آیین رونمایی از کتاب “سیاسی‌سازی نظامی گنجوی در دوران مدرن” با ترجمه دکتر قدرت قاسمی‌پور عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه شهید چمران، در این دانشکده برگزار شد.
کتاب سیاسی‌سازی نظامی گنجوی در دوران مدرن، نوشته سیاوش لُرنژاد و علی دوست‌زاده در نشر خاموش منتشر شده است.
در این نشست که از سوی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی شعبه خوزستان و کانون ادبی و انجمن علمی معاونت فرهنگی دانشگاه شهید چمران اهواز و با حضور گروهی از اعضای هیأت علمی دانشگاه و جمعی از دانشجویان برپا شد، دکتر منوچهر جوکار و دکتر داوود پورمظفری از اعضای هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، با حضور مترجم به نقد و معرفی این کتاب پرداختند و ترجمه و انتشار آن را به زبان فارسی اقدامی شایسته در رفع برخی سوء برداشت‌ها و تحریف‌ها در خصوص نظامی گنجوی شاعر بلندآوازه سده ششم هجری ایران دانستند.
در زیر خلاصه‌ای از مطالب این کتاب نقل می‌شود:
این کتاب به بررسی اظهارت خلاف تاریخ، تفسیرهای نادرست و تحریفات آشکار مرتبط با شاعر بزرگ ایرانی، نظامی گنجوی، می‌پردازد که از زمان کارزار اتحاد جماهیر شوروی برای بزرگداشت هشتصدمین سالگرد او شروع شد. نویسندگان این کتاب هم به تحلیل انتقادی استدلال‌ها و اظهاراتی می‌پردازند که نخست از سوی مکتب شرق‌شناسی اتحاد جماهیر شوروی مطرح شده بود، هم به تحلیل گفته‌هایی می‌پردازند که در نوشته‌های ملی‌گرایانه معاصر راه یافته و می‌خواهند تصویر نادرستی از پیشینه زندگی و میراث فرهنگی نظامی ارائه دهند.
بررسی تحریفات آشکاری همچون انتساب ادعایی دیوانی ترکی به نظامی گنجوی و انتساب اشعاری جعلی به او در کانون توجه نویسندگان این کتاب است.
یکی از دستاوردهای مهم کتاب حاضر این است که سه منبع تاریخی بی‌نظیر (نزهه‌المجالس، سفینه تبریز، تاریخ ارمنیان اثر کراکوس گنجه‌ای) را درخصوص ساکنان اران و آذربایجان مورد تأکید قرار داده است؛ منابعی که پیشتر مورد توجه نبوده‌اند.
این منابع اطلاعاتی درباره اوضاع و احوال اجتماعی و قومیتی جماعت شهرنشین ایرانی مسلمان آن سامان فراهم می‌آورند که برای بررسی جدی ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی در آن دوران ضرورتی انکارناپذیر است.
در این کتاب مسائل ادبی در پرتو منابع و نگرش تاریخ بررسی و ارزیابی شده‌اند. برای مثال، بنا بر استدلال نویسندگان اصطلاح نو ظهور «مکتب آذربایجانی ادبیات فارسی» یا «سبک آذربایجانی ادبیات فارسی» در زمان نظامی وجود نداشته است، بلکه شاعرانی همچون نظامی، مجیرالدین بیلقانی و ذوالفقار شروانی سبک خود را بخشی از سبک عراقی می‌دانسته‌اند.
همچنین در این کتاب تحریف‌ها و بدخوانی‌هایی که از برخی اشعار نظامی برای انفصال او از کلیت ادبیات ایران صورت گرفته یا تأویل‌های نادرستی که از برخی از اشعار او انجام شده تا وانمود شود که نظامی گنجوی برخی از منظومه‌های خود را به اجبار به زبان فارسی سروده، نقد و ارزیابی مستدل و منصفانه شده‌اند.
برخی از عناوین این کتاب عبارت است از: اران و آذربایجان، قوم‌وندی‌ها و نام‌قوم‌های ناموجود در قرن ششم، تلقی شوروی از نظامی و استدلال‌های آنان، نظامی و زبان فارسی، ابداع عنوان دل‌بخواهی مکتب آذربایجانی، جعل اشعار به نام نظامی و انتساب دروغین دیوان ترکی به نظامی؛ تفسیر نادرست نمادها و تصاویر شعری، منابعی جدید درباره ساکنان آذربایجان، اران و شروان، گزارشی دست اول از شهر گنجه، نظامی؛ دهقانی پارسی و میراث فرهنگی نظامی.
ایسنا
