سال های درازی است که واژه «مافیای اکران» در سینمای کشور از زبان تهیه کنندگان، سرمایه گذاران و کارگردانان سینما زیاد شنیده می شود؛ واژه ای که طی سال های اخیر بیش از پیش به گوش می رسد اما هیچ راه حلی برای قطع کردن دست های باندها در سینمای کشور صورت نمی گیرد!

امروزه وضعیت در سینمای ایران آنقدر بغرنج و پیچیده شده که دیگر اهالی سینما امیدی به بهبود آن ندارند و به همین علت است که قصد دارند خودشان آتش به اختیار عمل کرده و صدای فریادهای خفه شده شان را به گوش مردم و مسئولان برسانند. در این میانه هریک از سینماگران به گونه خاص خود عمل می کنند؛ عده ای در صفحات شخصی شان در فضای مجازی به نقد مسئولان سینمایی می پردازند و عده دیگری اعتراضات خود را در قالب یادداشت و مصاحبه با رسانه های دغدغه مند و عدالت طلب سینمایی مطرح می کنند.

همین چند سال قبل بود که احمد نجفی نسبت به وضعیت اکران در سازمان سینمایی اقدام به اعتراض کرد و به صورت نمادین در شورای صنفی نمایش را گل گرفت! این اعتراض با پادرمیانی اهالی سینما پایان پذیرفت و رئیس سازمان سینمایی وقت دستور به رسیدگی داد.

در آن روزگار بسیاری از اهالی سینما که شاید سال ها درد را تحمل کرده اما سکوت اختیار کرده بودند نیز فریاد خود را به طرق گوناگون برآوردند و خواهان برخورد جدی و قاطع با افرادی شدند که اختیار کل سینمای کشور را در دست خود گرفته اند و اتفاقاً در همه جا حضور دارند! سینماگران خسته از مدیران چندین شغله سینما، خسته از حضور فردی نادان که سال ها پیش تهیه کننده سینمای کودک بود و امروزه برای خود قدرتی به هم زده و در همه مراسم ها و جشن ها و جشنواره های سینمایی و شوراهای مختلف حضور دارد و سایر افرادی که سینما را ملک شخصی پدری شان می دانند، خواهان برچیده شدن دائمی دست های این افراد از عرصه فرهنگی و هنری کشور هستند.

اینک با روی کار آمدن دولت انقلابی سیزدهم کمترین توقع دست اندرکاران شریف و نجیب سینمای ایران برخورد قاطع مدیران سینمایی با یکایک باندهای مافیایی است که در ارکان سینما به خصوص حوزه اکران رسوخ کرده اند.

در همین راستا با ۱۰ تن از سینماگران مطرح کشور آقایان: حجت قاسم زاده اصل، غلامرضا گمرکی، سیدمجید صالحی، علی توکل نیا، محمد نیک بین، علیرضا سبط احمدی، حبیب اسماعیلی، ساسان سالور، سیدمسعود اطیابی و فرزاد موتمن گفتگو کردیم که ماحصل آن برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی در ذیل نقل شده است.

حجت قاسم زاده اصل کارگردان سینما در خصوص آسیب های جدی حوزه اکران گفت: مافیای پیچیده حوزه اکران را در سیطره خود گرفته و عدالت در اکران رعایت نمی شود! همه چیز در اختیار سینماداران و برخی پخش کننده ها است و آن ها هستند که تصمیم می گیرند چه فیلمی را نابود کنند و چه فیلمی را بالا ببرند و متأسفانه مدیران سینمایی خود را کاملاً کنار کشیده و همه چیز را در اختیار این افراد گذاشته اند. نحوه اکران فیلم خود من مصداق بارز بی عدالتی است! در کل ایران در بهترین شرایط بنده بیش از ۵۰ سانس ندارم که اغلب آن ها سانس های مرده است! در بسیاری از شهرهای مهم کشور فیلم بنده اصلاً هیچ نمایشی نداشته و اگر مخاطبی بخواهد فیلم مرا ببینند به آن دسترسی ندارد.

غلامرضا گمرکی تهیه کننده سینما در این باره اظهار داشت: نظام سینما مثل مدرسه ای شده که مدیر نالایق دارد! اگر مدیری که اداره سینما را در دست دارد لیاقت داشته باشد تمام کلاس ها را سر و سامان می دهد و نمی گذارد بی عدالتی در زیرمجموعه های تحت نظر او جاری شود اما عدم مدیریت است که سینما را به اینجا کشانده و ما هر مصیبتی در سینما شاهد هستیم به دلیل حضور مدیران نالایق است. در حوزه اکران همه چیز بر اساس پنهان کاری و زدوبندهای درونی گروهی خاص جلو می رود و هیچ شفاف سازی جدی در این حوزه وجود ندارد. نه تنها در حوزه اکران که در سایر حوزه ها سینما از بیخ و بن دچار مشکل شده و کسی به داد آن نمی رسد! اغلب افرادی که در این سینما کار می کنند و فیلم می سازند و اکران های خوب می گیرند یک سرشان به دولت و مدیران سینمایی متصل است! مدیران دلشان به حال سینما نمی سوزد و تنها به دوستان و نزدیکان شان توجه دارند و این ها اتفاقات تلخی است که دل ما را به درد آورده است.

سیدمجید صالحی کارگردان سینما متذکر شد: مافیا در سینما ریشه دوانده و مدیرانی که دنبال عکس یادگاری گرفتن با این و آن هستند تدبیری برای رفع معضلات سینما ندارند! متأسفانه سینمای ما به طور کلی ساختار درستی ندارد و این معضل بیشتر در حوزه پخش و اکران به چشم می خورد. وقتی فلان پخش کننده مالک ۲۷ سالن است مدیران سینما را تحت فشار می گذارد تا چشم روی تخلفات او ببندند! این اتفاق در حالی است که مدیران اگر اندکی دغدغه و تدبیر و برای بهبود سینما و حوزه پخش داشتند قانون می گذاشتند که سینماداران در پخش دخیل نباشند.

علی توکل نیا کارگردان سینما در خصوص آسیب های جدی حوزه اکران گفت: بنده هم مانند بسیاری دیگر از اهالی سینما از بی عدالتی های حوزه اکران و شورای صنفی نمایش گله دارم؛ متأسفانه باید عنوان کنم مسئولان سینما را به حال خود رها کرده اند و تدبیری برای برون رفت از این اوضاع بحرانی و اسفبار ندارند و روز به روز نیز حال سینما وخیم تر از قبل می شود. چرا فیلم های بی مخاطب ارگانی مانند فارابی باید پرده سینماها را اشغال کند و در مقابل سینمای مستقل له شود؟ وقتی مخاطب ثابت کرده که با فیلم های ارگانی ارتباطی برقرار نمی کند چرا آثار این نهادها سانس های متعدد دارند و در حالی پرده را اشغال کرده اند که مخاطبی ندارد و در عوض فیلم هایی که می توانند مخاطب را به سالن های سینما بکشانند سرشان بی کلاه مانده است؟ آیا این مصداق بارز بی عدالتی در اکران نیست؟

محمد نیک بین تهیه کننده سینما به سینماپرس گفت: در شرایط کرونایی دولت می تواند برای جبران ضرر تهیه کنندگان به فیلم ها سوبسید بدهد چرا که کرونا یک وضعیت استثنایی است و در این شرایط استثنایی دولت می تواند با دخالت مستقیم مانع از ضرر هنگفت تهیه کنندگان و سرمایه گذاران شود. پیدا کردن راه حل خوب برای رهایی از معضلات دامنه دار حوزه اکران بسیار دشوار است و هر کاری انجام شود یک نفر گله مند است که حق من ضایع شده! پس به صورت موقت بهترین کار این است که به آن میزان که مردم به فیلم ها علاقمندی نشان می دهند به آن ها بها داده شود.

حبیب اسماعیلی بازیگر، تهیه کننده و نماینده انجمن پخش کنندگان در شورای صنفی نمایش گفت: احتمال پارتی بازی و رفیق بازی در نحوه اکران آثار مانند بسیاری دیگر از حوزه ها هست اما در نهایت این مردم هستند که تکلیف میزان فروش فیلم ها را روشن می کنند! ر سینما همه چیز به عرضه و تقاضا باز می گردد؛ سال ها است ما با تولید انبوهی روبرو هستیم که میزانش بیش از ظرفیت اکران است. اگر مثلاً سالانه حدود ۱۰۰ فیلم در سینما تولید می شوند ۶۰ درصدشان امکان اکران دارند؛ میزان سالن سینما نسبت به تولیدات بسیار اندک است و این مسأله نیاز به اصلاح دارد.

علیرضا سبط احمدی تهیه کننده سینما در خصوص آسیب های جدی حوزه اکران گفت: ورود بی رویه پول های سرگردان و بی حساب و کتاب به سینما، پولشویی و دخالت دولت در تولید فیلم ها سینما را به ویژه در حوزه توزیع و پخش با بحران روبرو کرده است؛ از سوی دیگر بخشی از سرمایه گذاری ها از بیرون کشور صورت می گیرد تا تغییر ذائقه فرهنگی مردم داخل کشور را تغییر دهند و این ها اتفاقات تلخی است که بی تدبیری برای جلوگیری از استمرار آن ها جز نابودی سینما دستاورد دیگری نخواهد داشت. مدیران باید برای حضور مردم در سینماها بستر حمایتی مهیا کنند؛ بی شک اگر فیلم خوب باشد و بستر حمایتی برای مردم ایجاد شود می توانند در ساعت های خالی بلیت دست مردم بدهند. خیلی از سینماها در طول روز خالی هستند حالا یا به آن علت که مردم دل و دماغ سینما رفتن ندارند یا توان تأمین تهیه بلیت ندارند. همه این ها باعث ایجاد شرایطی می شود که مردم با سینما قهر کنند و سینما به عنوان یک تفریح فرهنگی از سبد هزینه خانوار حذف می شود و این اتفاق به شدت خطرناک است چرا که وقتی تفریحات سالم را از چرخه فرهنگی و اوقات فراغت مردم حذف می کنیم مردم به سمت دیگر می روند.

ساسان سالور تهیه کننده سینما تأکید کرد: اکران سینما را مافیا کنترل می کند و هرکس بگوید مافیا در سینمای ایران نیست دروغ می گوید و غیرشفاف صحبت می کند! تا زمانی که اهتمام جدی از سمت مدیران سینمایی وجود نداشته باشد که جلوی مافیا را بگیرند وضعیت همین است و هیچ تغییری هم در آن حاصل نخواهد شد! واقعاً این چه معنایی دارد که یک فرد همزمان تهیه کننده و پخش کننده و سینمادار و عضو شورای اکران است!؟ این پدیده نادری است که در هیچ کجای دنیا شاهد آن نیستیم! معلوم است وقتی کسی خودش تهیه کننده باشد، خودش سینمادار باشد، خودش پخش کننده باشد و خودش عضو شورای اکران باشد بیش از آنکه به دیگران و آثار شایسته آن ها توجه کند به اثر خودش توجه می کند! این بدیهی ترین اتفاق است که نباید افرادی که منافع فردی دارند در حوزه سیاست گذاری اکران حضور داشته باشند.

سیدمسعود اطیابی تهیه کننده و کارگردان سینما در خصوص آسیب های جدی حوزه اکران گفت: تصدی گری دولت در خصوص نحوه اکران فیلم ها از اساس باید برچیده شود؛ دولت اصولاً نباید جز مبحث نظارتی بر اساس و ارکان سینما هیچ دخالتی در امور تولیدی و اجرایی سینما داشته باشد و تا این اتفاق رخ ندهد ما شاهد همین معضلات فعلی خواهیم بود. حوزه اکران نیاز به مدیریت بالاسری ندارد؛ بی تردید خود سینماگران و سینماداران می توانند تصمیمات درست تری برای اکران بگیرند و اینکه شورایی بخواهد در خصوص چگونگی نحوه اکران فیلم ها نظر بدهد کاری بیهوده است. مسأله اکران فیلم ارتباط مستقیم با عرضه و تقاضا دارد؛ در واقع استقبال مردم باید میزان سانس ها و سالن های یک فیلم را تعیین کند نه نظر برخی افراد خاص! نباید از قبل برای یک فیلم تصمیم گرفته شود که در چند سالن به نمایش درآید. فیلم ها باید در یک روند عادلانه و یکسان حداقل تا دو هفته در سینماها نمایش داشته باشند و سپس بر اساس استقبال مخاطبان برای چگونگی ادامه نمایش آن ها تصمیم گیری شود یعنی اینکه فیلم ها در هفته های ابتدایی توسط مردم محک زده شوند و به صورت دستوری فیلمی اکران محدود نداشته باشد.

فرزاد موتمن کارگردان سینما اظهار داشت: سیستم تولید و اکران فیلم در کشور ما از اساس غلط است و فکر نمی کنم هیچ راهکاری برای بهبود اوضاع وجود داشته باشد چرا که سیستم به طور کلی دچار مشکل است و باید این سیستم برچیده شود و از سیستمی جدید بنیان گذاشته شود! متأسفانه در سینمای ما بیش از ضوابط، روابط تعیین کننده هستند و به همین علت بنده که هیچ رابطه ای با کسی ندارم امیدی هم به آینده ندارم! همواره تمام فیلم های من در چرخه اکران له شده، همیشه مرا سانسور و له کرده اند، فیلم های من متلاشی شده و همه این اتفاقات به خاطر این است که باید از اساس بنده و امثال بنده له شویم تا عده ای آدم که اصلاً سینما را نمی شناسند از این طرف و آن طرف بیایند و بودجه های میلیاردی بگیرند و از سمت مدیران حمایت شوند و بزرگ شوند و فیلم بسازند و کار کنند!

سینماپرس