبانش را بتراشد، معمولاً یک لکه قرمز و ملتهب زیر آن می بیند.

دندان مصنوعی فرد

تغییر نحوه تمیز کردن دهان یا دندان های شخص. داروی دیگری را امتحان کنید که دهان را خشک نمی کند

مخملک

مخملک یک عفونت باکتریایی در بینی و گلو است. یکی از علائم کلیدی زبان قرمز و ناهموار است که مردم اغلب از آن به عنوان “زبان توت فرنگی” یاد می کنند. علائم دیگر عبارتند از:

گلو قرمز و درد

تب

بثورات قرمز و لکه دار که معمولاً از قفسه سینه و معده شروع می شود

سردرد

درد معده

پزشکان مخملک را با آنتی بیوتیک درمان می کنند. پس از درمان آنتی بیوتیکی، مخملک معمولاً در حدود یک هفته از بین می رود، اما بثورات می تواند برای مدت طولانی تری باقی بماند.

سرطان زبان

سرطان زبان نوعی سرطان سر و گردن است. نوشیدن الکل، سیگار کشیدن و عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می تواند خطر ابتلا به سرطان زبان را در افراد افزایش دهد. یک برآمدگی یا لکه در کنار زبان، یا یک لکه قرمز روی زبان، معمولاً بی ضرر است. اما اگر از بین نرود، می تواند نشانه سرطان زبان باشد. علائم دیگر عبارتند از:

گلودردی که برای مدت طولانی ادامه دارد

درد هنگام بلع

بی حسی در دهان

هرکسی که زخم، توده یا لکه قرمز یا سفید بدون درد روی زبان دارد که از بین نمی رود باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کند.

لکه های سالم زبان

چهار نوع لکه یا برجستگی سالم وجود دارد که معمولاً روی زبان ظاهر می شود. اصطلاح پزشکی این لکه ها پاپیلا است.

پاپیلاهای قارچی

پاپیلاهای دور زبان

پاپیلاهای شاخ و برگ در پشت زبان و در لبه ها

پاپیلاهای رشته ای در مرکز و جلوی زبان

پاپیلاها به افراد کمک می کنند تا با زبان حس و چشایی داشته باشند. اعصابی که پیام هایی در مورد طعم و مزه به مغز می فرستند به جوانه های چشایی متصل هستند. پاپیلاها همچنین برای دادن اطلاعات در مورد دما، جویدن غذا و صحبت کردن مهم هستند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

افراد باید در موارد زیر به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنند:

لکه های غیرمعمول روی زبان بیش از یک هفته طول می کشد

لکه هایی که خونریزی می کنند، دردناک تر می شوند یا پخش می شوند

پزشک معمولاً در مورد علائم دیگر، زمانی که لکه ها ظاهر می شوند و هر دردی که فرد احساس می کند، سؤال می کند. این اطلاعات می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد و توصیه یا درمان بیشتری ارائه دهد.

نکات پیشگیری
رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند به پیشگیری از عفونت های قارچی دهان کمک کند و ممکن است به بهبود زبان پس از آسیب یا بیماری کمک کند. برای حفظ سلامت دهان، دندان ها و زبان، دندانپزشکان معمولا توصیه می کنند:

مسواک زدن دو بار در روز

نخ دندان کشیدن روزانه

اجتناب از شکر زیاد

نمی توان از تمام لکه های روی زبان، به ویژه لکه های ناشی از عفونت و آفت جلوگیری کرد.

مصرف صحیح دارو، تمیز نگه داشتن دهان و اجتناب از تحریک دهان هنگام غذا خوردن یا تمیز کردن دندان ها می تواند باعث بهبودی شود و از عود مجدد لکه ها جلوگیری کند.

برنا