همزمان با مراسم قرعه‌کشی تیم‌های حاضر در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ که جمعه 12 فروردین ماه برگزار شد، از مَسکات این دوره از جام جهانی نیز رونمایی شد.

«سید حسین اجاقی»  طراح شخصیت و تصویرساز جوان ایرانی طراحی مَسکات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را انجام داده است.

مَسکات (Mascot) در واقع یک شخصیت طراحی شده است که می‌تواند معرف یک برند یا یک رویداد باشد و در رویداد بزرگی مانند جام جهانی فوتبال هم در هر دوره‌ای کشور میزبان سعی دارد با معرفی نمادی از کشور خود، شخصیت نوستالژیک برای جهانیان خلق کند. در واقع می‌توان نوشت از یک هویت بصری برخوردار هستند. تفاوت لوگو و هویت بصری مانند تفاوت نیزه با سر نیزه است، از یک سو با هم تفاوت دارند و از سوی دیگر به یکدیگر وابسته اند.

در یک تعریف ساده هویت بصری یعنی عناصر قابل مشاهده یک برند مانند لوگو، رنگ، فرم، شکل و … که در تلفیق با هم معنای نمادین را منتقل میکنند، که نمی‌توان تنها ازطریق کلمات بیان کرد.

در هر دوره از جام‌جهانی کشور یا کشورهای میزبان بسته به وضعیت فرهنگی اجتماعی خود هویت بصری‌ای را انتخاب و نماد و شخصیت(مسکات) را طراحی می‌کنند.  دوره‌های مختلف جام‌جهانی بین لوگو(نماد) و مسکات رابطه تنگاتنگی وجود داشته است و این به واسطه همان بحث هویت بصری است. 

 نمادهای(لوگو) دوره‌های مختلف جام‌جهانی فوتبال

 از سال ۱۹۶۶ میلادی، در هر دوره از جام جهانی فوتبال یک نماد خوش‌یمنی (بخت‌آور) برای مسابقات انتخاب می‌شود. «ویلی جام جهانی» نخستین نماد خوش‌یمنی بود که برای جام جهانی فوتبال در انگلستان انتخاب شد. این نماد نه تنها برای مسابقات جام جهانی برای نخستین بار انتخاب می‌شد که از این نظر در دیگر رشته‌های ورزشی نیز حرکتی جدید بود. در طراحی نماد خوش‌یمنی از خصوصیات کشور میزبان (نظیر لباس و فرهنگ، بافت جانوری و گیاهی و…) استفاده می‌شود.  

در تصاویر زیر مشخص است که کشورهای مختلف در هر دوره با استفاده از عناصر فرهنگی خود شخصیت‌هایی را طراحی و به عنوان نماد جام جهانی ارائه کرده‌اند.

 مسکات‌های جام جهانی از 1966 تا 2022

در دوره‌های مختلف جام جهانی این نمادها و شخصیت پردازی‌ها در مرکز توجه قرار گرفته‌اند و هر کدام از آن‌ها سال‌هاست در ذهن مخاطبان و علاقه‌مندان ثبت شده‌اند.

مسکات جام جهانی ۲۰۲۲ لعیب (La’eeb) نام دارد از ریشه لاعب به معنای بازیگر/ بازیکن می‌آید. در واقع لغت لعیب در عربی به معنای بازیکن فوق العاده ماهر است.

باتوجه به اینکه کشور قطر میزبان این دوره از جام جهانی فوتبال است، در طراحی این شخصیت از لباس عربی الهام گرفته شده است و پارچه سفید آن معرف چفیه سفید و عقالی است که مردان عرب به سر خود می‌بندند و با رنگی که در پرچم کشور قطر وجود دارد المان‌هایی از جام جهانی فوتبال و نقوش سنتی روی آن دیده می‌شود.

الد علی المولوی، معاون مدیر کل مسابقات جام جهانی در این‌باره گفته است: «خوشحالیم که لعیب را به عنوان نماد رسمی اولین جام جهانی فوتبال در خاورمیانه و کشورهای عربی معرفی کنیم. ما مطمئن هستیم که طرفداران در همه جای دنیا این شخصیت سرگرم کننده و بازیگوش را دوست خواهند داشت.  او همه را تشویق می‌کند که به خود به عنوان «اکنون همه چیز» باور داشته باشند و شادی فوتبال را برای همه به ارمغان  آورد.

«سید حسین اجاقی» طراح کاراکتر و تصویرساز، طراحی و نقاشی را به صورت آکادمیک از سال ٨۴ شروع کرد و از سال ٩٠ بطور تخصصی وارد حوزه طراحی شخصیت و نقاشی دیجیتال شد. او در چندین پروژه ی انیمیشن سریالی و سینمایی در زمینه طراحی کاراکتر و فضا، استوری برد و تصویرسازی همکاری داشته است. همچنین طراحی و اجرای دو جلد کتاب مصور (کمیک استریپ) با موضوع جنگ و طراحی مجموعه‌هاى استیکر براى چند برنامه پیامرسان فارسى از دیگر فعالیت‌هاى اوست.

فارس