محمدکاظم کاظمی؛ شاعر و پژوهشگر افغانستانی در مراسم یادبود «استاد فتح علی خان» که در پردیس سینمایی هویزه مشهد با حضور جمعی از هنرمندان مهاجر و دیگر اقشار جامعه مهاجران به همت «بنیاد امیر خسرو بلخی» برگزار شد اظهارداشت: ما در حوزه تمدنی قرار داریم که به عنوان تمدن هند و ایرانی شناخته میشود، یعنی هند و ایران یک تمدن مشترک با ریشه مشترک است. بسیاری از اساطیر ایران و هند با هم ارتباط دیرینهای دارند.
او در ادامه گفت: بُعد جغرافیایی باعث شده است که این ارتباط در طول سالها کمرنگ شود. مثل حوزه موسیقی. حتی عبدالقادر بیدل دهلوی در ایران کمتر شناخته شده است.
این چهره فرهنگی مهاجران افغانستانی در مشهد خاطرنشان کرد: در ایران حتی بزرگان موسیقی هند کمتر شناخته شدهاند. در ایران مردم بیشتر «نصرت فتحعلی خان» را میشناسند که قوالی میخواند. اما از چهرههای موسیقی کلاسیک هند و پاکستان کمتر در ایران شناخته شدهاند.
کاظمی برگزاری برنامههای این چنینی را در آشنایی مخاطب ایرانی با بزرگان موسیقی هند را موثر دانست و گفت: افغانستان نقش مهمی در این بین دارند. نقشی که پررنگ است. افغانستان همیشه به هند راه داشته و با ایران رابطه خوبی داشته است.
او تاکید کرد: افغانستان نام جدیدی است. هرچند این کشور سابقهای تمدنی دارد. در ۳۰۰ سال قبل بخشی از افغانستان در قلمرو بابری هند بود و بخشی تحت حکومت صفویه. یعنی مرز هند و ایران در افغانستان واقع شده بود.
این پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات فارسی تصریح کرد: به این دلیل افغانستان میتواند، حلقه ارتباط تمدنی هند و ایران باشد. موسیقی میتواند این نقش را کامل کند. موسیقی کلاسیک هند که امیر خسرو بلخی آن را پایه گذاری است، از خراسان برخواسته است.
کاظمی در ادامه با خواندن این مصرع که «چرا پنهان کنم دهلی خراسان است در چشمم» گفت: این سخن بیربطی نیست و منطق دارد. موسیقی میتواند در این قلمرو تمدنی حلقه وصل ما باشد.
این شاعر افغانستانی افزود: موسیقی کلاسیک هند بسیار به موسیقی این طرف نزدیک است. بسیاری از دستگاههای موسیقی مشترک است و فقط اسم آن فرق میکند. مبنای بسیاری از مسائل موسیقی مشترک است.
او با اشاره به اینکه بسیاری از بزرگان موسیقی هند شعر فارسی خواندهاند افزود: اساتید موسیقی هند وقتی به کابل آمدهاند، همان آهنگ اردو خود را به شعر فارسی خواندند.
مهاجران افغانستای حلقه ارتباط مخاطب ایرانی با موسیقی شرقی
کاظمی با تاکید به اهمیت نقش مهاجران افغانستانی ساکن ایران در معرفی و ایجاد حلقه ارتباطی میان مخاطب ایرانی با موسیقی شرقی گفت: مهاجران افغانستانی حلقه وصل این عناصر بودند. مهاجران با آواها و موسیقی افغانستانی آشنا هستند و این میتواند حلقه وصل نیرومندی در این بین باشد و مهاجران میتوانند کامل کننده آن باشند.
این شاعر نام آشنای افغانستانی خاطرنشان کرد: این برای اولین بار است که ما در ایران شاهد برگزاری یک برنامه درباره موسیقی شرق هستیم که اقدامی بسیار نیک و فرخنده است. این باعث خواهد شد که اهالی موسیقی افغانستان بتوانند در شرایط امروز ایران را کشور دوم خود را بدانند.
او تاکید کرد: خیلی مهم است که اهالی موسیقی ما در اینجا حفظ شوند و راهی کشورهای دور نشوند تا بتوانند به جامعه ایرانی کمک کنند و سرمایه کشور خودشان باشند.