آیا تا به حال در حین خوردن غذایی خوشمزه به این فکر کرده اید که اولین بار، چطور این خوراکی اختراع شد؟ چه کسی به راز پخت یا تهیه این خوراکی پی برد؟ این بار در کارناوال می خواهیم به داستان خوراکی ها بپردازیم. شاید برای تان جالب باشد که بدانید تعداد قابل توجهی از خوراکی های خوشمزه دنیا، به صورت کاملا اتفاقی اختراع شده اند و تنها شانس در شکلگیریشان دخیل بوده است.
در ادامه می خواهیم چند مورد از این خوراکی ها را با یکدیگر مرور و داستان پدید آمدنشان را برای تان روایت کنیم.
1- بستنی یخی یا پاپسیکل
همه ما طعم لذیذ بستنی یخی را چشیده و به ویژه در روزهای تابستان، از این طعم خنک و میوه ای لذت برده ایم. اما آیا تا به حال فکر کرده اید که این نوع بستنی چگونه اختراع شده است؟! شاید باورش سخت باشد اما اولین بار یک پسر بچه، آن هم به طور کاملا اتفاقی دست به تولید بستنی یخی یا پاپ سیکل (Popsicle) زد.
در یک شب سرد در سال 1905، فرانک اپرسون (Frank Epperson) یازده ساله، تصمیم داشت برای خود سودا (نوعی آب میوه گازدار) درست کند؛ پس در ایوان خانه شان نشست و یک لیوان نوشیدنی با مواد پودری محلول در آب برای خود حاضر کرد؛ اما مانند هر کودک بی حواس دیگری، سرگرم کار دیگری شد و فراموش کرد سودایش را بنوشد. هوای سرد بیرون، موجب یخ زدن آب میوه شد. صبح روز بعد که فرانک به ایوان خانه برگشت، متوجه شد که آب میوه اش با تکه چوب داخل آن که برای هم زدن نوشیدنی، درون لیوان گذاشته بود، یخ زده است. تکه چوب را از لیوان بیرون کشید و لیس زد؛ و این گونه طعم دلچسب بستنی یخی کشف شد. او در روزهای بعدی، شروع به فروختن بستنی یخی ها به همسایگان کرد و نام اپیسکل (Epsicle) را هم بر روی این تولیدات گذاشت که به نظرش به نام خانوادگی خودش شباهت داشت. اما در نهایت در سال 1924، او نام اپسیکل ها را به پاپ سیکل تغییر داد.
2- کوکی شکلاتی
چندسالی می شود که کوکی های شکلاتی راه شان را در میان خوراکی های ایرانی هم پیدا کرده و محبوب شده اند. اما خوب است بدانید که داستان اختراع این کلوچه های خوشمزه به سال 1930 باز می گردد. در این سال، خانمی به نام روث ویکفیلد (Ruth Wakefield) و همسرش، مسافرخانه ای به نام تول هاوس (Toll House Inn) را اداره می کردند و در این جا پذیرای میهمانان بودند.
روزی خانم روث مشغول پخت کلوچه های شکلاتی برای میهمان شان بود که متوجه شد به اندازه کافی پودر شکلات ندارد. در این مواقع بسیاری از افراد روانه سوپرمارکت می شوند تا پودر شکلات بیشتری تهیه کنند. اما روث با خوش خیالی تمام، مقداری شکلات چیپسی را خرد کرد و در میان مخلوط مواد کلوچه هایش ریخت. او تصور می کرد که این شکلات چیپسی ها ذوب می شوند و با دیگر مواد هم می خورند؛ اما چنین اتفاقی نیفتاد و در عوض، نوعی کلوچه جدید و جذاب اختراع شد!
این اشتباه کوچک خانم روث، کوکی های شکلاتی را به صنعت غذایی آمریکا اضافه کرد که در ادامه، به تمام جهان صادر شدند.
3- بستنی قیفی
بستنی، خوراکی خوشمزه و دلچسبی ست و همیشه، طرفداران خود را دارد. اما نوش جان کردن بستنی در قیف های نونی، به مراتب جذابتر است و ما، این خوراکی های لذیذ را مدیون شخصی به نام آرنولد فورناچو (Arnold Fornachou) و دوست شیرینی پزش هستیم. سال 1904 بود و روزهای داغ تابستان، طرفداران بستنی را دو چندان کرده بود. آرنولدِ بستنی فروش، کم کم با تعداد زیاد مشتریانش نگران شد؛ چرا که به اندازه کافی ظرف پلاستیکی نداشت و نمی دانست چگونه متقاضیان بستنی را نرنجاند. او نگرانی خود را با همسایه شیرینی پزش در میان گذاشت و شیرینی پز با کمی وافل (1) به کمک آرنولد آمد. او به آرنولد توضیح داد که چطور وافل ها را مانند قیف بپیچد و داخل شان بستنی بریزد. نتیجه غیر قابل باور بود، تمام مشتریان آرنولد عاشق این بستنی های قیفی شده بودند!
1: وافل (waffle) نام نانی ترد و شیرین است که اندکی به بیسکوییت شباهت دارد. وافل را از ترکیب آرد، شکر، روغن، تخم مرغ و گاهی اوقات ماست تولید می کنند.
4- ساندویچ
شاید برای تان جالب باشد که ساندویچ، به افتخار مخترعش، جان مونتاگو (John Montagu)، چهارمین نجیب زاده از خاندان ساندویچ چنین نامگذاری شده است! داستان های بسیاری درباره چگونگی اختراع ساندویچ در دهه 1700 میلادی گفته می شود؛ در اینجا دو مورد از معروفترین این داستان ها را برای تان نقل می کنیم.
روایت است که جان مونتاگو، شخصی بسیار خوشگذران بود و بیشتر اوقاتش را به قماربازی می گذراند. او چندان مایل نبوده که برای صرف غذا، میز بازی را ترک کند پس از خدمتکاران می خواست که غذایش را بر سر میز بیاورند. اما از آن جایی که در یکی از دستانش، ورق های بازی بودند، نمی توانست با کارد و چنگال به جان گوشت بیفتد و اگر استیک های لذیذ را با دست بر می داشت دستانش کثیف می شدند و بو می گرفتند. همه این محدودیت ها باعث شد تا این نجیب زاده فکر جالبی بکند. او به خدمتکارانش دستور داد تا ازین پس، گوشت را با دو تکه نان در اطرافش بیاورند تا این گونه، به راحتی وعده های غذایی اش را بر سر میز قمار نوش جان کند.
اما ماجرای دیگر… می گویند که جان به دنبال راه کار ساده تری برای غذا خوردن بود، پس با فکر و ممارست زیاد دست به اختراع ساندویچ زد. اگر این ماجرا حقیقت داشته باشد، نمی توان اختراع ساندویچ را یک حادثه دانست.
5- توفو
در ابتدا بد نیست توضیح دهیم که توفو نوعی پنیر است که از فرآوری شیر سویا تهیه می شود و بیشتر مورد استفاده وگان ها و کسانی قرار می گیرد که به هر دلیلی تمایل به استفاده از فرآورده های حیوانی ندارند. همچنین ورزشکاران نیز در رژیم غذایی شان از توفو استفاده می کنند چرا که کالری پایین و مواد مغذی بسیار زیادی دارد. اما داستان تولید این خوراکی …
از آن جایی که از تاریخ تولید توفو زمان زیادی می گذرد، داستان های زیادی در این باره نقل می شود. یکی از معروفترین این داستان ها مربوط به آشپزی چینی ست که به طور کاملا اتفاقی قطعه ای نیگری(1) (Nigari) را داخل ظرف شیر سویا انداخت و با دلمه بستن شیر، توفو پدید آمد.
1: نیگری نوعی پودر سفید است که از نمک دریا به دست می آید.
6- چیپس
یکی از شب های زمستانِ سال ١٨۵٣ در رستورانی به نام مونز لیک هاوس (Moon’s Lake House) حوالی شهر ساراتوگا اسپرینگز (Saratoga Springs) نیویورک شخصی به نام کوریلیوس وندربیلت (Cornelius Vanderbilt) همراه شامش، سیبزمینی سرخ شده سفارش داد. در آن زمان ها، سیب زمینی سرخ شده از محبوبیت خاصی میان مردم آمریکا برخوردار بود. رستوران «مونز لیک هاوس» سفارش را آماده کرد اما کوریلیوس وندربیلت معتقد بود که سیبزمینی ها به خوبی سرخ نشده اند و چندان ترد نیستند پس آن ها را به آشپزخانه پس فرستاد. آشپز «مونز لیک هاوس» که جرج کرام (George Crum) نام داشت، دوباره سیب زمینی ها را سرخ کرد؛ اما کورنلیوس باز هم از غذایش راضی نبود تا اینکه سرانجام جرج کرام با عصبانیت مقداری سیب زمینی را همچون ورقه کاغذ نازک برید و آن ها را سرخ کرد و با نمک فراوان برای کورنلیوس برد. نتیجه باورکردنی نبود، مشتری عاشق این سیب زمینی ها شده بود!! و چیپس برای اولین بار اینگونه اختراع شد.
7- کورنفلکس یا برگه ذرت
در قرن نوزده میلادی دو برادر به نام های ویلیام و جان کللوگ (William and John Kellogg) در مرکز سلامت بتل کریک (Battle Creek Sanitarium) در ایالت میشیگان آمریکا مشغول به کار بودند. در این مرکز سلامت، توجه ویژه ای به مسایلی چون تغذیه سالم و گیاه خواری می شد؛ از همین رو، این دو برادر به دنبال جایگزین های مناسبی برای خوراکی های مختلف بودند که مفیدتر باشد. روزی برادران کللوگ به دنبال جایگزینی برای نان می گشتند و در همین حین، ابتدا گندم را جوشانیدند؛ اما از کم حواسی شان، گندم ها بیش از حد جوشانده شدند. آن ها در ادامه، می خواستند گندم های پخته را رول کنن ولی دیگر گندم ها شکل نمی گرفتند و تکه تکه شده بودند. برادرها دست بردار نبودند و همان تکه های بد شکل را حرارت دادند و پختند تا اینکه … برگه گندم شکل گرفت.
همه از طعم برگه های گندم تعریف می کردند، اما دو برادر معتقد بودند که بهتر از این هم می شود و همین فرایند فرآوری را با ذرت انجام دادند و در نهایت، کورنفلکس یا برگه ذرت برای همیشه راهش را به میز صبحانه آمریکایی ها پیدا کرد. امروزه، این خوراکی در سراسر جهان، طرفداران خاص خود را دارد و بسیاری از ما ایرانی ها نیز از این ماده مغذی و لذیذ استفاده می کنیم.
8- اسلرپی
بد نیست در ابتدا توضیح دهیم که اسلرپی همچون یخ در بهشت است اما گازدار! حال ماجرای اختراعش را بشنویم …
عمر ندلیک (Omar Knedlik) را می توان مخترع اسلرپی دانست؛ نوشیدنی گازدار نیمه یخ زده ای که گرمای تابستان را تحمل پذیر می کند و به روزهای داغ این فصل طعمی دلپذیر می بخشد. عمر، مالک رستوران های زنجیره ای دایری کویین (Dairy Queen franchise) بود. در آن زمان، ماشین های خوراکی یا وندینگ ماشین ها تازه راه شان را به رستوران ها باز کرده بودند و دچار نقص های بسیاری می شدند. یکی از روزهای دهه 50 میلادی وندینگ ماشین رستوران «عمر» از کار افتاد و او ناچار شد نوشیدنی هایش را در فریزر قرار دهد تا خنک شوند؛ اما فراموش کرد تا آن ها را به موقع از فریزر خارج کند و نوشیدنی های نیمه یخ زده را به ناچار سر میز مشتریان برد. و در این زمان، باز هم استقبال مشتریان، خوراکی جدیدی را وارد لیست غذایی کرد؛ اسلرپی!
9- کوکا کولا
جان پمبرتون (John Pemberton)، یک جانباز جنگی و معتاد به مورفین بود که در سال 1886، دست به اختراع کوکا کولا زد! او به دنبال یک نوشیدنی بود تا اعتیادش را تسکین دهد، پس با بارها آزمون و خطا، به فرمول نوعی نوشیدنی رسید که حاوی درصد کمی کوکائین و همچنین عصاره کافئین از دانه کولا بود. البته همان طور که حتما می دانید در نهایت در سال 1905 کوکائین از محتویات این نوشیدنی حذف شد و کولای امروزی پدید آمد.
در ابتدا پمبرتون، این نوشیدنی را به مغازه های محلی می فروخت و سودی ناچیزی کسب می کرد و تنها کمی قبل از مرگش روش جادویی کوکا کولا را به یک تاجر آمریکایی به نام به آسا جی. کندلر (Asa G. Candler) فروخت. این آسا کندلر بود که کوکا کولا را در شیشه های کوچک ریخت و به سراسر آمریکا فرستاد. این تاجر زیرک توانست کوکا کولا را به یک نوشیدنی ملی تبدیل کند که حالا، در تمام دنیا طرفداران خود را دارد.